Вікіпедыя

Беларусь і барацьба з міжнародным тэрарызмам

Рэспубліка Беларусь падтрымлівае палітыку ААН па супрацьдзеянні міжнароднаму тэрарызму і супрацоўнічае з іншымі дзяржавамі па гэтым пытанні.

Агульныя мерапрыемствы

правіць

З 4 чэрвеня 1994 года Беларусь з’яўляецца ўдзельнікам Дагавора аб барацьбе з тэрарызмам паміж дзяржавамі-членамі Садружнасці Незалежных Дзяржаў[1]. 30 верасня 1997 года з Расіяй на ўзроўні міністэрстваў унутраных спраў падпісана пагадненне па антытэрарыстычным супрацоўніцтве[2][3]. З 2000 года[4] ажыццяўляецца сумесная работа з Антытэрарыстычным цэнтрам і спецслужбамі СНД. Вядзецца падрыхтоўка кадраў нацыянальных антытэрарыстычных падраздзяленняў, навучанне, абмен вопытам і правядзенне сумесных антытэрарыстычных вучэнняў[5].

З 2004 па 2006 год[6] краіна ратыфікавала шэраг антытэрарыстычных дакументаў ААН, уключаючы канвенцыі аб барацьбе з захопам закладнікаў (1979), аб барацьбе з бомбавым тэрарызмам (1997), аб барацьбе з фінансаваннем тэрарызму (1999)[7], аб барацьбе з актамі ядзернага тэрарызму (2005)[8].

У 2009 годзе 103-я асобная гвардзейская паветрана-дэсантная брыгада ССА Беларусі ўключана ў склад Калектыўных сіл аператыўнага рэагавання АДКБ[9], якія прызначаны ў тым ліку для процідзеяння міжнароднаму тэрарызму.

У адпаведнасці з пунктам 2 рэзалюцыі 2253 (2015) Савета Бяспекі ААН прадугледжана ўвядзенне нацыянальных прававых мер па недапушчэнні ўезду на тэрыторыю дзяржаў або транзіту праз яе фігурантаў, унесеных у спіс асоб і арганізацый, якія маюць дачыненне да Аль-Каіды, Талібану і ІДІЛ[5].

3—4 верасня 2019 года ў Мінску прайшла Міжнародная канферэнцыя «Барацьба з тэрарызмам пры дапамозе інавацыйных падыходаў і выкарыстання новых і ўзнікаючых тэхналогій» з удзелам прадстаўнікоў звыш 50 краін. Мерапрыемства арганізавана Міністэрствам замежных спраў і контртэрарыстычным Упраўленнем Арганізацыі Аб’яднаных Нацый[10][5].

У лютым 2024 года КДБ Беларусі на міжнародным форуме ў Абу-Дабі ўстанавіў кантакты ў сферы барацьбы з тэрарызмам з Вялікабрытаніяй, ЗША і Францыяй[11].

Ацэнка тэрарыстычнай пагрозы

правіць

На 2015 год, у перыяд актыўнага супрацьстаяння міжнароднай супольнасці з ІДІЛ, у прыватнасці, пасля тэрактаў у Парыжы, начальнік контртэрарыстычнага ўпраўлення КДБ Дзяніс Асіпчык у інтэрв’ю для газеты «СБ. Беларусь сегодня» заявіў, што актыўная дзейнасць членаў міжнародных тэрарыстычных арганізацый у краіне пакуль не зафіксавана. Пры гэтым Асіпчык згадаў пра наступныя пагрозы[12]:

  1. Нарошчванне сіл ІДІЛ у непасрэднай блізкасці ад межаў дзяржаў СНД, у тым ліку праца актывістаў групоўкі на тэрыторыі Расіі і Казахстана.
  2. Выпадкі выкарыстання замежнымі баевікамі-тэрарыстамі Беларусі ў якасці транзітнай краіны.
  3. Стварэнне радыкальных груп на тэрыторыі Беларусі. Так, напрыклад, у лістападзе 2014 года была спынена дзейнасць абшчыны салафіцкай накіраванасці. У склад абшчыны ўваходзілі выхадцы з мусульманскіх дзяржаў Цэнтральнай Азіі, Паўночнага Каўказа і зноў звернутыя ў іслам грамадзяне Беларусі. Члены абшчыны спрабавалі адасобіцца, супрацьпастаўлялі сябе афіцыйным рэлігійным аб’яднанням. У іх была канфіскавана вялікая колькасць рэлігійна–экстрэмісцкай літаратуры.

Толькі за 2015 год выяўленыя і затрыманыя 14 рэлігійных экстрэмістаў, якія мелі дачыненне да дзейнасці тэрарыстычных арганізацый, 6 з якіх знаходзіліся ў міжнародным вышуку[12].

