Рахмонберды Мадазімаў

Рахмонберды Мадазімаў (1875, Узген, Ферганская вобласць, Туркестанскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя — 1933, Узген, Кыргызстан) — заснавальнік і арганізатар тэатральнага руху Кыргызстана, заснавальнік і першы мастацкі кіраўнік Ошскага Дзяржаўнага акадэмічнага ўзбекскага музычна-драматычнага тэатра імя Бабура, акцёр, пісьменнік.

Рахмонберды Мадазімаў
Імя пры нараджэнні	узб.: Раҳмонберди Мадазимов
Дата нараджэння	1875
Месца нараджэння	Узген, Какандскае ханства
Дата смерці	1933
Месца смерці	Узген, Кіргізская Аўтаномная Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка[d], РСФСР, СССР
Месца пахавання	Узген
Грамадзянства	Расійская імперыя→ СССР
Месца працы	Ошскі Дзяржаўны акадэмічны ўзбекскі музычна-драматычны тэатр імя Бабура
Прафесія	пісьменнік, акцёр
Кар’ера	1914-1932
Кірунак	Драматычны, трагічны, камедыйны акцёр

Біяграфія

Рахмонберды Мадазімаў нарадзіўся ў 1875 годзе ў горадзе Узген. Ён, як і яго бацька Мухамадазім, быў аўтарытэтным мулой, які здзейсніў паломніцтва ў Меку.

У 1914—1915 гадах у друкарні пры канцылярыі генерал-губернатара Туркестанскага краю ў горадзе Ташкенце былі выдадзеныя яго дзве кнігі «Характарыстыка Оша», «Слоўнік імёнаў».

У 1914 годзе пад кіраўніцтвам Рахмонберды Мадазімава разам з настаўнікам рускай школы горада Ош Балтыхаджой Султанавым быў заснаваны тэатральны гурток.

У 1918 годзе пад кіраўніцтвам Рахмонберды Мадазімава разам з іншымі дзеячамі і настаўнікамі Ошскага павета Бекназарам Назаравым, Ібрахімам Мусабоевым, Журахонам Зайнабідынавым, Назірханам Камолавым, А.Саідавым, А.Эшанхонавым, Абдукадырам Ісхокавым, Ісраілжонам Ісмаілавым, Джалілам Сабітавым ўпершыню ў Кыргызстане быў заснаваны самадзейны тэатральны гурток на базе канцэртнай брыгады пры Рэўваенсавета Туркестанскага фронту з мясцовых мусульманскіх акцёраў. Мастацкі кіраўнік тэатральнай трупы Рахмонберды Мадазымаў быў першым заснавальнікам і арганізатарам тэатральнага руху ў Кыргызстане. У 1919 году гурток сфармаваўся ў драматычную трупу. Гэтая трупа паслужыла не толькі развіццю тэатральнага мастацтва, але і развіццю прафесійнага музычнага мастацтва ў Кыргызстане. Так як у рэпертуары трупы, акрамя тэатральных пастановак ставіліся шматлікія канцэртныя праграмы, таксама ажыццяўлялася апрацоўка народных мелодый для музычнага суправаджэння спектакляў, што стала асаблівым этапам на шляху станаўлення музыкаў-прафесіяналаў. У далейшым гэтая трупа стала асновай для стварэння Ошскай Дзяржаўнага акадэмічнага ўзбекскага музычна-драматычнага тэатра імя Бабура.

Ошскі Дзяржаўны акадэмічны узбекскі музычна-драматычны тэатр імя Бабура з’яўляецца другім найстарэйшым прафесійным тэатрам у Цэнтральнай Азіі, пасля узбекскія нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Хамза ў горадзе Ташкент (заснаванага ў 1913-27 лютага 1914 гадах).

Рахмонберды Мадазымаў ў складзе тэатра пабываў ва ўсіх раёнах Ошскага павета, дзе ставіў спектаклі. Разам са сваім сваяком, заснавальнікам і першым начальнікам міліцыі горада Ош Балтыхаджой Султанавым актыўна ўдзельнічаў у змаганні з басмацтвам.

