Вікіпедыя

Алена Анабэла Васілеўна Фокс

Бэла Фокс (нар. 3 мая 1987, Мінск, БССР, СССР) — беларуская вядоўца, грамадская актывістка і міграцыйны эксперт.

Алена Анабэла Васілеўна Фокс
Род дзейнасці журналіст
Дата нараджэння 3 мая 1987(1987-05-03) (36 гадоў)
Месца нараджэння
Альма-матар

У 2006 і 2020 годзе ўдзельнічала ў пратэстах пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі[крыніца?]. У 2014 годзе — кандыдат у дэпутаты на мясцовых выбарах[крыніца?].

У 2020 годзе схоплена, потым з’ехала з краіны[крыніца?]. У эміграцыі удзельнічала ў пратэстных акцыях, падтрымлівала стварэнне руху «Супраціў», Штаба аб’яднаных сіл, палка Каліноўскага і радыкальныя метады барацьбы з рэжымам[крыніца?]. У Беларусі знаходзіцца ў крымінальным вышуку, а яе асабісты тэлеграм-канал прызнаны экстрэмісцкім матэр’ялам[крыніца?].

Біяграфія правіць

Нарадзілася 3 мая 1987 года ў Мінску ў сям’і марскога капітана і інжынера Міністэрства абароны.

Вучылася ў школе № 134 г. Мінска з музычным ухілам, адкуль пазней пераходзіла ў іншыя школы. У 2003 годзе скончыла гімназію № 75 з архітэктурна-мастацкім ухілам. У 2006 годзе скончыла сярэднюю школу № 15 экстэрнам і паступіла ў Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт у Літве на факультэт паліталогіі і еўрапейскіх даследаванняў. З 2013 па 2014 год вучылася на завочным аддзяленні Еўрапейскага Дыстанцыйнага Універсітэта ў Латвіі на факультэце кіравання прадпрымальніцкай дзейнасцю. У 2017 годзе скончыла факультэт міжнародных адносін Будапешцкага ўніверсітэта Корвіна, дзе спецыялізавалася на еўраінтэграцыі. У 2019 годзе скончыла Школу публічнай палітыкі Цэнтральна-Еўрапейскага ўніверсітэта. У сферы дзяржаўнага кіравання спецыялізавалася на вывучэнні міграцыі і міграцыйнага заканадаўства[1], а таксама — усходне-еўрапейскай палітыкі[2]. Распрацавала мабільны дадатак[3] і камунікацыйную інфраструктуру ў сувязі з пераходам універсітэта на двухкампусную мадэль падчас пераезду ў Вену.

Грамадская і палітычная актыўнасць правіць

У 2006 годзе актыўна ўдзельнічала ў пратэстах Плошчы ў цэнтры Мінска, падверглася гвалту з боку АМАП падчас затрымання. З 2008 года стала актыўным сябрам Аб’яднанай Грамадзянскай Партыі, дзе была сакратаром мінскай моладзевай арганізацыі з 2012 па 2014 год. У партыі ўдзельнічала ў правядзенні партыйных кангрэсаў і была спікеркай кампаніі па вызваленні палітвязняў «Сумленная гульня»[4] падчас міжнароднага чэмпіянату па хакеі ў Беларусі у 2014 годзе. Таксама стала кандыдатам у дэпутаты на мясцовых выбарах у тым жа годзе, але перад асноўным днём галасавання ўсе кандыдаты ад партыі знялі свае кандыдатуры ў сувязі з недаверам да ЦВК. Фотаздымак Бэлы з плакатам «Расія — гэта вайна»[5] падчас пікету[6] ля Камароўскага рынку ў Мінску зрабіўся вірусным і трапіў на старонкі Еўрамайдана.

У 2008 і 2010 годзе садзейнічала каардынацыі па назіранні за выбарамі[7]. У 2010 годзе ўдзельнічала ў масавым пратэсце ў асноўны дзень галасавання разам з кандыдатам у прэзідэнты Яраславам Раманчуком. Ад затрымання ля гасцініцы «Мінск» была выратавана дэлегацыяй ПА АБСЕ.

