Сярэднячэшскі край
Сярэднячэшскі край (чэшск.: Středočeský kraj) — адміністрацыйная адзінка Чэшскай рэспублікі, размешчаная ў цэнтральнай часткі гістарычнай вобласці Багемія, не ўключаючы сталіцу Прагу. Тым не менш, органы кіравання Сярэднячэшскага края знаходзяцца ў Празе. Мяжуе на поўначы з Ліберацкім краем, на паўночным усходзе з Кралавеградзецкім краем, на ўсходзе з Пардубіцкім краем, на паўднёвым усходзе з краем Высачына, на поўдні з Паўднёвачэшскім краем, на паўднёвым захадзе з Пльзенскім краем і на паўночным захадзе з Усцецкім краем.
Сярэднячэшскі край | |||||
---|---|---|---|---|---|
чэшск.: Středočeský kraj | |||||
|
|||||
Краіна | Чэхія | ||||
Статус | Край | ||||
Уваходзіць у | |||||
Уключае | 12 раёнаў | ||||
Адміністрацыйны цэнтр | Прага | ||||
Дата ўтварэння | 1 ліпеня 1960 года | ||||
Гетман | Зузана Мораўчыкава | ||||
Насельніцтва (2011) | 1 289 211 чалавек | ||||
Шчыльнасць | 117,04 чал./км² | ||||
Плошча | 11 015 км² | ||||
Вышыня над узроўнем мора • Найвышэйшы пункт |
865 м |
||||
Часавы пояс | CET (UTC+1, улетку UTC+2) | ||||
Код ISO 3166-2 | CZ-ST | ||||
Код аўтам. нумароў | S | ||||
Афіцыйны сайт | |||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Геаграфія
правіцьСярэднячэшскі край размешчаны ў так званым «Багемскім катле». На поўначы і ўсходзе края мясцовасць раўнінная, на поўдні і паўднёвым захадзе распасціраюцца ўзгоркі. Самы высокі пункт — Ток (Tok) — 864 метраў над узроўнем мора, самы нізкі пункт знаходзіцца на беразе Лабы (Эльбы) у раёне Мельнік з вышынёй 153 метра над узроўнем мора. 61 % плошчы края заняты сельскагаспадарчымі ўгоддзямі. На большай частцы тэрыторыі края, за выключэннем гарыстай мясцовасці на поўдні, урадлівыя чарназёмныя глебы з высокім утрыманнем перагною. У пагорыстай мясцовасці пераважаюць пясчаныя глебы. 28 % тэрыторыі края займаюць лясы. У той час як у паўночнай частцы рэгіёна лясы галоўным чынам былі высечаны, каб выкарыстаць зямлю для патрэб сельскай гаспадаркі, у даліне ракі Сазавы і ў Рожміталі захаваліся лясныя масівы.
Па тэрыторыі края працякаюць наступныя рэкі:
У Сярэднячэшскім краі, асабліва ў далінах рэк Влтавы і Лабы, досыць цёплы і спрыяльны для сельскай гаспадаркі клімат.
Гісторыя
правіцьКрай утвораны 1 ліпеня 1960 года законам рэспублікі Чэхаславакія № 36/1960 СЗ «Аб тэрытарыяльным падзеле дзяржавы», прынятым 11 красавіка 1960 года. З 1 студзеня 2000 года паралельна існуе аўтаномная адміністрацыйная адзінка з тымі ж назвай і тэрыторыяй. Сярэднячэшскі край пакрывае значную частку тэрыторыі Пражскага края, які існаваў у 1949—1960 гадах.
Адміністрацыйны падзел
правіцьКрай падзяляецца на 12 раёнаў.
