Фрыдрых II Ваяўнік
Фрыдрых II Ваяўнік (ням.: Friedrich II der Streitbare; 1210 — 15 чэрвеня 1246) — герцаг Аўстрыі і Штырыі з 1230 года, апошні прадстаўнік дынастыі Бабенбергаў. У часы кіравання Фрыдрыха II Аўстрыя ператварылася ў фактычна незалежнае ад імперыі тэрытарыяльнае герцагства, адно з найбольш магутных у Германіі.
| Фрыдрых II Ваяўнік | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ням.: Friedrich II der Streitbare | |||||||
 | |||||||
 | |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Леапольд VI Хвалебны | ||||||
| Пераемнік | Герман Бадэнскі | ||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Леапольд VI Хвалебны | ||||||
| Пераемнік | Герман Бадэнскі | ||||||
| Нараджэнне |
25 красавіка 1211 |
||||||
| Смерць |
15 чэрвеня 1246 (35 гадоў) |
||||||
| Месца пахавання | |||||||
| Род | Бабенбергі | ||||||
| Бацька | Леапольд VI Слаўны | ||||||
| Маці | Феадора Ангеліна[d] | ||||||
| Жонка | Agnes of Merania[d][1] і Еўдакія Ласкарына[d] | ||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія
правіцьФрыдрых II быў малодшым сынам Леапольда VI, герцага Аўстрыі і Штырыі, і Феадоры Ангел, дачкі (ці пляменніцы) візантыйскага імператара Ісака II. Пасля смерці бацькі ў 1230 годзе Фрыдрых II, як адзіны жывых сын, атрымаў у спадчыну герцагствы Аўстрыя і Штырыя[2].
Кіраванне Фрыдрыха II прайшло ў няспынных войнах і паўстаннях. Ужо ў 1230 годзе ў Аўстрыі ўспыхнула паўстанне міністэрыялаў на чале з родам Куэнрыгераў супраць аўтарытарнай улады герцага, а ў краіну ўварваліся чэшскія войскі. Чэхі спалілі Крэмс і спустошылі паўночна-аўстрыйскія землі. З вялікай цяжкасцю Фрыдрыху II удалося здушыць паўстанне, а ў 1233 годзе герцаг у чарговы раз уварваўся ў Чэхію.
У наступным годзе на Аўстрыю напала Венгрыя: армія Эндрэ II дайшла да Вены, але затым была вымушана адступіць. У пачатку 1236 года Фрыдрых са свайго боку распачаў уварванне ў Венгрыю.
Фрыдрых II — першы аўстрыйскі манарх, які практычна не ўдзельнічаў у справах Свяшчэннай Рымскай імперыі, праводзячы цалкам незалежную палітыку ў інтарэсах самой Аўстрыі. Ён не падпарадкоўваўся патрабаванням імператара і адмаўляўся браць удзел у пасяджэннях органаў улады імперыі. Гэта выклікала канфлікт з імператарам Фрыдрыхам II. Імператар у 1235 — пачатку 1236 года неаднаразова выклікаў герцага Аўстрыі на суд для разгляду высунутых супраць абвінавачванняў, але той ігнараваў усе патрабаванні імператара.
У чэрвені 1236 годзе імператар абвясціў няміласць аўстрыйскаму герцагу і канфіскаваў яго ўладанні ў Аўстрыі і Штырыі. У Аўстрыю ўварвалася нямецкая армія, якая ў 1237 годзе заняла Вену. Сам імператар Фрыдрых II знаходзіўся ў Вене са студзеня да сярэдзіны красавіка 1237 года. Герцагу ўдалося захапіць царкоўныя скарбы і схвацца ў замку Вінер-Нойштат. Тым часам імператар абвясціў у Вене свайго сына Конрада новым германскім каралём і абвясціў Вену імперскім вольным горадам і падаў яе гараджанам шырокія правы самакіравання і гандлёвыя прывілеі, чым забяспечыў сабе падтрымку венскага купецтва. Аднак асноўныя інтарэсы імператара ляжалі ў Італіі, таму неўзабаве асноўная частка імперскіх войскаў пакінула Аўстрыю. Гэтым скарыстаўся герцаг Фрыдрых II, які ўступіў у саюз з Папам Рымскім, Баварыяй, Чэхіяй і Венгрыяй. Да 1239 года яму ўдалося адваяваць свае ўладанні і заключыць мір з імператарам, які меў сур’ёзныя праблемы ў Італіі.
