Дом Вечарэвіна
Дом Вечарэвіна — комплекс будынкаў у гістарычным цэнтры Мінска, размешчаных рагу вуліц Рэвалюцыйнай (№ 7) і Камсамольскай (№ 11). Адзін з будынкаў таксама носіць назву «дом з маскаронамі». Помнік эклектычнай архітэктуры з рысамі ампіру і класіцызму[1].
| Славутасць | |
| Дом Вечарэвіна | |
|---|---|
 | |
| 53°54′10″ пн. ш. 27°33′09″ у. д.HGЯO | |
| Краіна |
 Беларусь |
| Горад | Мінск |
| Архітэктурны стыль | эклектыка, класіцызм і ампір |
| Дата пабудовы | XIX стагоддзе |
| Статус |
 Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 711Е000001 |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Гісторыя правіць
.jpg)
Першыя мураваныя пабудовы на вялікім пляцы, які знаходзіўся на рагу вуліц Койданаўскай і Феліцыянаўскай (пасля 1866 года Багадзельнай), з’явіліся ў самым пачатку XIX стагоддзя. Паступова ў першай палове XIX стагоддзя пачаў фарміравацца вялікі комплекс мураваных будынкаў у стылі класіцызму, якія галоўнымі фасадамі выходзілі як на Койданаўскую, так і Феліцыянаўскую вуліцы. У сярэдзіне XIX стагоддзя большасць будынкаў мела два паверхі[2].
Комплекс моцна пацярпеў падчас вялікага пажару 1881 года. Адразу пасля пажару большасць з іх была адноўлена, а на месцы страчаных будынкаў з боку двара з’явіліся новыя мураваныя пабудовы[2].
.jpg)
У канцы XIX стагоддзя гэты комплекс разам з пляцам належаў мінскаму купцу І. Вечарэвіну. На мяжы XIX — пачатку XX стагоддзяў гэтая нерухомая маёмасць перайшла да мінскага мешчаніна Давіда Гендэля. У 1901 годзе ён падрыхтаваў праект грунтоўнай рэканструкцыі гэтай забудовы, паводле якога ў большай частцы будынкаў планавалася дабудаваць трэці паверх. У 1909 годзе гэтыя дамы набылі мінскія мяшчане Рубінштэйны[2].
Паводле інвентарызацыі 1910 года большасць будынкаў ужо былі трохпавярховымі. Сіметрычны па кампазіцыі галоўны фасад будынка, які выходзіў на Койданаўскую вуліцу, быў вырашаны ў стылі класіцызму і багата аздоблены ляпным дэкорам. Падобнае архітэктурнае рашэнне меў і другі дом, які выходзіў фасадам на вуліцу Багадзельную. Трэці трохпавярховы будынак, які знаходзіўся ў паўднёва-ўсходняй частцы комплексу, быў вырашаны ў стылі мадэрн. Яго галоўны фасад быў багата аздоблены ляпнымі дэкаратыўнымі элементамі, у тым ліку маскаронамі. Усе будынкі на другім і трэцім паверхах мелі балконы, упрыгожаныя дэкаратыўнымі металічнымі кратамі[2].
У пачатку XX стагоддзя амаль усе памяшканні на першым паверсе выкарыстоўваліся пад розныя крамы і лаўкі. Тут былі крамы: галантарэйная, капелюшоў, посуду, малочная лаўка, а таксама вінная крама, дзе гандлявалі вядомымі еўрапейскімі гатункамі він. Частку памяшканняў займалі розныя канторы, а таксама прыватная друкарня. Памяшканні другога і трэцяга паверхаў выкарыстоўваліся пад жыллё[2].
Пасля 1920 года будынкі нацыяналізаваны, пасля чаго на першых паверхах па-ранейшаму знаходзіліся розныя гандлёвыя прадпрыемствы, а астатнія памяшканні былі перароблены пад камунальныя кватэры[2].
У гады Другой сусветнай вайны комплекс будынкаў не пацярпеў. У выніку пасляваенных рамонтаў і рэканструкцый быў у значнай ступені страчаны дэкор фасадаў, асабліва першага паверха[2].
За савецкім часам у будынку размяшчаліся дзяржаўныя ўстановы.
Архітэктура правіць
_(12).jpg)
.jpg)
Уяўляе сабой трохпавярховы цагляны будынак трохчасткавай асіметрычнай кампазіцыі. Складаецца з трох рознавысокіх пабудоў, якія шчыльна прымыкаюць адна да адной[1]. Помнік эклектычнай архітэктуры з рысамі ампіру і класіцызму[1].
_(11).jpg)
Паверхня больш высокай часткі (т.зв. «дом з маскаронамі») сцяны расчлянёна масіўнымі карнізнымі паясамі. На 2-м паверсе прамавугольныя вокны ў ліштвах з замкавым каменем і падваконнымі плітамі, на 3-м у прасценках паміж вокнамі размешчаны дэкаратыўныя разеткі. Балконы маюць ажурныя агароджы. Уваход у будыпак размешчаны несіметрычна, яго аздабляе казырок на ажурных кансолях з франтонам-фрызам (чыгуннае ліццё)[1].
Паніжаныя часткі дома больш строгія ў архітэктурным дэкоры. Акцэнтам фасада з’яўляюцца балконныя праёмы паўцыркульнага абрысу на 2-м паверсе, абрамленыя калонкамі з капітэлямі. Капітэлі злучаны накладнымі арачнымі карнізамі[1].
Чырвоны дворык правіць
.jpg)
Будынкі дома Вечарэвіна ўтвараюць унутраны дворык, сцены якога пафарбаваны ў чырвоны колер, ад чаго ён атрымаў назву «Чырвоны дворык». Дворык з 2012 года, дзякуючы Studio67, ператварыўся ў арт-прастору, дзе праходзяць выстаўкі, канцэрты, кінапаказы, публічныя лекцыі, вечарынкі[3][4].
Зноскі
- ↑ а б в г д 92. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.
- ↑ а б в г д е ё ДОМ ВЕЧАВЕРЫНА
- ↑ Адметныя: из Красного дворика в заводской кинотеатр — как Studio67 становится культурным центром Архівавана 10 ліпеня 2017.
- ↑ Studio67 провели последнюю вечеринку в Красном дворике на Революционной и открывают новое место в Минске Архівавана 19 верасня 2020.
Літаратура правіць
- 92. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дом Вечарэвіна- ДОМ ВЕЧАВЕРЫНА
