Вікіпедыя

Гарачыня ў Азіі (2023)

Асноўны артыкул: Анамальная гарачыня ў свеце (2023)

Пачынаючы з красавіка 2023 года, рэкордная гарачыня закранула многія краіны Азіі, у тым ліку Індыю, Бангладэш, Кітай, Тайланд і В’етнам. Устаноўлена некалькі рэгіянальных тэмпературных рэкордаў. Гарачыня стала прычынай шматлікіх смерцяў з-за цеплавога ўдару, а таксама выклікала адключэнне электрычнасці ў многіх краінах.

Агляд правіць

Часткі Тайланда і В’етнама пацярпелі ад густога смогу. Як адзначалі эксперты, спалучэнне экстрэмальнай гарачыні і забруджвання паветра можа прывесці да павелічэння рэспіраторных, сардэчна-сасудзістых і нырачных захворванняў, і гэтыя наступствы будуць пагаршацца з-за змены клімату[1].

Майскае даследаванне, праведзенае World Weather Attribution, паказала, што змена клімату ў Індыі і Бангладэш павялічыла верагоднасць хвалі гарачыні як мінімум у 30 разоў, і што змяненне клімату павысіла тэмпературу як мінімум на 2 °C (3,6 °F)[2][3][4].

Арчана Шрэста, намеснік генеральнага дырэктара аддзела метэаралагічных прагнозаў Непала, і Аніл Пакхарэл, генеральны дырэктар Нацыянальнага ўпраўлення па зніжэнні рызыкі стыхійных бедстваў Непала (NDRRMA), таксама звязалі гэта з кліматычнымі зменамі[5].

Статыстыка правіць

Дата Краіна Месца Тэмпература
Заходняя Азія
15 жніўня   Турцыя Эскішэхір 49,5 °C (121,1 °F)[6]
Паўднёвая Азія
15 красавіка   Бангладэш Дака 40 °C (104 °F)[7]
18 красавіка   Індыя Нью-Дэлі 40.4 °C (104.7 °F)[7]
21 красавіка   Пакістан Джейкабабад 49 °C (120 °F)[8]
27 красавіка   Шры-Ланка уся краіна 39–40 °C (102–104 °F)[9]
май   Індыя Утар-Прадэш 45 °C (113 °F)[10]
чэрвень   Бангладэш уся краіна 41 °C (106 °F)[11]
чэрвень   Непал Непалгандж і Навалпур 44 °C (111 °F)[5]
Паўднёва-Усходняя Азія
красавік   Малайзія Негеры-Сембілан 38,4 °C (101,1 °F)[5]
14 красавіка   Сінгапур уся краіна 36.1 °C (97.0 °F)[12]
15 красавіка   Тайланд Так 45.4 °C (113.7 °F)[13]
19 красавіка   Лаос Сайнабулі 42.9 °C (109.2 °F)[14][15]
21 красавіка   Філіпіны Бутуан 48 °C (118 °F)[16]
май   Камбоджа Крацьэх 41.6 °C (106.9 °F)[17]
6 мая   Лаос Луангпхабанг 43.5 °C (110.3 °F)[18]
6 мая   Тайланд Бангкок 41 °C (106 °F)[18]
7 мая   М’янма Магуэ 46 °C (115 °F)[19]
12 мая   Філіпіны Легаспі 50 °C (122 °F)[20]
1 чэрвеня   В’етнам Монг Ла 43.8 °C (110.8 °F)[21][22]
Усходняя Азія
красавік   Японія Мінамата 30.2 °C (86.4 °F)[7]
18 красавіка   Кітай Юаньян (Юньнань) 42.4 °C (108.3 °F)[13]
6 мая   Кітай Хайнань 41.5 °C (106.7 °F)[17]
22 чэрвеня   Кітай Пекін 41.1 °C (106.0 °F)[23]
16 ліпеня   Кітай Саньбаа 52,2 °C (125,96 °F)[24][25]
верасень   Японія уся краіна 33—35 °C (91.4—95 °F)[26]
17 верасня   Японія Ніігата 37 °C (98,6 °F)[27]
3 лістапада   Японія Таторы 28,1 °C (82,58 °F)[28]
Цэнтральная Азія
красавік   Казахстан Тараз 33.6 °C (92.5 °F)[7]
красавік   Туркменістан уся краіна 42.4 °C (108.3 °F)[14]
7 чэрвеня   Казахстан уся краіна 41 °C (106 °F)[29]
7 чэрвеня   Узбекістан уся краіна 43 °C (109 °F)[29]
Паўночная Азія
3 чэрвеня   Расія Ялтураўск 37.9 °C (100.2 °F)[29]
7 чэрвеня   Расія Барнаул 38.5 °C (101.3 °F)[29]
11 ліпеня   Расія Екацерынбург 40,0 °C (104 °F)[30]