У 2017 годзе Бэла стала адным з арганізатараў руху за свабоду адукацыі[fr] ў Венгрыі[крыніца?], у сувязі з рашэннем улад аб закрыцці шэрагу СМІ і адукацыйных праграм, у тым ліку ЦЕУ[8]. Пратэсты працягваліся два гады і аказалі сур’ёзны ўплыў на папулярнасць партыі Маментум[9] і прыходу да ўлады мэра Будапешта Гергеля Карачоня[uk].

У перыяд з 2016 па 2019 гады Бэла Фокс займалася напісаннем рэкамендацый па інтэграцыі мігрантаў у Венгрыі ў Фондзе суб’ектыўных каштоўнасцяў[10], цесна супрацоўнічаючы з Грамадзянскім Радыё ў межах кампаніі «Мігранты важныя»[11], якое займалася контрпрапагандай[uk] кіраўніцтву Орбана, якое прасоўвала антымігранцкія настроі ў Венгрыі[12].

З 2018 года актыўна падтрымлівала незалежнасць Беларусі і Украіны, пратэстуючы ля расійскага пасольства ў Венгрыі супраць захопу караблёў у Керчанскім праліве[13] і супраць інтэграцыі Беларусі і Расіі[14]. Падчас адной са сваіх адзіночных акцый парвала партрэт Пуціна на камеру пасольства, каб выказаць салідарнасць з пратэстоўцамі ў Мінску, а таксама запісала дыялог з сакратаром пасольства, які тлумачыў сутнасць інтэграцыйных працэсаў у Беларусі[15].

У студзені 2020 года абрана міжнародным сакратаром Усебеларускага кангрэса за незалежнасць, які павінен быў адбыцца ў сакавіку[16]. Яна актыўна прасоўвала ідэю яднання беларускай і расійскай апазіцыі з мэтай звяржэння крамлёўскага рэжыму. Пазней Кангрэс быў перанесены[17] на нявызначаны тэрмін праз пандэмію, а Бэла прыняла ўдзел ва ўсіх пратэстах супраць рэжыму Лукашэнкі з 9 жніўня па 16 кастрычніка. 17 кастрычніка 2020 года была схоплена і дастаўлена ў Фрунзенскае РУУС Мінска[18]. На судовым працэсе суддзя Марына Фёдарава вызначыла дэталі захопу як «затрыманне АМАПам у цывільным» і пакарала Фокс адміністрацыйным арыштам на 10 сутак за выкрыкі лозунгу «Жыве Беларусь!» на жаночым пратэсце «Марш Бліскучых» месячнай даўніны. Доказам абвінавачання паслужыў фотаздымак, на якім Бэлы не было, а паказанні сведак пад змененымі данымі былі прызнаны законнымі, нягледзячы на тое, што такая мера прымяняецца толькі ў крымінальных, а не адміністрацыйных справах. Праз двое сутак пасля вызвалення Бэле прыйшла позва на новы судовы працэс, праз што яна пакінула краіну.

У снежні 2020 года ўвайшла ў ініцыятыўную групу па стварэнні народных пасольстваў Беларусі[ru], а ў лютым 2021 года стала вядоўцай міжнароднай цырымоніі адкрыцця[19][20]. Пазней сярод актывістаў дыяспары адбыўся раскол на падставе рознага бачання дзеянняў супраць рэжыму Лукашэнкі. У выніку частка актывістаў пакінула праект[21] па ініцыятыве «Беларусаў замежжа»[22]. Нягледзячы на гэта, Бэла ўзгадваецца сярод фігурантаў крымінальнай справы аб прысваенні ўлады службовай асобы ў прапагандысцкім матэрыяле[23] Ксеніі Лебедзевай, які дэманстраваўся на дзяржаўным тэлебачанні.

У перыяд 2021—2022 гадоў Бэла была прамоўцам на акцыях пратэсту беларускай дыяспары ў Літве, уключаючы антываенны мітынг 27 лютага 2022 года[24]. Пасля мітынгу група невядомых пранікла на тэрыторыю пасольства Беларусі ў Вільні і сарвала чырвона-зялёны сцяг[25], замяніўшы яго на бел-чырвона-белы[26]. Пасля гэтага сарваны сцяг быў публічна спалены на тэрыторыі пасольства Украіны. У выніку гэтага інцыдэнту сілавікі прыйшлі з ператрусам на месца прапіскі Бэлы ў Мінску ў сувязі з узбуджэннем крымінальных артыкулаў за распальванне міжнацыянальнай варожасці і здзек з дзяржаўных сімвалаў, хоць сама Бэла ўдзелу ў той акцыі не прымала.

