Дамаскі пратакол

спіс артыкулаў у адным з праектаў Вікімедыя

Дама́скі пратако́л — сакрэтны дакумент, перададзены 23 мая 1915 года Фейсалу I, сыну Хусейна бен Алі, караля Хіджаза і шэрыфа Мекі, прадстаўнікамі падпольных арабскіх арганізацый Аль-Фатат і Аль-Ахд падчас другога візіту ў Дамаск у ходзе місіі па кансультацыі з асманскімі чыноўнікамі ў Канстанцінопалі.

Герберт Кітчэнер, 1-ы граф Кітчэнер

Змест пратаколаПравіць

Кіраўніцтва сакрэтных абшчын заявіла, што падтрымлівае паўстанне Хусейна бен Алі супраць Асманскай імперыі ў выпадку яго ўзнікнення. У пратаколе быў выкладзены шэраг патрабаванняў, якія, як лічылася, былі перададзены брытанцам, якія мелі намер стварыць незалежную арабскую дзяржаву на Блізкім Усходзе. Аль-Фатат і Аль-Ахд настойвалі на тым, што ўсе землі Асманскай імперыі, якія ляжаць у Заходняй Азіі на поўдзень ад 37-й паралелі, павінны быць перададзены арабам для стварэння ўласнай краіны. Пазней патрабаванні, выкладзеныя ў Дамаскім пратаколе, сталі асновай для перапіскі Макмахана і Хусейна.

Ключавыя пункты Дамаскага пратакола:

Зноскі

  1. У перакладзе Дамаскага пратакола ад 1938 года вызначаліся наступныя межы арабскай дзяржавы:
    Поўнач: лінія МерсінАдана, да 37-й паралелі і далей па лініі БірэгічУрфаМардзінМід’ятДжызрэАмадзія да мяжы з Персія;
    Усход: па персідскай мяжы на поўдзень да Персідскага заліва;
    Поўдзень: Індыйскі акіян (за выключэннем брытанскай правінцыі Адэн, статус якой павінен быў захавацца);
    Захад: Чырвонае і Міжземнае мора на поўнач ад Мерсін.

Гл таксамаПравіць

ЛітаратураПравіць

  • Fromkin, David (1990). A Peace To End All Peace. Avon Books, New York. ISBN 0-8050-6884-8
  • Herzog, Jacob David (1975). A People That Dwells Alone: Speeches and Writings of Yaacov Herzog. Weidenfeld and Nicolson.
  • Ismael, Tareq Y. (1991). Politics and Government in the Middle East and North Africa. University of Florida Press. ISBN 0-8130-1043-8
  • Paris, Timothy J. (2003). Britain, the Hashemites and Arab Rule, 1920—1925: The Sherifian Solution. London: Routledge. ISBN 0-7146-5451-5

СпасылкіПравіць