Пасля аднаўлення ўлады Фрыдрыха II, у Аўстрыі назіралася некаторае ўмацаванне дзяржавы. Герцаг адмовіўся вярнуць Венгрыі Мошан і Шопран, атрыманыя за дапамогу ў адбіцці Заходняга паходу манголаў у 1241 годзе, а таксама разарваў перамовы з Чэхіяй наконт дынастычнага саюза. Супраць чэшска-венгерскага блока склаўся саюз Аўстрыі з імперыяй: у 1245 годзе адбыліся перамовы герцага і імператара ў Вероне, на якіх імператар абяцаў Фрыдрыху Крайну і каралеўскі тытул, а наўзамен павінен быў ажаніцца з сямнаццацігадовай пляменніцай герцага Гертрудай. Аднак дзяўчына адмовілася выходзіць замуж за пяцідзесяцігадовага імператара і перамовы праваліся. Тым не менш, у 1245 годзе Фрыдрых II уварваўся ў Крайну і, са згоды яе намінальнага кіраўніка патрыярха Аквілеі, падпарадкаваў маркграфства сваёй уладзе.
Умацаванне ўлады герцага выклікала дзеянні ў адказ з боку яго суседзяў: у 1246 годзе ў Аўстрыю ўварваліся чэшскія і венгерскія войскі. У бітве на рацэ Лейта аўстрыйцы атрымалі перамогу, але сам герцаг Фрыдрых загінуў.
Са смерцю Фрыдрыха II згасла дынастыя Бабенбергаў, якая кіравала ў Аўстрыі з 976 года. З Бабенбергаў у жывых засталося толькі двое жанчын: Маргарыта, сястра Фрыдрыха і ўдава караля Генрыха VII Гогенштаўфена, і Гертруда, дачка Генрыха Бабенберга, старэйшага брата Фрыдрыха II. Гертруда ў 1246 годзе выйшла замуж за Уладзіслава Мараўскага, сына чэшскага караля Вацлава I.
Паводле «Privilegium Minus» 1156 года ў выпадку адсутнасці спадчыннікаў мужчынскага полу прастол Аўстрыі павінен быў перадавацца па жаночай лініі. Уладзіслаў Мараўскі неадкладна высунуў свае прэтэнзіі, аднак скарыстацца сваім правам не паспеў, нечакана сканаўшы ў студзені 1247 года. Тым часам імператар, у парушэнне «Privilegium Minus», абвясціў Аўстрыю вымарачным ленам і ўвёў свае войскі ў герцагства, заняўшы Вену. Герцагіня-ўдава Гертруда са сваімі прыхільнікамі бегла ў Венгрыю і прасіла абароны ў Рымскага Папы Інакенція IV. Пад ціскам Папы Рымскага Гертруда выйшла ў сярэдзіне 1248 года замуж за маркграфа Бадэна Германа VI, які быў прызнаны папам герцагам Аўстрыі і Штырыі (14 верасня 1248 года).
Шлюбы
правіць- (разв. 1229) Сафія Ласкарыс, візантыйская прынцэса (магчыма, дачка Феадора I, імператара Нікейскай імперыі)
- (1229, разв. 1240) Агнеса Меранская, дачка Атона I, герцага Меранскага і пфальцграфа Бургундскага
Зноскі
- ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
- ↑ Фридрих Воинственный // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Спасылкі
правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Фрыдрых II Ваяўнік- Фридрих Воинственный // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
| Папярэднік Леапольд VI |
герцаг Аўстрыі і Штырыі 1230—1246 |
Пераемнік Герман Бадэнскі |
| Папярэднік патрыярх Аквілеі |
герцаг Крайны 1245—1246 |
Пераемнік Ульрых III Спангейм |