Кажыкодэ
Кажыко́дэ (малаял.: കോഴിക്കോട്, вымаўляецца як «Кажыко́д» /koːɻikoːɖ/), у мінулым вядомы як Каліку́т (англ.: Calicut, ад араб. كاليكوت) — горад у індыйскім штаце Керала. Насельніцтва — 609 224 (2011 г.).
Горад
Кажыкодэ
കോഴിക്കോട് 
Кажыкодэ на карце Індыі   | ||||||||||||||||||||||||||||||
Геаграфія правіць
Кажыкодэ месціцца на ўсходнім узбярэжжы Аравійскага мора за 320 км на паўночны захад ад Трывандрама, сталіцы Кералы. З’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам раёна з плошчай 518 км² і насельніцтвам 3 086 293 чалавек (2011 г.). Характэрны трапічны мусонны клімат з вельмі вільготным сезонам з чэрвеня да кастрычніка. Сярэднегадавая тэмпература вагаецца ад +24,3 °C да +31,5 °C.
Гісторыя правіць
Згодна з меркаваннем індыйскіх гісторыкаў, Кажыкодэ быў заснаваны каля 1034 г. падчас распаду імперыі Чэра. Першая пісьмовая ўзгадка пра яго з’явілася толькі ў XIV ст. у працы арабскага падарожніка ібн Батуты. У горадзе і наваколлі кіравала манархічная дынастыя з тытулам замары́н (у тлумачэнні сучасных гісторыкаў значыць або «марскі валадар», або «імператар»). Яна падтрымлівала шчыльныя гандлёвыя сувязі з Аравіяй, прадстаўнікі дынастыі спавядалі іслам.
20 мая 1498 г. партугальская экспедыцыя на чале з Васка да Гама высадзілася ў порце Кажыкодэ. Перагаворы знакамітага партугальскага мараплаўца з замарынам не далі істотных вынікаў. Тым не меней, у 1500 г. партугальцы заснавалі ў Кажыкодэ сталую гандлёвую факторыю. Яны актыўна ўмешваліся ў барацьбу паміж замарынамі і махараджамі Кочына на баку апошніх. Флот Кажыкодэ здолеў нанесці некалькі паражэнняў партугальцам. У 1571 г. армія замарынаў захапіла партугальскую крэпасць у Чаліяме. Партугальцы былі вымушаны пайсці на мірныя перагаворы, у выніку якіх атрымалі дазвол у 1581 г. сяліцца ў горадзе. У 1591 г. у Кажыкодэ быў пабудаваны каталіцкі касцёл. У 1604 г. замарыны заключылі пагадненне з галандцамі, якое спрыяла выгнанню партугальцаў з Малабара.
У XVIII ст. дзяржава Кажыкодэ была саслаблена войнамі з мусульманскімі валадарамі Майсура і маратхамі. Гэта прывяло да захопу ўлады наярамі, якія шукалі падтрымку ў брытанцаў. У 1792 г. Кажыкодэ быў далучаны да валоданняў Брытанскай Ост-Індскай кампаніі. Паўстанне наярскага раджы скончылася яго арыштам.
У першай палове XX ст. Кажыкодэ быў адным з важных цэнтраў руху за незалежнасць Індыі. У 1956 г. стаў часткай штата Керала.
Эканоміка правіць
У эканаміцы Кажыкодэ дамінуе сфера паслуг. Развіты такія галіны, як гандаль, транспарт, сувязь, турызм. З 2009 г. працуе кіберпарк, які прыцягвае каманіі, што развіваюць інфармацыйныя тэхналогіі.
Славутасці правіць
Горад Кажыкодэ прыцягвае індыйскіх і іншаземных наведвальнікаў сваёй культурнай і гістарычнай спадчынай. З 1981 г. у ім штогод арганізуецца пяцідзённы музычны фестываль, вядомы далёка за межамі Кералы.
Найбольш славутыя мясціны:
- Калікут — старая частка Кажыкодэ. Адна са славутасцяў — сярэднявечная мячэць Мішкаль.
-
Вуліца Калікута -
Мішкаль
- Вёска Чаліям у 9 км на поўдзень ад Кажыкодэ. У сярэднявеччы гэта быў важны гандлёвы порт. Тут існавала яўрэйская абшчына, будаваліся адны з першых мячэцяў на поўдні Індыі. У XIV ст. у Чаліяме спыняўся ібн Батута. У 1531—1571 гг. на тэрыторыі вёскі існавала партугальская крэпасць. У нашы дні вёска вядома стракатым рыбным базарам.
-
Рэшткі партугальскай крэпасці -
Рыбакі Чаліяма
