Ян Мікалаевіч Гайка

Ян Гайка (каля 1510 — 1579) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч, дыпламат.

Ян Мікалаевіч Гайка
Герб «Агеньчык»
1-ы Кашталян берасцейскі 1566 — 1579
Пераемнік	Багдан Сапега
Нараджэнне	1510(1510)
Смерць	1579(1579)
Род	Гайкі
Бацька	Мікалай Фёдаравіч Гайка
Жонка	Ружа з Жычылаў[d]
Дзеці	Адам Гайка[d]
Веравызнанне	кальвінізм і магчыма каталіцтва

З роду кобрынскіх баяр, сын берасцейскага зямяніна Мікалая Фёдаравіча Гайкі.

Пачаў кар'еру ў 1530-я гады службай пры двары віленскага кашталяна Юрыя Радзівіла. У 1536 годзе ездзіў паслом ад Радзівіла ў Маскву да князя Абаленскага. У 1546 годзе каралеўскі дваранін. Пазней пісар рускі пры двары вялікай княгіні літоўскай і каралевы польскай Барбары Радзівіл. З 1554 года канюшы гарадзенскі, адначасова ў 1554—1566 гадах вялікі пісар літоўскі (належаў да вузкага кола службоўцаў, што займаліся вядзеннем Метрыкі ВКЛ), ключнік віленскі з 1556, маршалак гаспадарскі ў 1564—1566, кашталян берасцейскі з 1566.

У 1552 годзе пасланы соймам ВКЛ з лістом да маскоўскіх баяраў. У 1556 годзе ўдзельнічаў у Вільні ў перамовах з царскімі пасламі, якія прыехалі да Жыгімонта Аўгуста. Член пасольства Васіля Тышкевіча 1558—1559 гадах, якое прывезла ў Маскву мірныя прапановы.

Гайка быў прыхільнікам Жыгімонта Аўгуста і яго палітыкі па заключэнні дзяржаўнай уніі паміж ВКЛ і Польшчай. У 1565 годзе член пасольства ВКЛ на чале з Астафіем Валовічам, якое было паслана на польскі сойм у Пётркаў, каб весці перамовы пра арганізацыю сумеснага сойма і польскую ваенную дапамогу ВКЛ. У 1566 годзе браў удзел у пасольстве ад сойма ВКЛ у Берасці да польскага сойма ў Любліне. Падпісаў акт Люблінскай уніі 1569 года.

Быў прыхільнікам Радзівілаў (асабліва Мікалая Радзівіла Рудога) у час першых двух міжкаралеўяў, браў удзел у большасці шляхецкіх з'ездаў з удзелам Рудога.

Трымаў шматлікія дзяржаўныя маёнткі, быў дзяржаўцам ашмянскім з 1555, вількійскім, уцянскім, краснасельскім, трабскім.

Літаратура

• Гайка Ян Мікалаевіч // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2010. — Т. 3: Дадатак. А — Я. — С. 149. — 696 с. — ISBN 978-985-11-0487-7 (т. 3), ISBN 985-11-0315-2.