Янка Ролсан
Янка Ролсан, сапр. Гадзіцкі (1 жніўня 1912, в. Вялень, Ігуменскі павет, Мінская губерня — 23 студзеня 1994, Адэлаіда, Паўднёвая Аўстралія; Псеўданімы: ВЭР, Крапіва-Жыгучка, Янка Яр) — беларускі грамадска-культурны эміграцыйны дзеяч, паэт.
| Янка Ролсан | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 1 жніўня 1912 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 23 студзеня 1994 (81 год) |
| Месца смерці | |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
| Член у | |
Біяграфія правіць
Нарадзіўся 1 жніўня 1912 года ў в. Вялень Ігуменскага павета (цяпер — Пухавіцкі раён) у сялянскай сям’і. Вучыўся ў Мінскім сельскагаспадарчым інстытуце. Працаваў у саўгасе ў Дукоры, потым — сакратаром у раённай пракуратуры ў Пухавічах. У пачатку 1930-х гадоў вучыўся ў Харкаўскім тэхнікуме цяжкай прамысловасці. Працаваў на ваенным заводзе ў Ніжнім Тагіле.
У 1939 годзе скончыў Ржэўскую авіяшколу. Авіямеханікам служыў у 5-й эскадрыллі, браў удзел у польскім паходзе Чырвонай Арміі і Савецка-фінляндскай вайне. Пасля дэмабілізацыі ў студзені 1941 года, працаваў на заводзе імя Варашылава ў Мінску. Падчас Другой сусветнай вайны супрацоўнічаў з нямецкай акупацыйнай адміністрацыяй, працаваў следчым суда ў Пухавіцкім раёне. З лютага 1944 года — афіцэр Беларускай Краёвай Абароны (БКА). З лета 1944 года ў Германіі. Пасля вайны жыў у Мюнхене, быў сябрам Беларускага Нацыянальнага Камітэту. Пазбягаючы рэпатрыяцыі ў СССР запісаўся літоўцам і змяніў прозвішча на Гадзіцкас.
У 1950 годзе выехаў у Аўстралію, пасяліўся ў Адэлаідзе. У 1963 годзе змяніў прозвішча на Ролсан. Займаў розныя пасады ў царкоўнай управе — старшыня, скарбнік, сакратар, рэферэнт па вонкавых сувязях. Адзін з арганізатараў у 1975 годзе і першы старшыня Беларускага аб’яднання ў Паўднёвай Аўстраліі, пакінуў гэтую пасаду ў 1987 годзе з-за хваробы. Сябра Выканаўчага камітэту Федэральнай рады беларускіх арганізацый у Аўстраліі.
Творчасць правіць
Аўтар паэтычных твораў. Выйшаў паэтычны зборнік «Кліч» (1980; 2-е выд. 1982). Таксама аўтар успамінаў «З глыбінь мінулага» (1984). У 2003 годзе намаганнямі сакратара Беларускага гістарычнага таварыства ў Аўстраліі Віктара Кавалеўскага выдадзены збор твораў Я. Ролсана «З глыбіняў мінулага» (успаміны і вершы). Сталы карэспандэнт газеты «Беларус» (пад псеўданімам Янка Яр). Сярод паэтычных твораў Я. Ролсана, што праўда, не дужа высокага паэтычнага ўзроўню, ёсць верш прысвечаны БКА.
Зноскі
Літаратура правіць
- Юрэвіч Л. Літаратурны рух на эміграцыі / Лявон Юрэвіч; Рэд. А. Гардзіенка. — Мн.: [Беларускі Гістарычны Агляд], 2002. — 242,[1] с.: іл. — (Бібліятэка часопіса «Беларускі Гістарычны Агляд». Серыя «Досьледы»; [Вып. 10]). — ISBN 978-5272-10-9