Вярба трохтычынкавая
Вярба трохтычынкавая[4], Лаза[5][6] (Salix triandra) — від кветкавых раслін з роду Вярба (Salix) сямейства Вярбовыя (Salicaceae).
| Вярба трохтычынкавая | ||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||||||
|
Salix triandra L. | ||||||||||||||||
| Сінонімы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Распаўсюджанне і экалогія правіць
У прыродзе арэал віду ахоплівае Паўночную Афрыку (Алжыр, Марока і Туніс) і умераныя раёны Еўразіі (ад Іспаніі да Японіі)[3].
Расце ў лясной, стэпавай і паўпустыннай зонах па берагах рэк, азёр, галоўным чынам у пойменнай частцы. Не падымаецца ў горы і адсутнічае ў Арктыцы і на Камчатцы.
Батанічнае апісанне правіць
 | ||||||||||
 | ||||||||||
Жаночая шышка
| ||||||||||
Куст вышынёй да 5-б м і дыяметрам ствала 7-8 см, радзей дрэва вышынёй да 8-10 м. Галіны тонкія, прамыя, гнуткія, аліўкава- або буравата- і жаўтлява-зялёныя, матавыя, маладыя слаба пакрыты валаскамі. Кара ствалоў і больш старых галін аддзяляецца тонкімі пласцінамі.
Пупышкі яйкападобныя, вострыя, рабрыстыя, прыціснутыя, голыя, светла-бурыя. Прылісткі ад пупышкападобна-яйкападобных да ланцэтных, зубчастыя, часта добра выяўленыя, доўга якія застаюцца. Лісце даўгавата-ланцэтнае, ланцэтнае, яйкападобна-эліптычнае, вузка эліптычнае, эліптычнае або вузкаланцэтнае, даўжынёй 4-15 см, шырынёй 0,5-3,5 см, завостранае, ля аснавання круглявае або клінаватае, па краі залозава-пільчатае або расстаўлена-зубчастае, зверху цёмна-зялёнае, знізу зялёнае ці шызае і бялёса-шызае, пры распусканні злёгку апушанае і не клейкія, пазней зусім голае. Хвосцікі звычайна з двума залозкамі блізу аснавання ліставай пласцінкі, спачатку валасістыя, пазней голыя, нярэдка рудаватыя або бурыя, даўжынёй 1-1,5 см.
Шышачкі на канцы кароткіх падгадаваных парасткавых, прамыя або выгнутыя, Тычынкавыя даўжынёй 3-10 см, жаночыя — 1,5-4 см, тонкія, рэдкакветныя, часта мутоўкавыя, духмяныя. Прыкветныя лускавінкі даўгаватыя, увагнутыя, даўжынёй 1,5-3 мм, аднакаляровыя, бледна-жоўтыя, па краі раснічастыя, па спінцы голыя. Тычынкі ў ліку трох, у выглядзе выключэння ў ліку двух, чатырох ці пяці, даўжынёй да 5 мм, свабодныя, пры аснаванні густа-кучарава-воласістыя, з жоўтымі пылавікамі.
Плод — голая каробачка даўжынёй да 5-6 мм і шырынёй 2-2,5 мм.
Цвіценне пасля распускання лісця, у красавіку — маі, часам другасна цёплай яснай восенню. Плоданашэнне ў маі — чэрвені.
Значэнне і прымяненне правіць
Кара багатая саліцынам (4—5 %), танінамі (10—12 %).
Адварам кары маладых галін афарбоўваюць тканіны і сеткі ў жоўты колер.
Аднагадовыя дубцы выкарыстоўваецца для пляцення.
Драўніна шчыльная, белая, з бліскучым прыгожым адлівам, глейкая, але нетрывалая і не вельмі гнуткая.
Адна з лепшых парод для ўмацавання паўзучых і размываемых грунтоў, плацін. Дэкаратыўная.
Для Arvicola terrestris кара, лісце, пупышкі і маладыя галінкі гэтай і іншых прыбярэжных верб складаюць асноўны упадабаны корм.
Таксанамія правіць
Від Вярба трохтычынкавая ўваходзіць у род Вярба (Salix) сямейства Вярбовыя (Salicaceae) парадку Malpighiales.
| яшчэ 36 сямействаў (згодна Сістэме APG II) | яшчэ звыш 500 відаў | ||||||||||||
| парадак Malpighiales | род Вярба | ||||||||||||
| аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя | сямейства Вярбовыя | від Вярба трохтычынкавая | |||||||||||
| яшчэ 44 парадкі кветкавых раслін (згодна Сістэме APG II) |
яшчэ каля 57 родаў | ||||||||||||
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ а б Паводле сайта GRIN (гл. картку расліны).
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 117. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
- ↑ Ганчарык М. М. Беларускія назвы раслін. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. II і IV. Горы-Горки, 1927
- ↑ Абрикосов Х. Н. и др. Ива // Словарь-справочник пчеловода / Сост. Федосов Н. Ф.. — М.: Сельхозгиз, 1955. — С. 122. Архівавана 7 студзеня 2012.
Літаратура правіць
- Род 356. Ива — Salix L. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1936. — Т. V. — С. 184—186. — 762 + XXVI с. — 5 175 экз.
- Род 2. Ива — Salix L. // Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1951. — Т. II. Покрытосеменные. — С. 162—163. — 612 с. — 2 500 экз.
- Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 426. Salix triandra L. — Ива трёхтычинковая // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 24. — ISBN 9-87317-128-9.
Спасылкі правіць
- Ива трёхтычинковая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)