Найбольш за ўсё беларускія ўлады турбуе дзейнасць талібаў у Афганістане. Падзеі ў дадзенай краіне, як адзначаў у 2021 годзе Аляксандр Вальфовіч, абумоўліваюць нарастанне комплексу транснацыянальных выклікаў і пагроз, звязаных з тэрарызмам, экстрэмізмам, незаконным абаротам наркатычных сродкаў, зброі і нелегальнай міграцыяй. Акрамя таго, Афганістан мяжуе з Таджыкістанам, членам АДКБ. У сувязі з гэтым афіцыйны Мінск і яго партнёры прапрацоўвалі пытанне размяшчэння воінскіх кантынгентаў ля афганскай граніцы[13].

Пры ўсім тым у 2019 годзе краіна ўвайшла ў лік найбольш бяспечных з пункту гледжання тэрарыстычных пагроз паводле рэйтынгу The Global Terrorism Index[14].

Контртэрарыстычная дапамога

правіць

Палітычны аглядальнік Аляксандр Шпакоўскі адзначаў, што хоць Беларусь і не ўдзельнічае наўпрост у баявых дзеяннях, аднак «сваімі дзеяннямі на міжнароднай арэне, у галіне гуманітарнага і прамысловага супрацоўніцтва аказвае немалую падтрымку тым здаровым сілам, якія ўступілі ў смяротную сутычку з пачварай міжнароднага тэрарызму»[15].

Так, у прыватнасці, хоць беларускія ўлады не раз крытыкаваў дзеянняў ЗША на Блізкім Усходзе, у тым ліку ў Афганістане і Іраке[16], але ў 2010 годзе афіцыйны Мінск падтрымаў місію ISAF у Афганістане ў паветранай прасторы[17]. Беларусь заключыла з НАТА пагадненне аб чыгуначным транзіце, стаўшы часткай Паўночнай размеркавальнай сеткі, па якой ажыццяўляўся транзіт неваенных грузаў у Афганістан у рамках аперацыі міжнародных сіл садзейнічання і бяспекі. У 2013 годзе было заключана дадатковае пагадненне, якое пашырае ўмовы папярэдніх дамоўленасцяў аб транзіце бранятэхнікі краін НАТА[18].

У канцы чэрвеня 2014 года, у перыяд наступлення ІДІЛ у Іраку, прэс-сакратар МЗС РБ Дзмітрый Мірончык выступіў з асуджэннем дзейнасці тэрарыстычных груповак у краіне. Адначасова 558-ы авіяцыйны рамонтны завод у Баранавічах адрамантаваў для патрэб ваюючай дзяржавы шэсць расійскіх Су-30К. Прэм’ер-міністар Нуры аль-Малікі заявіў, што самалёты могуць пачаць палёты над Іракам «у бліжэйшыя некалькі дзён»[19]. Беларускі лідар Аляксандр Лукашэнка накіраваў прэзідэнту Ірака Фуаду Масуму ліст, у якім падтрымаў дзеянні краіны ў барацьбе з міжнародным тэрарызмам і прапанаваў сваю дапамогу і супрацоўніцтва. Іракскі консул Алі Асам Абэд Алі, цытуючы ліст, згадаў аб падрыхтоўцы іракскіх вайскоўцаў у Беларусі і супрацоўніцтве ў ваенна-тэхнічнай галіне[20].

У верасні 2014 года Нацыянальная асамблея Нігерыі ўхваліла выдзяленне аднаго мільярда долараў на барацьбу з ісламістамі «Бока Харам» на поўначы краіны. Гэтыя сродкі пайшлі на аплату навучання і матэрыяльных сродкаў Расіі, Чэхіі і Беларусі, чые спецыялісты займаліся падрыхтоўкай нігерыйскіх вайскоўцаў[21].

Неўзабаве спецпадраздзяленні арміі Нігерыі прыбылі на тэрыторыю Беларусі[22][23]. Паводле інфармацыі, апублікаванай на афіцыйным сайце ЦСП БФСТ «Дынама», курсы прызначаліся для падрыхтоўкі афрыканскіх вайскоўцаў да барацьбы з баевікамі ў дэльце Нігера[22]. Навучанне праходзіла на базе 5-й брыгады спецназа[24]. Некаторае садзейнічанне аказалі супрацоўнікі МНС Рэспублікі Беларусь[22]. Паводле інфармацыі журналісцкага партала Sahara Reporters, да снежня 2015 года ў расійскіх і беларускіх ваенных лагерах было навучана каля 700 нігерыйскіх снайпераў[25].