Заўвагі правіць

  1. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. Неабходна задаць archiveurl= і archivedate= для шаблона {{cite web}}.  (англ.). [ Архівавана] з першакрыніцы https://web.archive.org/web/20230512151933/https://www.nbcnews.com/science/environment/deadly-combo-extreme-heat-air-pollution-grips-parts-southeast-asia-rcna83419.
  2. ↑ "Climate breakdown made southern Asia heatwave at least 2C hotter, study finds". The Guardian [брытанская англійская]. {{cite news}}: Вонкавая спасылка ў |archivedate= (даведка); Праверце значэнне даты ў: |archivedate= (даведка)Папярэджанні CS1: url-status (link)
  3. ↑ "Climate change worsened Asia's April heatwave by 2C - study". BBC News [брытанская англійская]. {{cite news}}: Вонкавая спасылка ў |archivedate= (даведка); Праверце значэнне даты ў: |archivedate= (даведка)Папярэджанні CS1: url-status (link)
  4. ↑ Extreme humid heat in South Asia in April 2023, largely driven by climate change, detrimental to vulnerable and disadvantaged communities. live (англ.). World Weather Attribution. Архівавана з першакрыніцы 18 May 2023.
  5. ↑ а б в Pandey, Lekhanath. Nepal struggles with blistering heat wave. live (англ.). Deutsche Welle (16 чэрвеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 18 June 2023.
  6. ↑ В Турции зафиксировали рекордную для страны температуру в 49,5 градуса (руск.). Severe Weather Europe (16 жніўня 2023). Праверана 16 жніўня 2023.
  7. ↑ а б в г Ratcliffe, Rebecca; Ellis-Petersen, Hannah (2023-04-19). "Severe heatwave engulfs Asia causing deaths and forcing schools to close". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Архівавана з арыгінала 19 April 2023. Праверана 2023-04-22.
  8. ↑ Logan, Tyne (2023-05-25). "Brutal heat across Asia prompts warnings from climatologists of what's to come". ABC News Australia [аўстралійская англійская]. Архівавана з арыгінала 25 May 2023. Праверана 2023-05-25.
  9. ↑ Killing the heat wave tactically(нявызн.). Daily Mirror (Sri Lanka) (27 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 1 May 2023. Праверана 1 мая 2023.
  10. ↑ India scorched by extreme heat with monsoon rains delayed (англ.). Associated Press (22 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 May 2023. Праверана 27 мая 2023.
  11. ↑ Paul, Ruma (2023-06-06). "Heatwave in Bangladesh leads to school closures, power cuts". Reuters [англійская]. Архівавана з арыгінала 6 June 2023. Праверана 2023-06-11.
  12. ↑ Koh, Sarah; Ang, Qing (12 May 2023). "Temperature soars to 36.2 deg C in Choa Chu Kang, a record high for 2023". The Straits Times. Архівавана з арыгінала 12 May 2023. Праверана 12 May 2023.
  13. ↑ а б Large swathes of Asia are sweltering through record breaking temperatures (англ.). CNN (19 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 6 July 2023. Праверана 22 красавіка 2023.
  14. ↑ а б Mishra, Stuti. One in three people on the planet hit by 'monster Asian heatwave' (англ.). The Independent (20 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 23 April 2023. Праверана 23 красавіка 2023.
  15. ↑ Hodgson, Camilla (2023-04-22). "Climate graphic of the week: Asia's prolonged April heatwave concerns scientists". Financial Times. Архівавана з арыгінала 25 April 2023. Праверана 2023-04-25.
  16. ↑ Velasco, Raheema (24 April 2023). "Explainer: What is the heat index?". CNN Philippines. Архівавана з арыгінала 6 July 2023. Праверана 25 April 2023.
  17. ↑ а б Cappucci, Matthew (May 8, 2023). "Extreme heat, well into triple digits, smashes records in Asia". The Washington Post [амерыканская англійская]. ISSN 0190-8286. Праверана 2023-05-10.
  18. ↑ а б Subramaniam, Tara. Vietnam and Laos record hottest temperatures ever as heat wave grips Southeast Asia (англ.). CNN (8 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 6 July 2023. Праверана 8 мая 2023.
  19. ↑ Bhandari, Subel Rai. Heat wave blasts Southeast Asia – a likely pattern for the future (англ.). Radio Free Asia (10 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 1 June 2023. Праверана 1 чэрвеня 2023.
  20. ↑ Saludes, Mark (May 26, 2023). "'Uncharted territory': How Asia is coping with extreme heat". The Christian Science Monitor. ISSN 0882-7729. Архівавана з арыгінала 27 May 2023. Праверана 2023-05-27.
  21. ↑ A 'once-in-200 years' heat wave caught Southeast Asia off guard. Climate change will make them more common (англ.). CNN (7 чэрвеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 9 June 2023. Праверана 11 чэрвеня 2023.
  22. ↑ Livingston, Ian; Stillman, Dan; Samenow, Jason (2023-06-08). "Extreme heat, wildfires wreaking havoc with hottest months still ahead". The Washington Post [амерыканская англійская]. ISSN 0190-8286. Праверана 2023-06-11.
  23. ↑ Woo, Ryan; Wang, Tingshu (2023-06-22). "Beijing soars above 41 degrees Celsius, smashes June record". Reuters [англійская]. Архівавана з арыгінала 23 June 2023. Праверана 2023-06-22.
  24. ↑ 吐鲁番：52.2℃高温破极值 气象服务全程跟进 (кіт.). 中国气象局 (17 июля 2023). Праверана 18 июля 2023.
  25. ↑ China logs 52.2 Celsius as extreme weather rewrites records (англ.). Reuters (17 ліпеня 2023). Праверана 17 ліпеня 2023.
  26. ↑ В Японии установилась рекордная жара (руск.). www.meteovesti.ru. Праверана 28 верасня 2023.
  27. ↑ В Японии установилась рекордно поздняя жаркая погода (руск.). РИА Новости. Праверана 28 верасня 2023.
  28. ↑ Over 300 Japanese weather stations report hottest November day in history (англ.). The Watchers (3 лістапада 2023). Праверана 5 лістапада 2023.
  29. ↑ а б в г Paddison, Laura. Siberia swelters in record-breaking temperatures amid its 'worst heat wave in history' (англ.). CNN (8 чэрвеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 10 June 2023. Праверана 11 чэрвеня 2023.
  30. ↑ В Екатеринбурге впервые зафиксировали жару в 40 градусов
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Гарачыня_ў_Азіі_(2023)&oldid=4619439"