Рональд Рэйган

Ро́нальд Уі́лсан Рэ́йган (англ.: Ronald Wilson Reagan; 6 лютага 1911, Тампіка, ЗША — 5 чэрвеня 2004, Лос-Анджэлес, ЗША) — амерыканскі палітык, радыёвядучы і акцёр, які займаў пасаду 40-га прэзідэнта ЗША з 1981 па 1989 гады. Да свайго прэзідэнцтва быў акцёрам і прафсаюзным лідарам у Галівудзе, а з 1967 па 1975 гады займаў пасаду 33-га губернатара штата Каліфорнія.

Рональд Рэйган
англ.: Ronald Wilson Reagan
33-і губернатар Каліфорніі[d] 2 студзеня 1967 — 6 студзеня 1975
Папярэднік	Pat Brown[d]
Пераемнік	Джэры Браўн[d]
40-ы Прэзідэнт ЗША 20 студзеня 1981 — 20 студзеня 1989
Папярэднік	Джэймс Эрл Картэр
Пераемнік	Джордж Герберт Уокер Буш
31-ы абраны прэзідэнт ЗША[d] 4 лістапада 1980 — 20 студзеня 1981
Папярэднік	Джэймс Эрл Картэр
Пераемнік	Джордж Герберт Уокер Буш
7-ы President of SAG[d] 1947 — 1952
Папярэднік	Robert Montgomery[d]
Пераемнік	Walter Pidgeon[d]
President of SAG[d] 1959 — 1960
Папярэднік	Howard Keel[d]
Пераемнік	George Chandler[d]
Нараджэнне	6 лютага 1911(1911-02-06)[…] Тампіка, Тампіка, Уайтсайд[d], Ілінойс, ЗША
Смерць	5 чэрвеня 2004(2004-06-05)[…] (93 гады) Бел Эйр[d], Лос-Анджэлес, акруга Лос-Анджэлес, Каліфорнія, ЗША
Месца пахавання	Прэзідэнцкая бібліятэка Рональда Рэйгана[d]
Імя пры нараджэнні	англ.: Ronald Wilson Reagan
Бацька	Джэк Рэйган[d]
Маці	Нэлі Рэйган[d]
Жонка	Нэнсі Рэйган і Джэйн Уайман
Дзеці	Maureen Reagan[d], Пэці Дэвіс[d], Рон Рэйган[d] і Christine Reagan[d]
Веравызнанне	прэсвітэрыянства, Restorationism[d] і Christian Church (Disciples of Christ)[d]
Партыя	Рэспубліканская партыя ЗША (2004)
Член у	Амерыканскі легіён Гільдыя кінаакцёраў ЗША Tau Kappa Epsilon[d]
Адукацыя	Дзіксанская старэйшая школа[d] (чэрвень 1928)[…] Каледж Эўрыкі[d] (чэрвень 1932)
Дзейнасць	тэлеакцёр, кінаакцёр, палітык, аўтабіёграф, характарны акцёр, сцэнарыст, афіцэр, акцёр, прафсаюзны дзеяч, дыктар, дзяржаўны дзеяч, акцёр агучвання, аўтар дзённіка, lifeguard, anti-communist
Месца працы	Warner Brothers
Аўтограф
Прыналежнасць	ЗША
Род войскаў	United States Army Reserve[d][…], Армія ЗША, United States Army Reserve[d] і Air Force Reserve Command[d]
Званне	радавы, second lieutenant[d], first lieutenant[d] і captain[d]
Бітвы	Другая сусветная вайна American Theater[d]
Узнагароды	ланцуг ордэна Белага льва[d] ганаровы грамадзянін Берліна[d] Francis Boyer Award[d] (1988) Залаты медаль Кангрэса ЗША Каліфарнійская зала славы[d] (2006) Doublespeak Award[d] (1980) прэмія Тэадора Рузвельта[d] (1990) прэмія Гарацыа Элджэра[d] (1969) Зала працоўнага гонару[d] (2017) зорка на галівудскай «Алеі славы» (8 лютага 1960) honorary doctorate of the Weizmann Institute of Science[d] Doublespeak Award[d] (1983) ганаровы грамадзянін Вільнюса[d] (1995) ганаровы грамадзянін Гданьска[d]
Сайт	whitehouse.gov/about-the…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Вырас у беднай сям’і ў малых гарадах Паўночнага Ілінойса і ў 1932 годзе скончыў каледж Эўрыкі, пасля чаго працаваў у якасці спартыўнага каментатара на некалькіх рэйгіянальных радыёстанцыях. Пераехаўшы ў Галівуд у 1937 годзе, стаў акцёрам і здымаўся на некалькіх буйных студыях. Двойчы быў абраны прэзідэнтам Гільдыі кінаакцёраў, прафсаюза акцёраў, дзе працаваў з мэтай выкараніць камуністычны ўплыў. У 1950-х гадах здымаўся для тэлебачэння і быў матывацыйным прамоўцам на заводах кампаніі «Джэнерал Электрык» (англ.: General Electric). На працягу ўсяго жыцця прытрымліваўся ліберальна-дэмакратычных поглядаў, але ў 1962 годзе ўвайшоў у Рэспубліканскую партыю і стаў кансерватарам. У 1964 годзе заслужыў усеагульную ўвагу сваёй прамовай «Час выбіраць» у падтрымку прэзідэнцкай кампаніі Бары Галдуотэра. Атрымаўшы мноства прыхільнікаў, у 1966 годзе быў абраны губернатарам штата Каліфорнія. Займаючы гэтую пасаду, падняў падаткі, што прывяло да збалансавання бюджэту, супрацьстаяў пратэстуючым у Каліфарнійскім універсітэце, склікаў войскі нацыянальнай гвардыі на перыяд пратэстных рухаў у 1969 годзе, а ў 1970 годзе быў паспяхова абраны на другі тэрмін. Двойчы, у 1968 і 1976 гадах, беспаспяхова спрабаваў стаць кандыдатам у прэзідэнты ад Рэспубліканскай партыі, але праз чатыры гады ўпэўнена перамог у праймерыз, пасля чаго стаў найстарэйшым прэзідэнтам у гісторыі ЗША, абышоўшы на выбарах 1980 года дзеючага прэзідэнта Джымі Картэра.

У 1981-89 прэзідэнт ЗША ад Рэспубліканскай партыі.

Падчас яго прэзідэнцтва праводзіўся курс на лібералізацыю эканомікі краіны, скарачэнне падаткаў на даходы, федэральнага бюджэту, абмежаванне дзяржаўных сацыяльных праграм, што выклікала значны эканаммчны рост («рэйганоміка»). У знешняй палітыцы ажыццяўлялася т.зв. дактрына Рэйгана (падтрымка антыкамуністычных рухаў, у т.л. ў Нікарагуа, Грэнадзе, Цэнтральнай і Усходняй Еўропе), былі палепшаны адносіны з Савецкім Саюзам (з 1985) і заключаны з ім дагавор аб ліквідацыі ракет сярэдняй і меншай далёкасці (снежань 1987).

У старасці цярпеў ад хваробы Альцгеймера.