Серык Смаілавіч Кірабаеў

Серык Смаілавіч Кірабаеў (23 сакавіка 1927, п. Атасу, Жанааркінскі раён, Карагандзінская вобласць — 26 кастрычніка 2021) — савецкі і казахскі вучоны-літаратуразнавец, крытык, доктар філалагічных навук (1964), прафесар (1966), акадэмік НАН РК (1994). член-карэспандэнт Акадэміі педагагічных навук СССР (1968).

Серык Смаілавіч Кірабаеў
Дата нараджэння 23 сакавіка 1927(1927-03-23)
Месца нараджэння
Дата смерці 26 кастрычніка 2021(2021-10-26) (94 гады)
Месца смерці
Грамадзянства
Жонка Älīya Beysenova[d]
Род дзейнасці навуковец
Навуковая сфера філалогія і літаратуразнаўства
Месца працы
Навуковае званне
Альма-матар
Узнагароды
ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга ордэн Дружбы народаў юбілейны медаль «50 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» медаль «За працоўную адзнаку» юбілейны медаль «65 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» юбілейны медаль «70 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» юбілейны медаль «Сорак гадоў Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»

Заслужаны дзеяч навукі Казахскай ССР (1977). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Кыргызстан (1995). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Казахстана (1996). Заслужаны дзеяч Казахстана  (руск.) (2005).

Біяграфія

правіць

Нарадзіцца 23 сакавіка 1927 года ў сяле Атасу сучасны Карагандзінскай вобласці Казахстан. Паходзіць з падроду алсай роду Куандык  (руск.) племя аргын  (руск.)[1].

У 1951 годзе скончыў філалагічны факультэт Казахскага педагагічнага інстытута інстытута імя Абая  (руск.). У 1951—1952 працаваў старшым рэдактарам Казахскага дзяржаўнага мастацкага выдавецтва, затым загадчыкам аддзела ў часопісе «Мастацтва». З 1952 па 1955 год — рэдактар казахстанскага часопіса «Піянер»[2].

З 1955 па 1958 год — загадчык аддзела літаратуры і мастацтва рэдакцыі газеты «Сацыялістык Қазастстан» (цяпер «Егемен Қазастстан  (руск.)»)[2]. У 1956 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю аб літаратурнай дзейнасці Іспандыяра Кубеева  (руск.)[3].

З 1958 па 1988 год — дацэнт, прафесар, загадчык кафедры казахскай літаратуры, дэкан філалагічнага факультэта, прарэктар па вучэбнай рабоце казахскага педагагічнага інстытута імя Абая[2].

З 1988 па 1995 год — дырэктар Інстытута літаратуры і мастацтва імя М. А. Ауэзава НАН РК, з 1995 года — загадчык аддзела сучаснай казахскай літаратуры там жа[2][4].

З 1994 года — акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Казахстана[2].

Паралельна працягваў выкладаць у Казахскім нацыянальным педагагічным універсітэце імя Абая[5].

Навуковыя, літаратурныя працы

правіць

Аўтар каля 600 навуковых і літаратурна-крытычных прац, сярод якіх 25 манаграфій, 15 падручнікаў і вучэбных дапаможнікаў.

Сям’я

правіць

Жонка: Алія Бейсенава  (руск.) (род. 1932) — савецкі і казахстанскі вучоны, доктар геаграфічных навук, прафесар, акадэмік НАН РК. Заслужаны дзеяч Казахстана, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі РК.

Сын: Нур Кірабаеў  (руск.) (род. 1951) — доктар філасофскіх навук, прафесар, акадэмік НАН РК, Заслужаны дзеяч навукі РФ.

Сын: Алім Кірабаеў (род. 1972) — казахстанскі дыпламат, Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Казахстана ў Польшчы.

Зноскі

  1. Алтай шежіресі (каз.) / Құрастырушы — Ісләмов Ібрахым (Жақан). Жауапты редактор — Хакім Омар. — Алматы: «Темірқазық» баспасы, 2014.
  2. а б в г д Кирабаев, Серик Смаилович // Казахстан. Национальная энциклопедия (руск.). — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2005. — Т. III. — ISBN 9965-9746-4-0.
  3. Валихан Калажанов, Светлана Ананьева. Патриарх филологической науки. Казахстанская правда (5 красавіка 2012). Архівавана з першакрыніцы 1 лютага 2013. Праверана 8 верасня 2020.
  4. Калижанов У. К. Институт литературы и искусства имени М. О. Ауэзова // Поиски и открытия. Роль научно-исследовательских институтов в становлении гуманитарного знания : Материалы Международного форума руководителей научно-исследовательских институтов гуманитарного профиля, организованного Академией наук Республики Татарстан в честь 75-летия Института языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. — Казань: 2015. — С. 264—273. — ISBN 978-5-93091-182-4.
  5. Светлана Ананьева. Гордость отечественной науки. Казахстанская правда (24 сакавіка 2017). Архівавана з першакрыніцы 6 лістапада 2017. Праверана 8 верасня 2020.

Літаратура

правіць