Більбаа (ісп.: Bilbao; баскск.: Bilbo) — горад на поўначы Іспаніі, які размяшчаецца ў аўтаномнай супольнасці Краіна Баскаў, з’яўляючыся самым населеным горадам супольнасці. У Більбаа (як і ва ўсёй Краіне Баскаў) дзве афіцыйныя мовы — іспанская і баскская.

Горад
Більбаа
баскск.: Bilbo, ісп.: Bilbao
Герб[d] Сцяг
Герб[d] Сцяг
Краіна
Аўтаномная супольнасць
Правінцыя
Камарка
Каардынаты
Унутраны падзел
8 акруг
Мэр
Іньякі Аскуна
Заснаваны
Плошча
41,3 км²
Вышыня НУМ
19 м
Водныя аб’екты
Афіцыйная мова
Насельніцтва
353 200 чалавек (2005)
Шчыльнасць
8 615 чал./км²
Этнахаронім
більба́асцы, більба́асец;
більба́йцы, більба́ец
Часавы пояс
Тэлефонны код
+34 94
Паштовыя індэксы
48001-48015
Аўтамабільны код
BI
Афіцыйны сайт
bilbao.net
(баскск.)(ісп.)(англ.)
Дэвіз
La Muy Noble y Muy Leal e Invicta
(Самы высакародны, самы
сумленны і непакорны)
Мянушка
El Botxo («дзіра»)
Більбаа на карце Іспаніі
Більбаа (Іспанія)
Більбаа

Гісторыя правіць

Рэшткі старажытнага паселішча, якія былі выяўлены на вяршыні гары Мальмасін, датуюцца прыкладна III ці II стагоддзем да нашай эры[1]. На месцы сучаснага горада існавала старажытнае паселішча, якое было згада яшчэ Плініем Старэйшым і Пталамеем.

Горадам Більбаа стаў 15 чэрвеня 1300 года калі герцаг Біскаі Дыега Лопес V дэ Ара праз муніцыпальны статус заснаваў тут горад. Пазней 4 студзеня 1301 года гэта рашэнне было падтрымана каралём Кастыліі і Леона Фердынандам IV.

21 чэрвеня 1511 года каралева Хуана I Вар’ятка дала загад стварыць у Більбаа консульства. Гэтая ўстанова стала самым уплывовым інстытутам гораду на працягу стагоддзяў. Пад кантролем консульства быў порт Більбаа, які стаў адным з найбольш важных у Іспаніі. У 1602 годзе Більбаа стаў сталіцай Біскаі, якая раней знаходзілася ў Бермеа[2].

У канцы XVII стагоддзя Більбаа пераадолеў эканамічны крызіс, які ў гэты час быў у Іспаніі, дзякуючы гандлю жалезнай руды, пастаўкі якой адбываліся з мясцовага порту ў Англію і Нідэрланды. У XVIII стагоддзі горад працягваў квітнець і амаль вычарпаў свае ​​невялікія прасторы. Краіна Баскаў была адным з галоўных месцаў бітв Карлісцкіх войнаў і карлісты вельмі жадалі заваяваць горад, які з’яўляўся эканамічным бастыёнам лібералаў. Горад быў абложаны тры разы паміж 1835 і 1874 гадамі, але ўсе яны апынуліся беспаспяховымі.

Геаграфія правіць

Більбаа размешчаны каля 14 кіламетраў на поўдзень ад Біскайскага заліва, у вусце ракі Нерв’ён, яго прыгарады выходзяць да ўзбярэжжа. Горад акружаны дзвюма маленькімі горнымі хрыбтамі з сярэдняй вышынёй калі 400 метраў.

Клімат правіць

Клімат Більбаа
Паказчык Сту Лют Сак Кра Май Чэр Ліп Жні Вер Кас Ліс Сне Год
Абсалютны максімум, °C 23,4 26,8 29,8 33,1 36,0 41,2 42,0 41,9 41,7 33,4 27,6 24,6 42,0
Сярэдні максімум, °C 13,2 14,5 15,9 16,8 20,1 22,6 25,2 25,5 24,4 20,8 16,4 14,0 19,1
Сярэдняя тэмпература, °C 9,0 9,8 10,8 11,9 15,1 17,6 20,0 20,3 18,8 15,8 12,0 10,0 14,3
Сярэдні мінімум, °C 4,7 5,1 5,7 7,1 10,1 12,6 14,8 15,2 13,2 10,8 7,6 6,0 9,4
Абсалютны мінімум, °C −7,6 −8,6 −5 −1,2 0,4 3,6 6,6 6,8 3,8 0,6 −6,2 −7,4 −8,6
Норма ападкаў, мм 126 97 94 124 90 64 62 82 74 121 141 116 1 195
Крыніца: Agencia Estatal de Meteorología[3][4]

Эканоміка правіць

Більбаа з’яўляецца эканамічным цэнтрам краіны Баскаў з часоў консульства, у асноўным дзякуючы гандлю ў кастыльскімі прадуктамі праз гарадскі порт. Банк Більбаа быў заснаваны ў 1857 годзе, Банк Біскаі быў створаны ў 1901 годзе, таксама ў Більбаа. Абедзве фінансавыя арганізацыі аб’ядналіся ў 1988 годзе, стварыўшы, такім чынам, карпарацыю BBV, да якой потым была далучана Архентарыя ў 1999 годзе, пасля чаго карпарацыя на сёння вядома як BBVA.

Спорт правіць

Як і ў большасці гарадоў Іспаніі, футбол з’яўляецца самым папулярным відам спорту. На другім месцы знаходзіцца баскетбол. Асноўным футбольны клубам у горадзе з’яўляецца клуб «Атлетык». Ён гуляе на стадыёне «Сан-Мамес», які з’яўляецца найстарэйшым стадыёнам у Іспаніі[5]. «Атлетык» з’яўляецца адным з членаў-заснавальнікаў іспанскай футбольнай лігі, Ла Лігі.

Гарады-пабрацімы правіць

Выбітныя ўраджэнцы і жыхары правіць

Зноскі

  1. Asociación de Periodistas de Vizcaya. "Crónica de siete siglos" Архівавана 24 ліпеня 2008.. Bilbao 700. p. 24.
  2. "Un día perfecto en Bermeo y Gernika" Архівавана 23 верасня 2008.. Bilbaoport.es.
  3. Standard Climate Values. Bilbao Aeropuerto
  4. Extreme Values. Bilbao Aeropuerto
  5. Gunther Lades. "Football stadiums of the world — Stadiums in Spain". Fussballtempel.net.

Спасылкі правіць