Чы́на гла́дкая, Сачавічнік гладкі[3] (Lathyrus laevigatus) — кветкавая расліна з роду Чына (Lathyrus) сямейства Бабовыя (Fabaceae).

Чына гладкая
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Lathyrus laevigatus (Waldst. & Kit.) Gren.

Сінонімы

Выявы
на Вікісховішчы
NCBI  313093
EOL  418455
GRIN  t:21579
IPNI  136118-2
TPL  ild-10206

Батанічнае апісанне правіць

Шматгадовая травяністая расліна вышынёй да 70 см з паўзучым карэнішчам чорна-бурага колеру. Сцябло прамое, голае ў ніжняй частцы і разгалінаванае ў верхняй. Лісце складанае, з 3—6 пар ланцэтных, эліптычных або падоўжана-яйкападобных лісткоў. Кветкі паніклыя, залаціста-жоўтага колеру. Плод — боб.

Пашырэнне і экалогія правіць

З’яўляецца эндэмікам флоры Еўропы, рэліктавы від на ўсходняй мяжы арэала. Пераважна распаўсюджаны ў Альпах, Пірэнеях, Апенінах, Карпатах і на Балканах[4]. Расце ў асветленых месцах у вільготных лясах, зарасніках арэшніку і шэрай вольхі. Цвіце ў красавіку—чэрвені. Размнажаецца насеннем і вегетатыўна (карэнішчам).

Ахоўны статус правіць

Від занесены ў Чырвоныя кнігі Беларусі (III катэгорыя[5]), Літвы, Расіі (Леніградскай, Пскоўскай і Цвярской абласцей[6]), Украіны.

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 91. — 160 с. — 2 350 экз. — у крыніцы пад назвай Orobus laevigatus Waldst. & Kit.
  4. Чина гладкая Lathyrus laevigatus (Waldst. et Kit.) Fritsch // Красная книга Украины (руск.)
  5. Lathyrus laevigatus (Waldst. et Kit.) Gren. // Растения белоруссии (Гербарий ЦБС НАН Беларуси MSKH) (руск.)
  6. Lathyrus laevigatus (Waldst. & Kit.) Gren // Информационно-аналитическая система «Особо охраняемые природные территории России» (ИАС «ООПТ РФ») (руск.)

Літаратура правіць

  • Дорофеев А. М., Сюборова С. Ф. Они не должы исчезнуть: Книга для учащихся — Мн.: Народная асвета, 1987. — 200 с.: ил. — 89 000 экз. — С. 140. (руск.)

Спасылкі правіць