Мнаганожкі, або шматножкі (Myriapoda) — надклас наземных членістаногіх.

Мнаганожкі
Archispirostreptus gigas 2009 G1.jpg
Гіганцкая афрыканская мнаганожка (Archispirostreptus gigas)
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Myriapoda

Wikispecies-logo.svg
Сістэматыка
на Віківідах
Commons-logo.svg
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  563885
NCBI  61985
EOL  2631567
FW  291092

АпісаннеПравіць

Даўжыня да 27 см. Цела цыліндрычнае або пляскатае, сегментаванае (да 177 членікаў). На кожным сегменце 1—2 пары ног (адсюль назва).

Арэал і экалогіяПравіць

Пашыраны ўсюды. Актыўныя ўначы, жывуць пад карой, камянямі, у лясным подсціле. Удзельнічаюць у працэсах глебаўтварэння. Некаторыя віды — прамежкавыя гаспадары гельмінтаў, шкоднікі грыбоў, агароднінных культур. Кормяцца расліннымі рэшткамі, міцэліем грыбоў, дробнымі беспазваночнымі. Раздзельнаполыя, адкладааюць яйцы. Многія маюць ядавітыя залозы (па баках тулава, на нагасківіцах).

КласіфікацыяПравіць

Аб’ядноўвае 4 класы членістаногіх: (сімфіл (Symphyla), губаногіх (Chilopoda), двухпарнаногіх (Diplopoda) і паўрапод (Pauropoda), апошніх звычайна аб’ядноўваюць у адзін падклас); больш за 50 тыс. відаў.

Характэрныя прадстаўнікі мнаганожак: скалапендра каліфарнійская (Scolopendra heros) і скалапендра гіганцкая (Scolopendra gigantea), мухалоўка звычайная (Scutigera coleoptrata), касцянкі (Lithobiomorpha), кіўсякі (Julida).

ЛітаратураПравіць