Поль Мацісавіч Арман

Поль Мацісавіч Арман (лат.: Pols Matisovičs Armans), народжаны Петэрсіс Паўль Тылтыньш (лат.: Pēteris Pauls Tiltiņš; 22 сакавіка (4 красавіка) 1903 — 7 жніўня 1943) — савецкі ваенны дзеяч, палкоўнік танкавых войскаў, удзельнік вайны ў Іспаніі і Вялікай Айчыннай. Першы танкіст, ганараваны звання Героя Савецкага Саюза.

Поль Мацісавіч Арман
лат.: Pols Armāns
Дата нараджэння	22 сакавіка (4 красавіка) 1903
Месца нараджэння	Сесаўская воласць[d], Добленскі павет[d], Курляндская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	7 жніўня 1943(1943-08-07) (40 гадоў)
Месца смерці	Мгінскі раён[d], Ленінградская вобласць, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Волхаў
Альма-матар	Мітаўскае рэальнае вучылішча[d] Латвійскі ўніверсітэт Маскоўскае вышэйшае ваеннае каманднае вучылішча (1928) Ваенная акадэмія бранятанкавых войскаў[d] (1935)
Грамадзянства	Латвія  СССР
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	Танкавыя войскі Расійскай Федэрацыі[d] і танкавыя войскі СССР
Званне	палкоўнік
Камандаваў	Q4028391? і 122nd Tank Brigade[d]
Бітвы/войны	грамадзянская вайна ў Іспаніі Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў маёнтку Мітэльгоф Добленскага павета Курляндскай губерні (зараз Відусмуйжа, Сесаўская воласць, Елгаўскі край) у сялянскай сям’і. Па нацыянальнасці — латыш.

У 1920-х гадах быў членам камуністычнага падполля ў Латвіі, дзе стаў адным з арганізатараў Камуністычнага саюза моладзі ў Елгаве. Адначасова скончыў рэальнае вучылішча і радыёінстытут. У 1924—1925 гадах служыў у латвійскай арміі ў электратэхнічным дывізіёне ў Рызе.

Потым пражыў некаторы час у Францыі, дзе ў дакументах замест свайго латышскага імя Петэрсіс Паўль Тылтыньш, атрымаў французскае Поль Арман. У 1926 эміграваў у СССР, дзе ўступіў у ВКП(б) і паступіў на службу ў Чырвоную армію.

З ліпеня 1926 па верасень 1928 — курсант Маскоўскага пяхотнага вучылішча. У 1928—1930 гадах быў камандзірам узвода ў 59-м стралковым палку Ленінградскай ваеннай акругі. Затым пераведзены ў Маскоўскую ваенную акруга камандзірам узвода разведкі першай вопытнай механізаванай брыгады. У маі 1931 года пераведзены ў Закаўказскую ваенную акругу камандзірам аўтабранедывізіёна. Са снежня 1932 года — камандзір батальёна ў 5-й матабранявай брыгады ў Барысаве.

У 1935 годзе скончыў курсы ўдасканалення тэхнічнага складу пры Ваеннай акадэміі механізацыі і матарызацыі РСЧА. З кастрычніка 1936 па студзень 1937 ваяваў у Іспаніі на баку рэспубліканцаў. Тут змагаўся пад псеўданімам «Маёр Грэйзэ» і ўзначальваў танкавую роту. Па вяртанні ў СССР прызначаны камандзірам 5-й механізаванай брыгады. З верасня 1939 па май 1941 вучыўся ў Ваеннай акадэміі імя Фрунзэ. Па заканчэнні прызначаны намеснікам камандзіра 51-й танкавай дывізіі.

На пачатак Вялікай Айчыннай вайны быў намеснікам камандзіра 51-й танкавай дывізіі, у пачатку ліпеня 41-га — 110-й танкавай дывізіі, потым камандаваў 11-й танкавай брыгадай, быў камандуючым бранятанкавымі і механізаванымі войскамі 4-й агульнавайсковай арміі, а з 6 жніўня 1943 года — камандзір 122-й танкавай брыгады.

Забіты снайперам 7 жніўня 1943 года ў Ленінградскай вобласці.

Узнагароды

• Герой Савецкага Саюза, Медаль «Залатая Зорка» (№ 27, 31.12.1936)
• Ордэн Леніна (31.12.1936)
• Ордэн Айчыннай вайны I ступені (09.08.1943, пасмяротна).

Сям’я

Старэйшы брат, Альфрэд Мацісавіч Тылтыньш, стаў савецкім разведчыкам. Удзельнічаў у Першай сусветнай, грамадзянскіх войнах у Расіі і Іспаніі.

Спасылкі

• Артыкул на сайце праекта «Герои страны»