Бэла дала некалькі інтэрв’ю літоўскай прэсе як міграцыйны эксперт[27][28].

З 2021 года Бэла — сталы ўдзельнік Форуму свабоднай Расіі[uk].

У 2022 годзе атрымала «грамадзянства» Зарачанскай Рэспублікі.

Кар’ера ў медыя правіць

У 2005 годзе Бэла стала тэлерэпарцёрам моладзевай праграмы дзяржаўнага тэлебачання «5х5»[29] (праект тэлестудыі «Вока»[30]).

У 2006 годзе прайшла стажыроўку з Вадзімам Савіным на радыёстанцыі «Юністар» у Мінску[31].

У 2011—2013 гадах працавала журналістам інтэрнэт-выдання «Альтэрнатыўная моладзевая платформа» пры ценевым саюзе беларускай моладзі «РАДА»[32][33].

У 2016 годзе стала адным з аўтараў на «Грамадзянскім Радыё»[34].

У 2017 годзе стварыла ўніверсітэцкі падкаст у Цэнтральна-Еўрапейскім універсітэце[35].

У 2019 годзе была дэлегатам на медыяфоруме Еўрапейскага Цэнтра за Свабоду Медыя і Прэсы[36].

У 2020 годзе пісала пра пратэсты для Белсату[37][38].

У 2021 годзе заснавала дзве радыёпраграмы на Радыё Унэт, у якіх інтэрв’юіравала беларусаў Літвы і замежжа на палітычныя тэмы[39][40]. Пазней стала вядучай ютуб-эфіраў Штаба аб’яднаных сіл[41], за што была зволена з радыёстанцыі[42][43].

У гэтым жа годзе зрабіла рэпартаж для літоўскага офіса Delfi[44].

У 2022 годзе стала вядучай рускамоўнай праграмы «Доверяй, но проверяй» на дзяржаўным радыё Літвы ЛРТ[45]. Там жа займалася асвятленнем жыцця беларускай дыяспары ў Літве ў праграме «Актуаліі з Бэлай Фокс»[46].

У 2023 годзе была частым госцем студыі тэлеканала Белсат у праграме «План Б»[47].

Тэлеграм-старонка Bella Fox была прызнана экстрэмісцкім матэр’ялам па рашэнні Суда Баранавіцкага раёна і г. Баранавічы ад 6 ліпеня 2023 года[48].

Асабістыя погляды правіць

Бэла шмат разоў заяўляла, што з’яўляецца прыхільніцай лібералізму і падтрымлівае «Фонд адкрытага грамадства[uk]». Таксама ёй блізкая палітыка зялёных і стварэнне разумных гарадоў. Фокс выступае за вызваленне Беларусі ад рэжыму Лукашэнкі, ахову правоў мігрантаў у глабальным кантэксце і стрыманне расійскай ваеннай агрэсіі.

Бэла Фокс — пратэстантка паводле веравызнання.

Захапленні правіць

У розныя гады была вакалісткай музычных гуртоў.

З 2016 года захапілася гульнёй у шахматы; прыняла ўдзел у сеансе адначасовай гульні з чэмпіёнкай Еўропы — Вікторыяй Чмілітэ-Нільсэн у Міжнародны Дзень Шахмат 20 ліпеня у 2022 і 2023 годзе, а таксама згуляла з чэмпіёнам свету — Гары Каспаравым у 2022 годзе падчас Форуму Свабоднай Расіі. Ва ўсіх выпадках гуляла даўжэй за ўсіх прэтэндэнтаў.

Сям’я і асабістае жыццё правіць

У 2014—2016 гадах была ў шлюбе з грамадзянінам Нідэрландаў, пасля гэтага не мела афіцыйных адносін. Адзін з вядомых каханкаў Фокс — вакаліст беларускага рок-гурта «StillOut»[49] Андрэй Саяпін, які памёр у 2018 годзе[50].

