Літаратурная прэмія імя Якуба Коласа
(Пасля перасылкі з Дзяржаўная прэмія БССР імя Якуба Коласа)
Літарату́рная прэ́мія імя́ Яку́ба Ко́ласа — літаратурная прэмія, заснаваная пастановай Савета Міністраў БССР №81 10 лютага 1959 года.
Прысуджалася за высокаідэйны і высокамастацкі зборнік апавяданняў, аповесць, раман, а таксама работу па літаратуразнаўстве і крытычную работу, якія былі апублікаваны ў рэспубліканскім друку ў тым годзе, за які прысуджаецца прэмія, і якія атрымалі шырокае грамадскае прызнанне[1].
У 1965 годзе прэміі нададзены статус дзяржаўнай: Дзяржаўная прэмія БССР імя Якуба Коласа[2]. З 1992 года — у складзе Дзяржаўных прэмій Рэспублікі Беларусь па літаратуры, музыцы і мастацтве[3].
У Рэспубліцы Беларусі прысуджаецца штодвагады за таленавітыя, глыбокія па змесце і адметныя па форме творы літаратуры, якія робяць значны ўнёсак у беларускую нацыянальную культуру, развіваюць мастацкія традыцыі і садзейнічаюць устанаўленню агульначалавечых каштоўнасцей і ідэй гуманізму[4].
Лаўрэаты Правіць
| Год прысуджэння | Лаўрэат | За твор | ||
| 1957 | Іван Шамякін | раман «Крыніцы» | ||
| 1959 | Пятрусь Броўка | «Калі зліваюцца рэкі» | ||
| 1962 | Іван Мележ | раман «Людзі на балоце» | ||
| 1963 | Янка Брыль | «Працяг размовы»[5] | ||
| 1964 | Васіль Быкаў | «Трэцяя ракета» | ||
| 1965 | Максім Лужанін | «Колас расказвае пра сябе» | ||
| 1967 | Іван Шамякін | раман «Сэрца на далоні» | ||
| 1968 | Міхась Лынькоў | раман «Векапомныя дні» | ||
| 1972 | Іван Навуменка | «Янка Купала: Духоўны воблік героя» і «Якуб Колас: Духоўны воблік героя» | ||
| 1974 | Андрэй Макаёнак | п’есы «Трыбунал» і «Таблетку пад язык» | ||
| 1976 | Алесь Адамовіч | «Хатынская аповесць» | ||
| 1976 | Алена Васілевіч | тэтралогія «Пачакай, затрымайся»[6] | ||
| 1976 | Іван Мележ | зборнік «Жыццёвыя клопаты» | ||
| 1978 | Васіль Быкаў | «Воўчая зграя» і «Яго батальён» | ||
| 1980 | Ніл Гілевіч | |||
| 1980 | Уладзімір Калеснік[7] | удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры» | ||
| 1980 | Адам Мальдзіс | удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры» | ||
| 1980 | Міхась Мушынскі | удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»[8] | ||
| 1980 | Навум Перкін | удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»[9] | ||
| 1980 | Юльян Пшыркоў | удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры»[9] | ||
| 1980 | Міхась Ярош | удзел у напісанні двухтомнай «Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры» і «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры» | ||
| 1982 | Янка Брыль | «Золак, убачаны здалёк»[5] | ||
| 1982 | Віктар Казько | «Суд у слабадзе» | ||
| 1984 | Зміцер Бугаёў | кніга крытычных нарысаў «Талент і праца»[10] | ||
| 1984 | Уладзімір Караткевіч | раман «Чорны замак Альшанскі» (пасмяротна) | ||
| 1986 | Анатоль Кудравец | раман «Сачыненне на вольную тэму» | ||
| 1990 | Генадзь Кісялёў | «Разыскивается классик…» і «Спасцігаючы Дуніна-Марцінкевіча» | ||
| 1990 | Алег Лойка | раман-эсэ «Францыск Скарына, або Сонца маладзіковае» | ||
| 1992 | Сяргей Грахоўскі | зборнік «Споведзь» | ||
| 1992 | Алесь Жук | «Праклятая любоў» | ||
| 1992 | Васіль Сёмуха | |||
| 1996 | Генрых Далідовіч | |||
| 2002 | Васіль Жураўлёў | кніга «У пошуку духоўных ідэалаў: на матэрыяле беларускай літаратуры XIX — пачатку XX стаг.»[3] |
Зноскі
- ↑ Пастанова Савета Міністраў Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі аб устанаўленні літаратурных прэмій імя Я. Купалы і Я. Коласа. Ушанаванне Якуба Коласа сучаснікамі і нашчадкамі. Архівы Беларусі. Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ Аглядная даведка. Якуб Колас: асоба і творчасць. Архівы Беларусі. Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ а б Дзяржаўныя прэміі Рэспублікі Беларусь. Брэсцкая абласная бібліятэка імя М. Горкага (1 снежня 2015). Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ Дзяржаўная прэмія ў галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры. Узнагароды і прэміі. Прэс-служба прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ а б Творчы шлях (руск.)(недаступная спасылка). Нацыянальная бібліятэка Беларусі. Архівавана з першакрыніцы 1 лістапада 2020. Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ Писатели Случчины, памятники Случчины (руск.). Наследие Слуцкого края. Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ Яркая постаць літаратуразнаўчай навукі(недаступная спасылка). Нацыянальная бібліятэка Беларусі (7 верасня 2012). Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2020. Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ Літаратуразнаўцы-магілёўцы аб творчасці Я. Коласа і Я. Купалы. Магілёўская абласная бібліятэка. Праверана 24 чэрвеня 2019.
- ↑ а б Міхась Тычына. Акадэмічныя літаратуразнаўцы — ветэраны вайны // «Наука и инновации». — 2010. — № 5 (87).
- ↑ Пад знакам таленту і працы(недаступная спасылка). Нацыянальная бібліятэка Беларусі (6 студзеня 2009). Архівавана з першакрыніцы 29 кастрычніка 2020. Праверана 24 чэрвеня 2019.