Залаты Пацік

Залаты Паток, Залаты Пацік ці проста Паток (укр.: Золотий Потік, польск.: Złoty Potok, Potok) — пасёлак гарадскога тыпу ў Чарткіўскім раёне Цярнопальскай вобласці Украіны, цэнтр аб'яднанай тэрытарыяльнай грамады.

Пасёлак гарадскога тыпу Залаты Пацік укр.: Золотий Потік Герб Краіна Украіна Вобласць Цярнопальская вобласць Раён Чарткіўскі раён Каардынаты 48°54′43″ пн. ш. 25°19′33″ у. д. Першая згадка 1388 Ранейшыя назвы Загайполе, Паток ПГТ з 1984 Плошча 19,7 км² Вышыня цэнтра 339 ± 0 м Насельніцтва 2400 чалавек (2017) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код +380-3544 Паштовы індэкс 48451 КААТУУ 6121255500 Афіцыйны сайт w1.c1.rada.gov.ua/pls/z7… Залаты Пацік на карце Украіны ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Вядомае з XIV ст. пад назвай Загайполе. У першай палове XVI ст. кароль і вялікі князь Жыгімонт І Стары падарыў шляхцічу Якубу Патоцкаму ва ўзнагароду за заслугі вёскі Сакалоў і Загайполе. У 1570 г. саўладальнікі — сыны Якуба Патоцкага - Мікалай і Ян Анджэй — атрымалі прывілей на правядзенне кірмашоў у маёнтку Загайполе. У 1578 г. на карце існавала мясцовасць Паток паблізу Сакалова, для якой сыны стражніка кароннага Мікалая Патоцкага Ян, Анджэй і Якуб атрымалі прывілей на правядзенне двух кірмашоў.

У 1599 г. пасля падзелу сямейнай маёмасці Стэфан Патоцкі-малодшы, сын стражніка кароннага Мікалая Патоцкага, стаў уладальнікам Патоку. У 1601 г. кароль Жыгімонт III Ваза па просьбе ўладальніка Стэфана Патоцкага выдаў прывілей, па якім паселішча Паток атрымала правы мястэчка, а назву змяніла на Паток Залаты. У 1601 г. уведзены два кірмашы: на дзень святога Пракопа (4 ліпеня) і св. Марціна (11 лістапада).

З Залатога Патоку паходзіць галіна вядомага ва Украіне і Польшчы роду Патоцкіх гербу Пілява (заснавальнік - Стэфан Патоцкі). Залаты Паток быў галоўнай сядзібай гэтай галіны Патоцкіх да моцнага разбурэння замка турэцка-татарскімі войскамі пад правадырствам бейлербея Дамаска Ібрагіма Шэйтана ў верасні 1676 г. Падчас паўстання Хмяльніцкага горад быў разбураны, былі забітыя тры манаха-дамініканцы.

У дзённіку Ульрыха фон Вердума (1672 г.) Паток апісваецца як малы горад, у якім ёсць касцёл, пабудаваны з каменя, замак, пабудаваны на паўднёвым краі, таксама акружаны каменным мурам і ўмацаваны чатырма вежамі; украінцы ў прыгарадзе маюць царкву, а габрэі — сінагогу, якая ўжо ў горадзе.

За першым падзелам Рэчы Паспалітай у 1772 г. Залаты Паток адышоў да Габзбургскай манархіі (з 1804 г. - Аўстрыйскай імперыі, з 1867 г. - Аўстра-Венгрыі). У 1838 г. нехта Альшэўскі (імя невядома)праўдападобна, стаў уладальнікам Залатога Патоку, які купіў у Альфрэда Патоцкага. У 1840-х гг. маёнтак купіў Ян Стаёўскі, які прадаў яго Ізраэлю Фрыдману. У 1855 г. маёнтак належаў яго спадчыннікам, у 1868 г. Антонію Мыслоўскаму.

Пачынаючы з XVII ст. у мястэчку развіваецца рамяство аздаблення дрэва - драўляная скульптура. У 50-60 гг. XIX ст. у мястэчку выраблялі прадукцыю два паўкустарных прадпрыемствы - фабрыкі дрэнажных труб і гіпсу. З 1817 г. працавала адна двухмоўная школа, у якой на працягу многіх гадоў 1 настаўнік вучыў 40-50 дзяцей. У 1880-х гг. у мястэчка быў перанесены павятовы суд з Язлаўца.