Крыніцы правіць

  1. ↑ Bella Fox Dublin III - what is missing?.
  2. ↑ Belarus: Winning Elections, Old-School Style | CMDS. cmds.ceu.edu. Праверана 11 жніўня 2023.
  3. ↑ myCEU - Apps on Google Play (англ.). play.google.com. Праверана 11 жніўня 2023.
  4. ↑ Стартовала международная кампания “FAIR PLAY - ЧЕСТНАЯ ИГРА“ » Новости Беларуси - последние новости на сегодня - UDF (руск.). Новости Беларуси - последние новости на сегодня - UDF. Праверана 11 жніўня 2023.
  5. ↑ Девушка вышла к Комаровке с плакатом «Россия — это война» (руск.). Наша Ніва. Праверана 11 жніўня 2023.
  6. ↑ Пікет на менскай Камароўцы: «Расея — гэта вайна». Радыё Свабода (2 сакавіка 2014). Праверана 11 жніўня 2023.
  7. ↑ Што павінен ведаць кожны назіральнік за выбарамі. Праверана 11 жніўня 2023.
  8. ↑ Hungary broke EU law by forcing out university, says European Court (англ.). BBC News (6 кастрычніка 2020). Праверана 11 жніўня 2023.
  9. ↑ Dániel, Simor. Mi itt vagyunk, de nem elegen - újra tüntetett a Momentum a CEU mellett (венг.). index.hu (16 лістапада 2018). Праверана 11 жніўня 2023.
  10. ↑ Subjective Values Foundation (англ.). home-affairs.ec.europa.eu. Праверана 11 жніўня 2023.
  11. ↑ Migrants Matter. www.facebook.com. Праверана 11 жніўня 2023.
  12. ↑ Референдум в Венгрии: против квот ЕС на беженцев, но явка ниже минимума (руск.). BBC News Русская служба. Праверана 11 жніўня 2023.
  13. ↑ Протестующая из Будапешта показала, как проходила акция против агрессии РФ. Участникам мешали и тайно снимали их (руск.). ТСН.ua (28 лістапада 2018). Праверана 11 жніўня 2023.
  14. ↑ Свабода, Радыё. «Каб Беларусь не ператварылаcя ў новы Крым» — пратэст ля амбасады Расеі ў Будапэшце. Фота. Радыё Свабода (21 снежня 2019). Праверана 11 жніўня 2023.
  15. ↑ Минчанка провела в Будапеште одиночную акцию за независимость Беларуси (руск.). charter97.org. Праверана 11 жніўня 2023.
  16. ↑ Дашчынскі, Алесь. Кангрэс за незалежнасьць Беларусі прызначылі на 15 сакавіка. Радыё Свабода (12 студзеня 2020). Праверана 11 жніўня 2023.
  17. ↑ РАЦЫЯ, РАДЫЁ. Правядзенне Усебеларускага кангрэсу за незалежнасць адклалі (польск.)(недаступная спасылка). БЕЛАРУСКАЕ РАДЫЁ РАЦЫЯ (13 сакавіка 2020). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2023. Праверана 11 жніўня 2023.
  18. ↑ https://zubr.media/author/zubr. Я не думала, что мне будет настолько тяжело (руск.). ZUBR (2 красавіка 2021). Праверана 11 жніўня 2023.
  19. ↑ Тихановская открыла Народные посольства в 20 странах – DW – 10.12.2020 (руск.). dw.com. Праверана 11 жніўня 2023.
  20. ↑ Открытие Народных Посольств - Онлайн трансляция 10 Декабря 2020. Праверана 11 жніўня 2023.
  21. ↑ Народные ли посольства?. Праверана 11 жніўня 2023.
  22. ↑ Конференция солидарности. Приветственные слова европейских политиков. Русский перевод. Праверана 11 жніўня 2023.
  23. ↑ "Нереальное правительство" Тихановской с реальными сроками . ЭТО ДРУГОЕ. Праверана 11 жніўня 2023.
  24. ↑ "Мы можем принести себя в жертву. Но это ничего не изменит". Как белорусы протестуют против войны в Украине (руск.). BBC News Русская служба. Праверана 11 жніўня 2023.
