Францыск Станкар
Францыск Станкар (Franciscus Stancarus; 1501—1574) — вядомы пратэстант. Аўтар вядомай граматыкі яўрэйскай мовы «Ebreae grammaticae institutio» (Базель, 1547; 2-е выд. 1555).
| Францыск Станкар | |
|---|---|
| Род дзейнасці | мовазнавец, перакладчык, перакладчык Бібліі |
| Дата нараджэння | 1501[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 12 лістапада 1574[4] |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Веравызнанне | пратэстанцтва |
| Дзеці | Q96211380? |
| Месца працы | |
Нарадзіўся ў горадзе Мантуя (правінцыя Ламбардыя ў Італіі). Вымушаны быў збегчы з Мантуі, калі там, у 1540-х гг., падняліся ганенні на асоб, западозраных у спагадзе новым рэлігійным вучэнням, адправіўшыся спачатку ў Швейцарыю, а адтуль у Трансільванію.
У 1549 годзе Францыск ужо ў Польшчы, дзе кароль Жыгімонт II Аўгуст прапанаваў яму кафедру яўрэйскай мовы ў Кракаўскім універсітэце. Пратэстанцкія гледжанні, якія Станкар праводзіў на лекцыях, прывялі да таго, што ён неўзабаве быў зняволены ў турму. Пратэстанты дапамаглі яму збегчы і далі ў сябе прытулак, даручыўшы яму арганізацыю іхніх цэркваў у Малой Польшчы.
З прычыны пераследу з боку каталіцкай царквы, Станкар у 1551 г. пакінуў Польшчу і накіраваўся ў герцагства Прусію. Вучэнне яго, быццам Ісус Хрыстос быў пасрэднікам паміж Богам і людзьмі толькі ў сілу сваёй чалавечай прыроды, выклікала моцны адпор з боку лютэранскіх прапаведнікаў. Калі праз два гады Ф. Станкар вярнуўся ў Польшчу, стаўленне да яго тамтэйшых пратэстантаў неўзабаве моцна змянілася, бо яго вінавацілі ў ерасі.
Яго вучэнне знайшло сабе паслядоўнікаў толькі ў некалькіх магнатаў. Ён быў адным з перакладчыкаў Бібліі, надрукаванай у 1563 г. у Брэсце высілкам Мікалая Радзівіла Чорнага. Адрозніваючыся вялікай настойлівасцю і задзірлівым характарам, Станкар нястомна вёў са сваімі сапернікамі багаслоўскую палеміку, уладкоўваючы і публічныя дыспуты. Быў знаёмы з Кальвінам. Ад шлюбу з Барбарай Маршэўскай пакінуў чатыры дачкі і двух сыноў. Унучка Францыска Станкара па сыну Пятру, выйшла замуж за Веспасіана Сяніцкага.
Зноскі
- ↑ Francesco Stancari // Faceted Application of Subject Terminology Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Francesco Stancaro // opac.vatlib.it
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 снежня 2014.
- ↑ Franciszek Stankar (Francesco Stancaro) // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
Літаратура правіць
- Станкар Франциск // Еврейская энциклопедия. Свод знаний о еврействе и его культуре в прошлом и настоящем. Том 14. Москва. 1991. С. 556.