Бельскі павет (1919—1939)
Бе́льскі паве́т (польск.: Powiat bielski) — былы павет Беластоцкага ваяводства Польскай Рэспублікі. Сядзіба — горад Бельск.
| Бельскі павет | |
|---|---|
| Powiat bielski | |
| Краіна | Польская Рэспубліка |
| Статус | павет |
| Уваходзіць у | Беластоцкае ваяводства |
| Уключае | 19 вясковых гмінаў (1919—1934), 14 вясковых гмінаў (1919—1934) |
| Адміністрацыйны цэнтр | Бельск |
| Дата ўтварэння | 28 жніўня 1919 |
| Дата скасавання | верасень 1939 |
| Насельніцтва (1922) | 129 216 |
 |
|
Гісторыя правіць
Створаны на аснове былога Бельскага павета Гродзенскай губерні Расійскай імперыі 28 жніўня 1919 года. У 1921 г. на абшары павета знаходзілася 9 гарадоў (Бельск, Боцькі, Бранск, Цеханавец, Дарагічын, Кляшчэлі, Мельнік, Нараў і Сямяцічы) і 19 вясковых гмінаў. 11 ліпеня 1922 г. Бельскі павет пабольшыўся коштам скасаванага Белавежскага павета (у яго склад былі далучаны гміны: Масева, Белавежа і Сухопаль). Канчатковае фарміраванне межаў павета закончылася ў 1926 г., калі гміна Сухопаль адыйшла ў склад Пружанскага павета. У ліпені 1934 г. улады скасавалі 12 самых малых гмінаў, але былі створаны 7 новых і да 1939 г. у складзе Бельскага павета было 14 гмінаў. 15 студзеня 1940 г. савецкія ўлады канчаткова скасавалі Бельскі павет як адміністрацыйную адзінку, а на яго месцы былі заснаваны Бельскі, Бранскі, Цеханавецкі, Гайнаўскі, Кляшчэльскі і Сямяціцкі раёны Беластоцкай і Брэсцкай абласцей[1].
Паводле дагавора «Аб савецка-польскай дзяржаўнай граніцы» ад 16 жніўня 1945 г. тэрыторыя былога Бельскага павета перайшла да Польшчы.
У цяперашні час тэрыторыі павета адносяцца да Бельскага, Высокамазавецкага Гайнаўскага і Сямяціцкага паветаў Падляскага ваяводства Польшчы. Самыя ўсходнія часткі былога Бельскага павета ўваходзяць у склад Камянецкага і Пружанскага раёнаў Брэсцкай вобласці Беларусі.
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел правіць
1922—1934 правіць
Гміны правіць
- Даманова — адміністрацыйны цэнтр Даманова
- Дубяжын — адміністрацыйны цэнтр Дубяжын
- Гарадзіск — адміністрацыйны цэнтр Гарадзіск
- Відзьгова — адміністрацыйны цэнтр Відзьгова
- Вышкі — адміністрацыйны цэнтр Вышкі
- Куты — адміністрацыйны цэнтр Куты
- Кляшчэлі — адміністрацыйны цэнтр Кляшчэлі
- Ласінка — адміністрацыйны цэнтр Ласінка
- Лубін — адміністрацыйны цэнтр Лубін
- Мілейчыцы — адміністрацыйны цэнтр Мілейчыцы
- Нараў — адміністрацыйны цэнтр Нараў
- Наройкі — адміністрацыйны цэнтр Наройкі
- Орля — адміністрацыйны цэнтр Орля
- Пасынкі — адміністрацыйны цэнтр Пасынкі
- Радзівілаўка — адміністрацыйны цэнтр Радзівілаўка
- Рудка — адміністрацыйны цэнтр Рудка
- Сямяцічы — адміністрацыйны цэнтр Сямяцічы
- Скужэц — адміністрацыйны цэнтр Скужэц
- Тапчэва — адміністрацыйны цэнтр Тапчэва
1934—1939 правіць
- Бельск Падляскі — адміністрацыйны цэнтр Бельск Падляскі
- Боцькі — адміністрацыйны цэнтр Боцькі
- Бранск — адміністрацыйны цэнтр Бранск
- Гайнаўка — адміністрацыйны цэнтр Гайнаўка
- Гарадзіск — адміністрацыйны цэнтр Гарадзіск
- Вышкі — адміністрацыйны цэнтр Вышкі
- Дарагічын — адміністрацыйны цэнтр Дарагічын
- Мельнік — адміністрацыйны цэнтр Мельнік
- Нараў — адміністрацыйны цэнтр Нараў
- Орля — адміністрацыйны цэнтр Орля
- Сямяцічы — адміністрацыйны цэнтр Сямяцічы
- Цеханавец — адміністрацыйны цэнтр Цеханавец
Насельніцтва правіць
Паводле звестак перапісу насельніцтва 1921 г. у павеце пражывала ўсяго 129 216 жыхароў, з чаго 35 964 (27,82 %) беларусы, 79 154 (61,26 %) палякі (выніку перапісу былі фальсіфікаваны, каб выказаць магчыма вялікую колькасць палякаў), 13 175 (10,19 %) яўрэяў, 1038 (0,8 %) рускіх, 976 (0,75 %) літоўцаў, 111 (0,08 %) немцаў, 24 (0,02 %) украінцы (у перапісе былі запісаны як русіны), 15 французаў, 14 латышоў, 11 татараў, 2 грузіны, па адным чэху, эстонцу, сербе, турку. Для параўнання, перапіс насельніцтва Расійскай імперыі 1897 г. засведчыў у павеце 164 441 чал., з якіх польскую мову як родную адзначылі ўсяго 57 331 (г. зн. 34,86 % ад насельніцтва павета), «расійскую» (пад якой разумелася ўласна руская, а таксама беларуская і ўкраінская, з якіх да апошняй традыцыйна залічвалася палескае насельніцтва Беларусі) — 82 082 (49,92 %)[2], пры гэтым крыніцы не паказваюць на значны адток беларускага насельніцтва з рэгіёна або значнае збольшванне польскага. 49,77 % (64 311) жыхароў павета былі каталікамі, 37,67 (48 672) праваслаўнымі, 12,36 % (15 977) іўдзеямі, 0,1 % (140) пратэстантамі, 27 марыявітамі, 18 адвентыстамі, 4 г. зв. сектантамі, па адным баптысце, мусульманіне. Для 9 жыхароў павета веравызнанне было пазначана як невядомае.[3]
Гл. таксама правіць
Зноскі
- ↑ Zbigniew Romaniuk, Bogdan Komarzewski. Zarys historii powiatu bielskiego (польск.). Powiat bielski. Праверана 27 ліпеня 2015.
- ↑ Гл. звесткі для Бельскага павета паводле рэсурсу Демоскоп Weekly.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej : opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5. Województwo białostockie, с. 8 (польск.). Праверана 27 ліпеня 2015.