Шальчынінкай

горад у Літве

Шальчынінкай (літ.: Šalčininkai, беларуская назва — Сале́чнікі) — горад у паўднёва-ўсходняй Літве, на мяжы з Беларуссю, на рацэ Шальча. Знаходзіцца за 45 км ад Вільнюса і з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Шальчынінкайскага раёна Вільнюскага павета.

Горад
Шальчынінкай
літ.: Šalčininkai
Герб
Герб
Краіна
Павет
Раён
Сянюнія
Каардынаты
Першая згадка
1311
Ранейшыя назвы
Салечнікі
Горад з
Плошча
  • 2,98 км²
Вышыня цэнтра
181 м і 173 м
Насельніцтва
  • 6 841 чал. (1 студзеня 2023)[1]
Часавы пояс
Тэлефонны код
380
Паштовыя індэксы
LT-17001
Афіцыйны сайт
Шальчынінкай на карце Літвы
Шальчынінкай (Літва)
Шальчынінкай

Насельніцтва налічвае каля 4,7 тыс. чалавек, з якіх 72% — палякі, 13% — літоўцы, 7% — рускія, 4% — беларусы, 4% — іншыя. Праз горад ідзе шаша Вільнюс — Ліда і чыгунка Вільнюс — Ліда. Шальчынінкай адносіцца да этнаграфічнага рэгіёна Дзукія.

Гісторыя

правіць

Упершыню паселішча ўзгадваецца ў 1311 годзе (у прускіх хроніках узгадваецца пад назвай Salsniken ці Saletzniken), калі паселішча было захоплена і зруйнавана ордэнскім войскам з 150 рыцараў і 2 тыс. пяхоты пад кіраўніцтвам ордэнскага комтура Генрыха. Немцы захапілі вялікую здабычу і 700 палонных. Напады на паселішча войска Тэўтонскага ордэна здзяйсняла ў 1378, 1382 і 1394 гадах.

З XIV стагоддзя паселішча належала Глябовічам. У 1410 годзе быў пабудаваны першы касцёл. У 1523 годзе Глябовічы перадалі Салечнікі мясцовай каталіцкай парафіі. У гэты час ў паселішчы існавала пратэстанцкая капліца і яўрэйскі малітоўны дом.

Пасля падзелаў Рэчы Паспалітай Салечнікі апынуліся ў складзе Расійскай імперыі. У 1812 годзе былі знішчаны напалеонаўскім войскам. У пачатку ХІХ стагоддзя Салечнікі часта наведваў Адам Міцкевіч.

 
Помнік Кастусю Каліноўскаму ў Шальчынінкаі (скульптар В. Я. Янушкевіч).

Жыхары паселішча ўзялі актыўны ўдзел у паўстанні 1830—1831 гадоў. Паўстанцы з Салечнікаў змагаліся з рускім войскамі пад кіраўніцтвам Людвіка Нарбута. Пасля ліквідацыі прыгоннага права ў 1861 годзе Салечнікі пачалі хутка развівацца. Асаблівы штуршок у развіцці горада адбыўся пасля 1882 года, калі праз Салечнікі прайшла чыгунка.

З 1922 года Салечнікі як частка Сярэдняй Літвы трапілі ў склад Польскай Рэспублікі. У 1929 годзе тут жыло 587 чалавек, да 1939 года насельніцтва павялічылася да 844 чалавек.

У верасні 1939 года заняты савецкімі войскамі і ў лістападзе далучаны да Беларускай ССР.

Пасля уваходу Літвы ў склад СССР восенню 1940 (разам з Друскенікамі і Гадуцішкамі) перададзены ў склад Літоўскай ССР.

Статус горада Шальчынінкай атрымаў у 1956 годзе, а ў 1972 годзе сюды быў перанесены з Эйшышкеса цэнтр раёна.

Насельніцтва

правіць
Год Колькасць
2001 6 745 [1]
2002 6 694 [1]
2003 6 663 [1]
2004 6 693 [1]
2005 6 654 [1]
2006 6 576 [1]
Год Колькасць
2007 6 562 [1]
2008 6 564 [1]
2009 6 539 [1]
2010 6 476 [1]
2011 6 361 [1]
2012 6 388 [1]
Год Колькасць
2013 6 492 [1]
2014 6 573 [1]
2015 6 686 [1]
2016 6 753 [1]
2017 6 671 [2]
2018 6 607 [3]
Год Колькасць
2019 6 752 [4]
2020 6 718 [4]
2021 6 857 [1]
2022 6 754 [4]
2023 6 841 [1]

Славутасці

правіць
  • Палацава-паркавы комплекс Вагнераў
  • Касцёл Святога Пятра
  • Помнік Адаму Міцкевічу

Гарады-пабрацімы

правіць

Вядомыя асобы

правіць

Зноскі

правіць

Спасылкі

правіць