Пачатак царкоўнага года
Пачатак царкоўнага года, які таксама называюць пачаткам індыкта, з'яўляецца 1 (14) верасня. Гэта значыць, што поўнае кола царкоўна-літургічнага года працягваецца ад 1 верасня да 31 жніўня.
Царкоўны год – гэта літургічны парадак Паўсюднай або пэўнай мясцовай Царквы, які складаецца з нядзеляў, дзён тыдня, святаў Гасподніх, Багародзічных, святых і перыядаў посту і часу абмежаванняў.
Гісторыя правіць
Індыктам (ад лац.: indicto лац. – абвяшчэнне, падатак) называўся эдыкт рымскіх імператараў, у якім з мэтай збору падаткаў змяшчаўся загад праз пэўны час праводзіць ацэнку зямельных ўладанняў грамадзян дзяржавы. Такія эдыкты пачалі з'яўляцца пры імператары Дыяклетыяне (284-305) з 297 года нашага часу спачатку кожныя пяць, а затым – пятнаццаць гадоў.
З часам слова "індыкт" пачало абазначаць не толькі імператарскі загад, але і перыяд пятнаццацігадовага цыкла, а таксама яго першы дзень. Першапачаткова індыкт выкарыстоўвалі толькі для збору падаткаў, але з часам ён стаў адпраўным путнктам для пазначэння розных дат у грамадскім жыцці. Гэты фінансавы год не супадаў з астранамічным, які ад рэформы Юлія Цэзара ў 46 года да нашага часу пачынаўся 1 студзеня. Першым днём індыкта было 23 верасня – дзень народзінаў імператара Аўгуста, а пры імператары Канстанціне Вялікім (306-337) – 1 верасня.
Айцы Першага Сусветнага сабора ў Нікеі ў 325 годзе прынялі дату 1 верасня як пачатак Новага царкоўнага года. Так засталося ва Усходняй Царкве да нашых дзён. Лацінская Царква пачынае літургічны год з першай нядзелі Адвенту.
Дадзены індыкт (былі і іншыя індыкты) называецца візантыйскім, канстанцінопальскім або таксама Канстанцінавым. Ён дзейнічаў ва ўсёй Рымскай імперыі, акрамя Егіпта. Імператар Юстыніян I (527-565) загадаў датаваць усе юрыдычныя дакументы ў адпаведнасці з індыктам. Рымская Царква пры Папе Пелагіі II (579-590) прыняла індыкт для датавання дакументаў і толькі ў 1097 г. адмяніла яго.
Царкоўнае свята правіць
Калі 1 верасня стала адначасова пачаткам царкоўнага года, яно таксама стала царкоўным святам, гэта значыць днём, які мае асобнае богаслужэнне. У гэты дзень Царква ўспамінае падзею з жыцця Ісуса Хрыста, калі ён прыйшоў у святыню ў Назарэце і прачытаў словы прарока Ісаі: «Дух Гасподні на Мне, бо Ён намасціў Мяне... каб абвясціць год ласкі Госпада»» (Лука 4, 18-19). Няма дакладных сведчанняў, калі пачатак індыкта стаў царкоўным святам, але ён існаваў ужо ў VIII стагоддзі.
|
Творча ўсяго стварэння і Госпадзе, які часы і поры ўстанавіў сілаю сваёю, блаславі пачатак году ласкі Тваёй, захавай у супакоі краіну нашую і ўсіх людзей малітвамі Багародзіцы і збаў нас. | 
|
Літаратура правіць
Катрій Юліян. Пізнай свій обряд (укр.). — Львів: Свічадо, 2004. — ISBN 9665613278.