Раён | Насельніцтва, чал. (2011) |
Плошча, км² |
---|---|---|
Бенешаў | 95 459 | 1474,71 |
Бераўн | 86 160 | 661,91 |
Кладна | 158 799 | 719,61 |
Колін | 96 001 | 743,57 |
Кутна-Гора | 73 404 | 916,93 |
Мельнік | 104 659 | 701,08 |
Млада-Болеслаў | 123 659 | 1022,83 |
Німбурк | 94 884 | 850,07 |
Прага-ўсход | 157 146 | 754,91 |
Прага-захад | 131 231 | 580,63 |
Пршыбрам | 112 816 | 1692,05 |
Ракаўнік | 54 993 | 896,3 |
Паводле перапісу насельніцтва 2011 года[1]:
Усяго | Жанчын | Мужчын |
---|---|---|
1 289 211 (100 %) |
651 959 (50,57 %) |
637 252 (49,43 %) |
Найбольшую плошчу займае раён Пршыбрам (15 % ад плошчы края), меншы па плошчы — Прага-захад (5 % ад плошчы). Паводле даных за 2005 год у краі знаходзілася 1146 населеных пунктаў, большая частка з якіх — на тэрыторыі раёна Млада-Болеслаў (123), меншая — у раёне Мельнік (70).
У Сярэднячэшскім краі няма буйных мегаполісаў. 43 % усяго насельніцтва рэгіёна пражывае ў населеных пунктах з колькасцю жыхароў меней 2000.
Эканоміка
правіцьУ краі развіта як сельская гаспадарка, так і прамысловая вытворчасць. Асноўным сельскагаспадарчым раёнам з’яўляецца даліна ракі Лабы, у якой вырошчваюць пшаніцу, цукровы бурак, гародніну, садавіну.
У Млада-Болеславе знаходзіцца завод па вытворчасці аўтамабіляў «Шкода» (чэшск.: Škoda). Акрамя таго, у краі маецца яшчэ некалькі буйных машынабудаўнічых прадпрыемстваў, прадпрыемствы хімічнай прамысловасці (чэшск.: Spolana), харчовая, паліграфічная прамысловасць, вытворчасць шкла і керамікі. У раёне Кладна ажыццяўляецца здабыча вуглю і вытворчасць сталі.
У рэгіёне таксама развіта сфера паслуг, гандаль, культура і спорт.
Транспарт
правіцьСярэднячэшскі край нароўні з Прагай мае самую шчыльную транспартную сетку ў Чэхіі. Нароўні з аўтамабільным і чыгуначным транспартам вялікае значэнне мае рачное суднаходства. Прыкладна тры чвэрці ўсіх перавозак водным транспартам у краіне даводзяцца на долю Сярэднячэшскага края.
У наваколлях Прагі пасажырскія перавозкі ажыццяўляюцца прыгараднымі цягнікамі.
Турызм
правіцьНа тэрыторыі Сярэднячэшскага края размешчаны шэраг турыстычных славутасцей, у тым ліку помнікі культуры, прызнаныя сусветнай спадчынай ЮНЕСКА (у горадзе Кутна-Гора — Касцёл Святой Барбары, Влашскі Двор і Седлец). Папулярны сярод турыстаў таксама каралеўскі замак Карлштэйн, заснаваны чэшскім каралём і імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі Карлам IV. Акрамя таго, на тэрыторыі края знаходзяцца сярэдневяковыя замкі Кршываклат у наваколлях Ракаўніка, Чэскі-Штэрнберк, Конапіштэ (былая рэзідэнцыя эрцгерцага і спадчынніка аўстра-венгерскага прастола Франца Фердынанда), крэпасць Кокаржын каля горада Мельнік, замак Ланы.
У наваколлях Кршываклата размешчаны прыродны парк і біясферны запаведнік, ахоўнымі прыроднымі тэрыторыямі з’яўляюцца таксама прыродныя паркі Кокаржын, Чэскі-Крас і Чэскі-Рай.
На рэках Сазава, Бераўнка і Влтава размешчаны цэнтры воднага турызму.
Зноскі
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сярэднячэшскі край
- Афіцыйны сайт адміністрацыі края Архівавана 5 лютага 2015.