  25. ↑ Осквернившие посольство Белоруссии в Литве вандалы пойдут под суд (руск.). Sputnik Литва (2 сакавіка 2022). Праверана 11 жніўня 2023.
  26. ↑ В Вильнюсе обожжена стена здания посольства Беларуси, на территорию проникли посторонние (руск.). Delfi-RU. Праверана 11 жніўня 2023.
  27. ↑ https://www.facebook.com/lrtlt. Бежавшая после Окрестина в Литву белоруска: для решения миграционного кризиса нужен диалог, но можно ли его вести с Беларусью? (руск.). lrt.lt (17 лістапада 2021). Праверана 11 жніўня 2023.
  28. ↑ https://www.facebook.com/lrtlt. Беженка и эксперт по вопросам миграции: «Литовский язык — это слабое место большинства белорусов в Литве» (руск.). lrt.lt (17 ліпеня 2023). Праверана 11 жніўня 2023.
  29. ↑ 2002-10-30. "5х5" снова в лидерах.
  30. ↑ Частные телекомпании и их продукция. Studbooks. Праверана 11 жніўня 2023.
  31. ↑ Вадим Савин (руск.). unistar.by. Праверана 11 жніўня 2023.
  32. ↑ Алесь Крот: «Мы берем на себя ответственность за Концепцию молодежной политики Беларуси, пока государство не примет на себя эту инициативу». - ZHASCAMP. zhascamp.kz. Праверана 11 жніўня 2023.
  33. ↑ Беларускі нацыянальны моладзевы савет. РАДА. Праверана 11 жніўня 2023.
  34. ↑ Civil Rádió (венг.). Civil Rádió. Праверана 11 жніўня 2023.
  35. ↑ CEU Alumni Podcast: More Than A Conversation | Central European University. www.ceu.edu. Праверана 11 жніўня 2023.
  36. ↑ ECPMF (англ.). European Centre for Press and Media Freedom. Праверана 11 жніўня 2023.
  37. ↑ Belarusian women: we are the power here (англ.). belsat.eu. Праверана 11 жніўня 2023.
  38. ↑ Unity March: minskers running in rain (англ.). belsat.eu. Праверана 11 жніўня 2023.
  39. ↑ Радыё Ўнэт - 19-22 красавіка ў Страсбургу праходзіць.... www.facebook.com. Праверана 11 жніўня 2023.
  40. ↑ Facebook. www.facebook.com. Праверана 11 жніўня 2023.
  41. ↑ Политзаключенные: как освобождать будем?. Праверана 11 жніўня 2023.
  42. ↑ Наша Ніва: першая беларуская газета. Наша Ніва. Праверана 11 жніўня 2023.
  43. ↑ Bella Fox — Народное Посольства Беларуси в Литве, ведущая Радыё Ўнэт. Праверана 11 жніўня 2023.
  44. ↑ Цветы против пуль: в Вильнюсе прошёл показ коллекции одежды с участницами женских цепей солидарности из Беларуси (руск.). Delfi RU. Праверана 11 жніўня 2023.
  45. ↑ https://www.facebook.com/lrtlt. Pirmoji tinklalaidė rusų kalba per LRT RADIJĄ laužys dezinformacijos skleidžiamus mitus (літ.). lrt.lt (20 студзеня 2022). Праверана 11 жніўня 2023.
  46. ↑ https://www.facebook.com/lrtlt. Santara. Праграма для беларусаў. Самагубства супрацоўніку Нафтану: меркаванне былога дыспетчара заводу (літ.). lrt.lt (7 чэрвеня 2022). Праверана 11 жніўня 2023.
  47. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. [1]. belsat.eu. Праверана 11 жніўня 2023.
  48. ↑ Ликвидация оппозиционных партий, пополнение в списке "экстремистских" материалов: хроника преследования 11 июля (руск.). spring96.org (11 ліпеня 2023). Праверана 11 жніўня 2023.
  49. ↑ На "Старт-площадке" победила минская группа Stillout. bdg.by/ (30 чэрвеня 2003).
  50. ↑ Drum Battle 2005 «Битва барабанщиков». nestor.minsk.by. Праверана 11 жніўня 2023.

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Алена_Анабэла_Васілеўна_Фокс&oldid=4650952"