Мухамор

Мухамор, Мухамора (Amanita) — род шапкавых базідыяльных грыбоў сямейства Мухаморавыя (Amanitaceae).

Мухамор
Мухамор чырвоны (Amanita muscaria)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Базідыяльныя грыбы Пададдзел:  Agaricomycotina Клас:  Агарыкаміцэты Падклас:  Agaricomycetidae Парадак:  Агарыкальныя Сямейства:  Мухаморавыя Род:  Мухамор
Міжнародная навуковая назва
Amanita Pers., 1794
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   41955 EOL   18878 MB   17045

Апісанне

Пладовае цела грыба (шапка на ножцы) у маладых мухамораў абкружана агульным пакрывалам, потым яно разрываецца і застаецца каля асновы ножкі ў выглядзе мешкападобнай похвы, а на шапцы — як белыя шматкі або лускавінкі. Шапка белая, зялёная, шэрая, шэра-фіялетавая, чырвоная дыяметрам да 20 см. Пласцінкі белыя, жаўтаватыя. Ножка цыліндрычная або булавападобная, уверсе бывае з кольцам ад частковага покрыва. Споры шарападобныя, бясколерныя.

Арэал

Вядома каля 100 відаў. Пашыраны ў Еўразіі, Амерыцы, Аўстраліі, Афрыцы. Растуць у лясах рознага тыпу пераважна ва ўмеранай зоне. Мікарызаўтваральнікі. На тэрыторыі Беларусі 19 відаў. Найбольш вядомыя мухамор белы ці зялёны, або бледная паганка (Amanita phalloides), мухамор пантэрны (Amanita pantherina), мухамор смярдзючы, або белая паганка (Amanita virosa), мухамор чырвоны (Amanita muscaria); трапляюцца з ліпеня па кастрычнік.

Значэнне і шкоднасць

Ёсць ядомыя, напрыклад, мухамор шэра-ружовы (Amanita rubescens), цэзарскі грыб (Amanita caesarea). Смяротна атрутныя бледная паганка (Amanita phalloides) і мухамор смярдзючы (Amanita virosa). Іншыя віды маюць фізіялагічна актыўныя рэчывы (таксіны, галюцынагены і інш.), якія ўздзейнічаюць на нервовую сістэму.

Літаратура

• Колас С. Мухамор // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).