Юрый Далгарукі (1090-я — 15 мая 1157) — князь суздальскі, вялікі князь кіеўскі.

Юрый Уладзіміравіч Далгарукі
Князь Юрый Уладзіміравіч Далгарукі, партрэт з Царскага тытулярніка 1672 года.
Князь Юрый Уладзіміравіч Далгарукі, партрэт з Царскага тытулярніка 1672 года.
Князь растова-суздальскі
1113 ці 1096 — 1149
Папярэднік утварэнне княства
Пераемнік Васілька Юр’евіч
1151 — 15 мая 1157
Папярэднік Васілька Юр’евіч
Пераемнік Андрэй Багалюбскі
Вялікі князь кіеўскі
1149 — 1151
Папярэднік Ізяслаў Мсціславіч
Пераемнік Ізяслаў Мсціславіч
1155 — 15 мая 1157
Папярэднік Расціслаў Мсціславіч
Пераемнік Ізяслаў Давыдавіч
Нараджэнне 1090-я
Смерць 15 мая 1157[1]
Месца пахавання
Род Рурыкавічы
Бацька Уладзімір Манамах[2]
Маці Яўфімія[d] або Гіта Уэсекская[3]
Жонка
  • 1) дачка палавецкага хана Аепы
  • 2) невядомая
Дзеці Расціслаў Юр’евіч[d], Андрэй Юр’евіч Багалюбскі[4][5][…], Глеб Юр’евіч[d], Міхалка Юр’евіч[d], Усевалад Юр’евіч Вялікае Гняздо[6], Іван Юр’евіч[d], Барыс Юр’евіч, Вольга Юр’еўна[d], Васілька Юр’евіч, Мсціслаў Юр’евіч[d], Яраслаў Юр'евіч[d] і Давыд Юр'евіч[d]
Веравызнанне праваслаўе
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

правіць

Сын вялікага кіеўскага князя Уладзіміра Манамаха. Дзіцём, каля 1095 года, адпраўлены на княжанне ў Растова-Суздальскую зямлю.

Пасля смерці брата, вялікага кіеўскага князя Мсціслава Уладзіміравіча (1132) на кароткі час захапіў Пераяслаўль. Каля 1135 годзе абмяняў Суздаль, Растоў і іншыя свае гарады ў новага вялікага кіеўскага князя, свайго брата Яраполка Уладзіміравіча, на Пераяслаўль, але праз год з прычыны пратэстаў паўднёварускіх князёў яго ранейшы ўдзел быў адноўлены.

У 1149 годзе пачаў барацьбу за Кіеў і ўпершыню захапіў яго. На працягу 5 гадоў вёў безупынную барацьбу з пляменнікам Ізяславам Мсціславічам за вялікае княжанне. Кіеў некалькі разоў пераходзіў з рук у рукі. Пасля смерці Ізяслава і няўдалых ваенных дзеянняў новага вялікага кіеўскага князя Расціслава Мсціславіча ў 1154 годзе Юрый Далгарукі трымала сеў у Кіеве.

Беспаспяхова намагаўся захапіць і Уладзіміра-Валынскае княства. Імкнуўся замацавацца ў Паўднёвай Русі і раздаваў падначалены Кіеву землі сваім сынам: Андрэю ў 1150 — Тураў, Пінск, Дарагабуж і Перасопніцу, Барысу ў 1155 — Тураў. Свайму саюзніку Святаславу Ольгавічу ў 1149 перадаў Слуцк і Клецк, каля 1155 — Мазыр.

Аднак князь Юрый Далгарукі не падтрымкі мясцовых баяр. Імаверна быў атручаны. Пасля яго смерці вызначаныя іх раздачы зямель былі скасаваны.

Юрый Далгарукі заснаваў гарады Ксняцін, Пераяслаўль (Пераслаў-Залескі), Юр’еў-Польскі, Дзмітраў, пабудаваў новыя ўмацаванні ў Маскве, дзе яму як заснавальніку горада ў 1954 годзе паставілі помнік.

У першым шлюбе:

У другім шлюбе з невядомай, якую гістарыяграфічныя кампілятары часта называюць як «грэчаская прынцэса Вольга», хоць імя Вольга не грэчаскае і верагоднымі крыніцамі імя гэтай жонкі князя Юрыя не згадваецца:

Зноскі

  1. Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедияЧувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2
  2. а б Юрий Долгорукий // Малая советская энциклопедия / под ред. Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.
  3. Lundy D. R. The Peerage
  4. К. Б.-Р. Андрей Юрьевич Боголюбский // Русский биографический словарьСПб.: 1900. — Т. 2. — С. 134–138.
  5. Андрей Юрьевич Боголюбский // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 760–763.
  6. Pas L. v. Genealogics — 2003.

Літаратура

правіць
  • Юрый Далгарукі // ЭГБ у 6 т. Т. 6. Кн. ІІ. Мн., 2003.

Спасылкі

правіць