10 снежня 2020 года ў Абуджы адбылася сустрэча міністра абароны Нігерыі генерал-маёра Башыра Магашы з беларускай дэлегацыяй на чале з палкоўнікам Андрэем Красоўскім. У перамовах удзельнічалі таксама супрацоўнікі «БСЗТ—Новыя тэхналогіі». Абмяркоўвалася магчымасць павышэння кваліфікацыі супрацоўнікаў спецназа. Нігерыйскі бок быў зацікаўлены ў набыцці навыкаў збору разведвальнай інфармацыі і навучанні барацьбе з тэрарызмам. Заключаныя дамоўленасці сталі дапаўненнямі і пашырэннем да ўжо наяўных праграм па контртэрарыстычнай падрыхтоўцы[26].

Крыніцы

правіць
  1. ↑ Пузырев 2008, с. 36.
  2. ↑ Васин и др. 2023, с. 228.
  3. ↑ Пузырев 2008, с. 39.
  4. ↑ Пузырев 2008, с. 37.
  5. ↑ а б в 76-я сессия Генеральной Ассамблеи ООН, 6 комитет, Меры по ликвидации международного терроризма (п.111), 5 октября 2021 года
  6. ↑ Тихиня 2014.
  7. ↑ Васин и др. 2023, с. 227—228.
  8. ↑ Пузырев 2008, с. 40.
  9. ↑ «Российская газета» — Вчера ОДКБ создала коллективные силы оперативного реагирования. Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2009. Праверана 10 лютага 2009.
  10. ↑ Міжнародная канферэнцыя па барацьбе з тэрарызмам праходзіць у Мінску // Белта, 3 верасня 2019
  11. ↑ КДБ Беларусі ўстанавіў кантакты з заходнімі калегамі па барацьбе з тэрарызмам // Sputnik Belarus, 5 лютага 2024
  12. ↑ а б Роман Рудь В КГБ рассказали об угрозах ИГИЛ // Советская Белоруссия, № 225 (24855), 20 ноября 2015
  13. ↑ Как афганские события влияют на подходы к обеспечению национальной безопасности Беларуси - Вольфович // СБ. Беларусь сегодня, 9 сентября 2021
  14. ↑ Беларусь признана одной из самых безопасных стран мира
  15. ↑ Александр Шпаковский. Беларусь и Сирия: от дипломатии до военного сотрудничества // IMHOclub : портал. — 30 мая 2017.
  16. ↑ «Аль-Каида» угрожала взорвать Белоруссию // Комсомольская правда, 12 апреля 2011
  17. ↑ «North Atlantic Treaty Organization». The Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Belarus. 2009. Retrieved 30 April 2010 Архівавана 16 жніўня 2014.
  18. ↑ Отношения Беларуси и НАТО
  19. ↑ Беларусь отремонтировала истребители для воюющего Ирака
  20. ↑ СОТРУДНИЧЕСТВО ИРАКА С РЕСПУБЛИКОЙ БЕЛАРУСЬ В ОБЛАСТИ УКРЕПЛЕНИЯ МИРА И БОРЬБЫ С ТЕРРОРИЗМОМ
  21. ↑ Nigeria Turns to Russia, Czech Republic, and Belarus for Military Training and Materiel
  22. ↑ а б в Нигерийские солдаты проходят специальную подготовку в Беларуси для борьбы с боевиками в дельте Нигера Архівавана 16 ліпеня 2018. — Центр специальной подготовки Республики Беларусь
  23. ↑ Военнослужащие специальных сил Нигерии проходят обучение в Республике Беларусь (Фото)
  24. ↑ Снайперские винтовки
  25. ↑ Nigeria Army Yet To Pay Its Belarus-Trained Snipers In Six Months
  26. ↑ Military cooperation between Nigeria and Belarus Архівавана 23 кастрычніка 2021.

Літаратура

правіць
  • Васин А. А., Новоселова М. Г., Рахимов К. Х. Проблема терроризма в Республике Беларусь // Постсоветские исследования. 2023;2(6):220-233.
  • Партнерство Республики Беларусь и Европейского Союза в сфере борьбы с международной преступностью и терроризмом / В. Г. Тихиня // Партнерство во имя благополучия : материалы международной научно-практической конференции "Республика Беларусь ― Европейский Союз: проблемы и перспективы партнерства", Республика Беларусь, г. Минск, 13―14 июня 2013 года / [редколлегия: Л. Ф. Евменов и др.]. — Минск, 2014. — С. 113―122
  • Пузырев, Д. А. Вклад Республики Беларусь в борьбу с международным терроризмом // Беларуская думка : журнал. — 2008. — Август

Спасылкі

правіць
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Беларусь_і_барацьба_з_міжнародным_тэрарызмам&oldid=4989109"