Аўдотка[1] ці Палянік-галахвосцік (Burhinus oedicnemus) — птушка сямейства аўдоткавых.
Вялікая птушка з «уціснутай» у тулава галавой, вялікімі жоўтымі вачыма і кароткай, моцнай, чорна-жоўтай дзюбай. Птушка дасягае ў даўжыню 45 см, размах крылаў — 80 см, даўжыня крыла — 25 см, хваста — 13 см. Апярэнне верхніх частак цела такога ж колеру як у жаўрукоў; пёры іржава-шэрыя з чорна-бурымі палосамі; ніжні бок цела жаўтлява-белы; махавыя і рулявыя пёры — чорныя. Дзякуючы афарбоўцы можа добра маскіравацца.
Радзіма гэтых птушак — Паўднёвая Еўропа, Паўночная Афрыка і Цэнтральная Азія. Дадзеная птушка, як правіла, жыве ў стэпах і пустынях, птушка не стайная, аддае перавагу адзіноце. Актыўная ноччу, добра бегае і лётае.
На тэрыторыі Расіі гэта адзіны прадстаўнік сямейства, сустракаецца ў Ніжнім Паволжы, Перадкаўказзе, на поўдні Арэнбургскай вобласці. Засяляе пустынную, стэпавую і лесастэпавую зоны.
На Беларусі вельмі рэдкі від, знаходзіцца на мяжы знікнення. У пачатку мінулага стагоддзя была месцамі даволі звычайнай птушкай для пінскага, мазырскага і рэчыцкага Палесся, але ўжо ў 1930-я гады стала рэдкай на гнездаванні[1]. У 1980-я гады зарэгістраваныя толькі 3 пары ў Брагінскім раёне і толькі 1 пара ў 1991 годзе ў гэтых жа месцах. Сучасная колькасць віду ацэньваецца ў 1-10 пар, што складае менш за 1 % ад усёй еўрапейскай папуляцыі[1].
Размнажэнне і паводзіныПравіць
Гнездаванне пачынаецца ў красавіку. Гняздо робіць у ямцы без прыкрыцця на невялічкім пагорку, часта сярод паламаных галін або каля купіны раслін, звычайна без высцілкі (часам скупая з сухой травы, ракавінак або галькі). Як правіла, самка адкладае 2-3 жаўтаватыя з белымі кропкамі яйкі, якія па памеры можна параўнаць з курыным.
Актыўная ноччу. Голас — звонкі «Тар-ці … Тар-ці-ці-ліі».
Вылучаюць 5 падвідаў аўдоткі[2]:
- Burhinus oedicnemus oedicnemus — заходняя частка арэалу віда[3]
- Burhinus oedicnemus harterti — ад Волжска-Уральскага міжрэчча да перадгор'яў Алтая[3]
- Burhinus oedicnemus insularum — усходняя частка Канарскіх астравоў [4]
- Burhinus oedicnemus distinctus — цэнтральная і заходняя частка Канарскіх астравоў [4]
- Burhinus oedicnemus saharae
Зноскі
- Арлотт Н., Храбрый В. Птицы России: Справочник-определитель. — СПб.: Амфора, 2009. — С. 132. — 446 с. — ISBN 978-5-367-01026-8.
- Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік / пад рэд. М. Нікіфарава. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000.