Томас Стэрнз Эліят
Томас Стэрнз Э́ліят[10] (англ.: Thomas Stearns Eliot; 26 верасня 1888, Сент-Луіс, ЗША — 4 студзеня 1965, Лондан) — амерыкана-англійскі паэт, драматург і літаратурны крытык, прадстаўнік мадэрнізму ў паэзіі. Лічыцца адным з найвялікшых паэтаў XX ст., лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (1948).
| Т. С. Эліят | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| T. S. Eliot | |||||
.jpg) | |||||
| Асабістыя звесткі | |||||
| Дата нараджэння | 26 верасня 1888[1][2][…] | ||||
| Месца нараджэння | |||||
| Дата смерці | 4 студзеня 1965[1][2][…] (76 гадоў) | ||||
| Месца смерці | |||||
| Пахаванне | |||||
| Грамадзянства |
 ЗША Вялікабрытанія |
||||
| Бацька | Henry Ware Eliot[d][8][9] | ||||
| Маці | Charlotte Champe Stearns[d][8][9] | ||||
| Жонка | Vivienne Haigh-Wood Eliot[d] і Valerie Eliot[d] | ||||
| Альма-матар | |||||
| Месца працы | |||||
| Прафесійная дзейнасць | |||||
| Род дзейнасці | драматург, паэт, крытык | ||||
| Гады творчасці | 1915 — цяп. час | ||||
| Кірунак | мадэрнізм | ||||
| Жанр | паэзія | ||||
| Мова твораў | англійская | ||||
| Грамадская дзейнасць | |||||
| Член у | |||||
| Узнагароды |
|
||||
| Подпіс |
 |
||||
 Выявы на Вікісховішчы | |||||
БіяграфіяПравіць
Скончыў Гарвардскі ўніверсітэт (1910). Вучыўся ў Сарбоне, Марбургскім і Оксфардскім універсітэтах. У Вялікабрытаніі з 1917. Працаваў выкладчыкам, літаратурным аглядальнікам, рэдактарам у перыядычных выданнях, дырэктарам выдавецтва.
ТворчасцьПравіць
Дэбютаваў як паэт у 1915. Першую сусветную вайну ўспрыняў як банкруцтва цывілізацыі і крах усяго ліберальна-гуманістычнага светаўспрымання, што адлюстравалася ў яго паэме «Бясплодная зямля» (1922) з яе выключнай ідэйна-мастацкай складанасцю (сплаў трагедыйнасці, лірызму, парадыйнай і міфалагічнай вобразнасці). Трагічнаму адчуванню бессэнсоўнасці, апустошанасці, эстэтычнага выраджэння ў сучасным жыцці (паэма «Пустыя людзі», 1925) супрацьпастаўляў пошук і набыццё духоўных пачаткаў у рэлігіі (мадэрнізаванае хрысціянства), а таксама ў культурных і мастацкіх традыцыях дарэнесанснай эпохі (кніга эсэ «Свяшчэнны лес», 1921; паэтычная сюіта «Попельная серада», драма ў вершах «Смерць у саборы», 1935 і інш.). Выступаў за «дэперсаналізацыю» паэтычнага акта, у абарону мастацкай традыцыі і класікі як вечнага эталона.
Пераклад паэмы «Пустыя людзі» на беларускую мову зрабіў Віктар Валынскі (1985), «Попельнай серады» — Алесь Разанаў (1996).
Прэміі і ўзнагародыПравіць
Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (1948).
Беларускія перакладыПравіць
- Пустыя людзі // «Далягляды» № 85, 1985.
- Традыцыя і індывідуальны талент: эсэ. Пер. В. Небышынец // «Крыніца» № 9 (24), 1996.
- Выбраная паэзія. Мн.: Зміцер Колас, 2018 («Паэты планеты»). ISBN 978-985-23-0010-0. Пер. Макса Шчура, Лявона Баршчэўскага, Алеся Разанава.
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ 2,0 2,1 T.S. Eliot // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ 3,0 3,1 T. S. Eliot // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118529854 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
- ↑ http://www.maniadb.com/search.asp?sr=LO&q=St.+Louis+Shuffle
- ↑ http://www.theguardian.com/books/2008/jun/12/ts.eliot
- ↑ 7,0 7,1 Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
- ↑ 8,0 8,1 https://www.thefamouspeople.com/profiles/t-s-eliot-33.php Праверана 25 красавіка 2018.
- ↑ 9,0 9,1 Kindred Britain
- ↑ Напісанне імя і прозвішча Томас Стэрнз ЭЛІЯТ у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.18., кн.1. Мн., 2004, С.110.