Таварыства аматараў расійскай славеснасці
Тавары́ства амата́раў расі́йскай славе́снасці[1] (руск.: Общество любителей российской словесности) — літаратурна-навуковае таварыства, якое дзейнічала пры Маскоўскім універсітэце ў 1811—1930 гадах (з перапынкам у 1837—1858 гадах) і з 1992 года.
| Таварыства аматараў расійскай славеснасці | |
|---|---|
| Краіна | |
| Тып арганізацыі | літаратурнае таварыства[d] і навуковае таварыства[d] |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | 1811 |
| olrs.ru (руск.) | |
.svg){kind=small}
Таварыства было створана прафесараў Маскоўскага ўніверсітэта А. А. Пракаповіча-Антонаўскага (першы старшыня да 1826 года), А. Ф. Мерзлякова і іншых з мэтай «способствовать успехам отечественной словесности»[2]. Існавала пераважна на добрахвотныя ахвяраванні, аб’ядноўвала гісторыкаў, філолагаў, літаратараў з рознымі поглядамі, вяло выдавецкую і культурна-асветніцкую дзейнасць. У 1811—1838 гадах таварыства займалася пераважна пытаннямі мовы і тэорыі славеснасці; у 1859—1777 гадах пераважаў славянафільскі кірунак з павышанай цікавасцю да фальклору і рускай даўніны, у 1878—1909 гадах — навуковая, перш за ўсё гісторыка-літаратурная дзейнасць (у прыватнасці, стаяла ля вытокаў акадэмічнага пушкіназнаўства), якая ў 1910—1920-я гады спалучалася са спробамі прыстасавацца да новай культурнай і палітычнай рэчаіснасці[2].
Старшынямі таварыства ў розны час былі А. А. Пракаповіч-Антонаўскі (першы старшыня да 1826 года)[2], Ф. Ф. Какошкін, А. А. Пісараў, І. А. Двігубскі, М. М. Загоскін, С. Р. Строганаў, А. С. Хамякоў, М. П. Пагодзін, М. В. Качалаў, А. І. Кошалеў, І. С. Аксакаў, Ф. І. Буслаеў, С. А. Юр’еў, М. С. Ціханраваў, М. І. Старажэнка, А. М. Весялоўскі, П. Д. Бабарыкін, А. Я. Грузінскі, П. М. Сакулін.
Таварыства аматараў расійскай славеснасці праводзіла юбілеі М. М. Карамзіна (1866), А. С. Пушкіна (1899), М. В. Гогаля (1909) і іншыя, арганізоўвала выставы, збірала сродкі на адкрыццё ў Маскве помнікаў А. С. Пушкіну (1880) і М. В. Гогалю (1909)[2]. У пасяджэннях таварыства прымалі ўдзел А. К. Талстой, І. С. Тургенеў, І. А. Бунін, Ф. М. Дастаеўскі, Л. М. Талстой, В. Я. Брусаў, Ф. І. Цютчаў, А. А. Фет і іншыя. Сярод ганаровых членаў таварыства пісьменнікі Г. Р. Дзяржавін, М. М. Карамзін, Максім Горкі, М. Л. Лявонаў[2].
Сярод выданняў Таварыства аматараў расійскай славеснасці «Толковый словарь живого великорусского языка» У. І. Даля, «Песни, собранные П. В. Киреевским», «Беседы в Обществе любителей Российской словесности», альбомы і каталогі выставак, зборнікі.
Зноскі правіць
- ↑ БелЭн 2002.
- ↑ а б в г д Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.
Літаратура правіць
- Тавары́ства амата́раў расі́йскай славе́снасці // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 371. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- Клеймёнова Р. Н. Общество любителей российской словесности. 1811—1930. — М.: Academia, 2002. — 624 с. — ISBN 5-87444-131-X. (руск.)
- О́бщество люби́телей росси́йской слове́сности // Т. 18. Никко — Отолиты. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — С. 249. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
Спасылкі правіць
- Общество любителей российской словесности // Интернет-сайт Культурного центра «Дом-музей Марины Цветаевой» «Серебряный век» (руск.)
- Словарь членов Общества любителей Российской словесности при Московском Университете, 1811—1911 — Москва : Печатня А. Снегиревой , 1911. — II, 342, [2] с. ; 25 см. (руск.)