Радца

Ра́дца, райца, ратман — член адміністрацыйнага органа гарадскога самакіравання (рады, магістрата) на Беларусі ў XIV—XVIII стст., выбраны або прызначаны ад багатых гараджан. У раду уваходзілі 6—24 радцаў. Напрыклад, у Полацку напачатку было 20 радцаў, з 1511—1524 гадоў, у Менску — 12, у Новагародку — 6. Са свайго складу радцы выбіралі бурмістраў, былі іх дарадчыкамі. Выбіраліся на год, у прыватнаўласніцкіх гарадах пажыццёва. У сваёй дзейнасці радцы кіраваліся нормамі магдэбургскага права, а таксама мясцовага права, якія уваходзілі ў Статуты Вялікага Княства Літоўскага 1529, 1566, 1588; яны вызваляліся ад гарадскіх падаткаў. Пасля прыняцця закона ад 17 красавіка 1791 «Гарады нашы каралеўскія вольныя ў дзяржавах Рэчы Паспалітай» у гарадскія магістраты маглі выбірацца не толькі мяшчане, але і шляхта, якая мела нерухомую маёмасць у горадзе.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).