Яі Боні

Тама Яі Боні (фр.: Thomas Yayi Boni; 1 ліпеня 1952, Чаўру, Боргу, Бенін) — бенінскі дзяржаўны дзеяч. Прэзідэнт Беніна з 6 красавіка 2006, старшыня Афрыканскага саюза з 29 студзеня 2012 па 27 студзеня 2013.

Яі Боні
фр.: Thomas Yayi Boni
старшыня Афрыканскага саюза[d] 29 студзеня 2012 — 27 студзеня 2013
Папярэднік	Teodoro Obiang[d]
Пераемнік	Hailemariam Desalegn[d]
прэзідэнт Беніна[d] 6 красавіка 2006 — 6 красавіка 2016
Папярэднік	Мацьё Керэку
Пераемнік	Патрыс Талон
President of West African Development Bank[d] 1994 — 2006
Папярэднік	невядома
Пераемнік	Abdoulaye Bio Tchané[d]
Нараджэнне	1 ліпеня 1952(1952-07-01) (70 гадоў) Tchaourou[d], Borgou Department[d], Бенін
Жонка	Шанталь ды Соза[d]
Веравызнанне	Евангельскія хрысціяне
Партыя	беспартыйны
Адукацыя	University of Abomey-Calavi[d] Універсітэт Парыж-Дафін Арлеанскі ўніверсітэт Універсітэт Шэйха Анта Дыопа[d]
Дзейнасць	палітык, эканаміст, банкір
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Атрымаў адукацыю ў абласным цэнтры Параку, а затым вучыўся на эканамічным факультэце Нацыянальнага ўніверсітэта Беніна. Вывучаў банкаўскую справу ў Дакары (Сенегал), а затым эканоміку і палітыку ў Арлеанскім універсітэце ў Францыі і ва ўніверсітэце Парыжа, дзе ён атрымаў доктарскую ступень па эканоміцы ў 1976.

З 1980 па 1988 працаваў у Цэнтральным банку дзяржаў Заходняй Афрыкі, стаўшы намеснікам дырэктара. У 1988 стаў намеснікам дырэктара Цэнтра банкаўскіх даследаванняў па прафесійнаму развіццю ў Заходняй Афрыцы (Дакар). З 1992 па 1994 працаваў у кабінеце прэзідэнта Беніна Нісефора Сагло, адказны за грашова-крэдытную і банкаўскую палітыку. Нарэшце, у 1994 ён быў прызначаны старшынём Заходне-Афрыканскага банка развіцця (ЗАБР). За працу ў банку развіцця Заходняй Афрыкі ён быў узнагароджаны нацыянальным ордэнам за заслугі Французскай Рэспублікай.

У першым туры прэзідэнцкіх выбараў Беніна (5 сакавіка), за Боні было аддадзена 32 % галасоў. Яго бліжэйшы супернік, Андрыен Хунгбеджы з Партыі за дэмакратычнае абнаўленне, атрымаў 25 %. Астатнія 26 кандыдатаў, якія прынялі ўдзел у выбарах, атрымалі меншую колькасць галасоў. У другім туры выбараў (19 сакавіка), Боні перамог, набраўшы 75 % галасоў выбаршчыкаў.

У верасні 2021 года Патрыс Талон і Томас Боні Яі, палітычныя саюзнікі, якія сталі інтымнымі ворагамі, сустрэліся ў палацы Марына ў Котану. Падчас гэтага тэт-а-тэт Томас Боні Яі прадставіў Патрысу Талону шэраг прапаноў і просьбаў, якія датычацца, у прыватнасці, вызвалення «палітычных затрыманых».