Заснавальнік Ошскага ўзбекскага драматычнага тэатра Рахмонберды Мадазымаў ў сувязі з выездам у горад Узген ў 1932 годзе сышоў з тэатра і памёр у канцы траўня 1933 года ў горадзе Узгене.

Двое сыноў Рахмонберды Мадазімава працягнулі справу свайго бацькі, шмат гадоў працавалі на сцэне тэатра імя Бабура горада Ош. Урынбой і Журахон Рахмонава былі аднымі з заснавальнікаў музычна-драматычнага тэатра імя Бобура горада Ош і ўнеслі вялікі ўклад у развіццё мастацтва і культуры Кыргызстана, выхавалі шмат маладых акцёраў. Іх вялікі ўклад і працу былі высока ацэнены кіраўніцтвам Кіргізскай ССР і яны былі ўзнагароджаны ордэнамі, шматлікімі медалямі, ганаровымі граматамі.

Праца ў тэатры

• 1919 год — М.Бехбудый «Падаркуш», Манон Уйгур «Лекар з Туркестана».
• 1920 год — Хамза «Атручаная жыццё».
• 1921 год — Гулам Зафарі «Сірата».
• 1922 год — Хамза «Пакаранне паклёпнікаў».
• 1923 год — Каміл Яшын «Лолахон».
• 1924 год — Махмуд Рахмон «Рапарт з поўдня».
• 1925 год — К.Яшын і М.Музафараў «Гулсара».
• 1926 год — К.Яшын «Два камуністы».
• 1927 год — К.Яшын «Сябры».
• 1928 год — К.Яшын «Унутры».
• 1929 год — Гулам Зафары «Халіма», К.Яшын «Ажы-ажы».
• 1930 год — Умаржон Ісмаілаў «Гісторыі на баваўняным полі».
• 1931 год — М. В. Гогаль «Жаніцьба».
• 1932 год — Манон Уйгур «Перакладчык».

Удзельнічаў у шматлікіх канцэртных праграмах.

Асабістае жыццё

Бацька — Ібні Мухамадазім (памёр у 1876 годзе) рэлігійны дзеяч. Маці — Бібі Саліха (1850—1922) ураджэнка горада Уратэпа. Жонка — Бібіхон (1884—1922) ураджэнка горада Уратэпа. Дзеці — Назакатхон (1902—1934), Хажынісо (1907—1932), Урынбой (1910—1980), Назірхон (1912—1917), Журахон (1917—1977).

Напісаныя кнігі

1. «Характарыстыка Оша», друкарня пры канцылярыі генерал-губернатара Туркестанскага краю, горад Ташкент, 1914 год.
2. «Слоўнік імёнаў», друкарня пры канцылярыі генерал-губернатара Туркестанскага краю, горад Ташкент, 1915 год.

Літаратура

1. Энцыклапедыя Ошскай вобласці, Акадэмія навук Кіргізскай ССР. Раздзел Тэатральная жыццё, стр.110, 1987 год, горад Фрунзэ.
2. Нацыянальная энцыклапедыя Узбекістана, Акадэмія навук Рэспублікі Узбекістан, г. Ташкент, 2000—2006 гады (літара Ў, стр.219), Дзяржаўная навуковая выдавецтва «Узбекская нацыянальная энцыклапедыя», Ташкент.
3. Нацыянальная энцыклапедыя «Кыргызстан», 5 том, стр.763. Цэнтр Дзяржаўнага мовы і энцыклапедыі, Бішкек 2014 годзе. Галоўны рэдактар ​​Асанаў У. А. К 97. Б.
4. А. Абдугафуров «Ошскай акадэмічны тэатр», г. Ош, 2010 год.

Спасылкі

• Яны стаялі ля вытокаў
• Акцёрская дынастыя
• Центразия Персоны Архівавана 31 студзеня 2018.
• Центразия Гісторыя Архівавана 17 лістапада 2015.
• Біяграфіі знакамітасцяў
• Урывак з кнігі «Исмлар имлоси» (на узбекскай мове)
• [1]
• Реферат
• гісторыя тэатра Архівавана 14 лістапада 2015.