Званіца

Званіца — асобнае вежападобнае збудаванне або частка храма ў сакральнай архітэктуры, на якой месціліся званы.

Званіца 15 ст., Умаг (Харватыя)

На Беларусі званіцы вядомы з ХІ ст. Дадаткова выкарытоўваліся як гаспадарчыя памяшканні, брамы, дазорныя ці абарончыя вежы. Званіцы звычайна ставілі перад храмам, на вуглу агароджы або над брамай.

Драўляныя званіцы

Званіца касцёла Святых Пятра і Паўла ў Камені

Драўляная званіца. Строчыцы, 2008

Першым вядомым адлюстраваннем драўлянай званіцы на Беларусі з'яўляецца гравюра Браўна 1572 года. Збудаванні гэтага тыпу былі вельмі распаўсюджаны на Беларусі. З XVI ст. сталі вядомыя і галоўныя віды званіцаў:

• слупавыя,
• каркасныя,
• зрубна-каркасныя або змешаныя.

Па вонкавым вырашэнні на:

• вежавыя,
• адкрытыя (слупавыя).

Найбольш пашыранымі на Беларусі былі квадратныя ў плане двухярусныя званіцы.

Мураваныя званіцы

Мураваныя званіцы звычайна былі яруснымі або аркаднымі.

Літаратура

• Сергачоў, С. А. Драўляныя званіцы // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. 4/1981
• Лазука, Б. А. Слоўнік тэрмінаў: Архітэктура, выяўленчае і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва. — Мінск, 2001
• Якімовіч, Ю. А. Драўлянае дойлідства беларускага Палесся. — Мн., 1978.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Званіца