Эрато (грэч. Ἐρατώ) - адна з дзевяці старажытнагрэчаскіх муз. Дачка Зеўса і Мнемасіны[1] — багіні памяці. Нарадзіла ад Мала Клеафему[2]. Імя музы азначае "жаданая" ці "выдатная", і магчыма ўтворана ад таго ж кораня, што і Эрас, як Апалоній Радоскі жартоўна ўвёў у зварот да Эраты ў пачатку сваёй III Кнігі Арганаўтыкі[3].

Рымская статуя Эрато, 2 ст. н.э.

Эрато з’яўляецца музай лірычнай паэзіі, асабліва любоўнай і эратычнай паэзіі. У Арфічных гімнах да Эраты звяртаюцца як да той, якая зачароўвае зрок. Пачынаючы з эпохі Адраджэння, яна часта малюецца з вянком з мірта і ружы, з лірай, або невялікай кіфарай, музычным інструментам, які Апалон ці нават яна сама і вынайшла. На выявах Сымона Вуэ дзве галубкі ядуць насенне ля яе ног. На іншых выявах яна можа паказвацца трымаючай залатую стралу, якая нагадвае "эвас", пачуццё, якое яна выклікае ва ўсіх; зрэдку на выявах яе суправаджае бог Эрас, які трымае ў руках паходню.

Эрату называе разам з іншымі музамі Гесіёд у Тэагоніі. Яна таксама дзейнічае ў пачатку страчанай паэмы Радзіна (грэч. Ῥαδινή), якая аднак разглядаецца і коратка цытуецца Страбонам. У гэтай гісторыі кахання Радзін зрабіў магілу на востраве Самас месцам паломніцтва няшчасных закаханых у часы Паўсанія, і Эрато была звязана зноў жа з любоўю з платонаўскай Федрай. Тым не менш, нават у трэцім стагоддзі да нашай эры ў часы творчасці Апалонія, музы яшчэ не былі непарыўна звязаныя з канкрэтнымі відамі паэзіі.

Эрато таксама згадваецца ў пачатку сёмай кнігі Энеіды Вергілія[4].

У гонар Эрато названы астэроід (62) Эрато, адкрыты ў 1860 годзе

Зноскі

  1. Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка I 3, 1
  2. Ісіл. Пеан Апалону і Асклепію, арт.9
  3. Апалоній Родаскі. Арганаўтыка III 1-5
  4. Вергілій. Энеіда VII 37

Спасылкі

правіць