1980-я
1980-я гады — дзесяцігоддзе, якое ўключае гады з 1980 па 1989.
Найважнейшыя падзеі правіць
Палітыка правіць
- 1980 — 1988 — Ірана-іракская вайна.
- 1981 — Рональд Рэйган становіцца прэзідэнтам ЗША. Пачатак новай гонкі ўзбраенняў.
- 1981 — у СССР упершыню ажыццёўлены пераход на летні час.
- 1981 — замах на папу рымскага Яна Паўла II.
- 1982 — Фалклендская вайна.
- 1982 — насельніцтва Кітая перавысіла 1 мільярд чалавек.
- 1982 — У СССР прынята Харчовая праграма.
- 1982 — Ліванская вайна.
- 1982 — Смерць Л. І. Брэжнева, канец т. з. «эпохі застою» у СССР.
- 1982, 1983, 1985 — тэракты ў Вялікабрытаніі, арганізаваныя ІРА.
- 1983 — Пачатак андропаўскіх рэформ у СССР.
- 1983 — Рональд Рэйган абвясціў СССР "Імперыяй зла».
- 1983 — Уварванне ЗША на Грэнаду.
- 1984 — у Стакгольме адкрываецца канферэнцыя па раззбраенні з удзелам 35 дзяржаў.
- 1984 — Савецкі Саюз абвясціў аб сваім байкоце летняй Алімпіяды 1984 у Лос-Анджэлесе, ЗША.
- 1984 — забойства Індзіры Гандзі.
- 1985 — Міхаіл Гарбачоў займае пасаду Генеральнага сакратара ЦК КПСС.
- 1985 — Грэнландыя, па выніках рэферэндуму, выйшла з складу Еўрапейскай эканамічнай супольнасці.
- 1985—1988 — Антыалкагольная кампанія ў СССР.
- 1985 — падпісана Шэнгенскае пагадненне.
- 1986 — аварыя на Чарнобыльскай АЭС.
- 1986 — рэзкае падзенне коштаў на нафту.
- 1986 — пачатак Перабудовы у СССР.
- 1986 — катастрофа Чэленджэра.
- 1986 — скандал Ірангейт.
- 1987 — Маціяс Руст прызямліўся на Чырвонай плошчы ў Маскве.
- 1987 — Чорны панядзелак.
- 1989—1991 — падзенне камуністычных рэжымаў у краінах Усходняй Еўропы.
- 1989 — ўступленне ў сілу Манрэальскі пратакол.
- 1989 — вывад савецкіх войскаў з Афганістана.
- 1989 — Падзеі на плошчы Цяньаньмэнь.
- 1989 — пачаты зносу Берлінскай сцяны.
Навука і тэхналогіі правіць
- 1980 — кампанія Ilford Photo выпусціла першую ў свеце манахромную фотастужку — XP1.
- 1981 — пачатак касмічнай праграмы Спэйс Шатл.
- 1981 — здзейсніў першы палёт амерыканскі «самалёт-невідзімка» Lockheed F-117 Nighthawk.
- 1981 — пачалося паведамленне хуткасных цягнікоў TGV паміж Парыжам і Ліонам.
- 1981 — выпушчаны першы IBM PC.
- 1981 — у ЗША зарэгістраваныя першыя 5 выпадкаў «рэдкай формы пнеўманіі» (затым атрымала назву СНІД).
- 1982 — Першая даўгачасная касмічная экспедыцыя станцыі «Салют-7», 106 дзён (СССР).
- 1982 — Святлана Савіцкая — другая жанчына-касманаўт, касмічны карабель «Саюз Т-5», (СССР).
- 1982 — у Германіі грамадскасці прадстаўлены першыя кампакт-дыск (CD).
- 1982 — адкрыццё нейрамеханікі (рух нейрона падчас функцыянальнай актыўнасці) (СССР).
- 1982 — адбыўся першы тэлемост паміж СССР і ЗША (Масква — Лос-Анджэлес).
- 1982 — упершыню пацыенту было перасаджана пастаяннае штучнае сэрца.
- 1983 — адкрыццё хвалевых уласцівасцяў нервовай сістэмы на клеткавым узроўні (СССР).
- 1983 — ARPANET змяняе асноўны пратакол з NCP на TCP/IP, што прывяло да з’яўлення сучаснага Інтэрнэта.
- 1983 — кампанія Motorola выпусціла першы ў свеце камерцыйны партатыўны сотавы тэлефон.
- 1984 — пачалася распрацоўка сістэмы GNU.
- 1984 — грамадскасці прадстаўлена камп’ютарная гульня Тэтрыс (СССР).
- 1984 — створана сетка Фідо.
- 1985 — адкрыццё аб'ёмнай нейраперадачы (СССР).
- 1985 — Японія пачала набор ва ўласны атрад касманаўтаў.
- 1985 — упершыню прапанавана канцэпцыя поўнафункцыянальнага нейрона (СССР).
- 1985 — кампанія Statoil праклала першы газаправод па дне нарвежскай траншэі.
- 1986 — упершыню зафіксаваны камп’ютарны вірус.
- 1986 — запуск першых модуляў арбітальнай станцыі «Мір» (СССР).
- 1986 — адкрыта высокатэмпературная звышправоднасць (СССР).
- 1986 — адкрыццё і мадэляванне ланцугоў рэверберацыі сігналаў у нервовай сістэме (СССР).
- 1987 — Першая даўгачасная экспедыцыя на станцыі «Мір», 174 дня (СССР).
- 1987 — адкрыццё біагальванаэлектрычнасці (СССР).
- 1987 — пачатак будаўніцтва Еўратунэля
- 1988 — запуск савецкага касмічнага карабля шматразовага выкарыстання «Буран» і ракеты-носьбіта "Энергія» (СССР).
- 1989 — падрыхтаваны да серыйнай выпуску першы ў свеце аўтамабіль «Квант» з гібрыдным рухавіком (СССР).
- 1989 — упершыню ў Дзяржрэестры адкрыццяў УНДІДПЭ зарэгістравана адкрыццё прыроды анкалагічных захворванняў (СССР).
Музыка правіць
- Росквіт жанраў новая хваля і сінтыпоп.
- 1981 — пачатак вяшчання MTV.
- 1982—1985 — росквіт жанру электра.
- 1983 — папулярнасць італа-дыска.
- 1985 — праведзены фестываль Live Aid.
- 1985 — росквіт эпохі хэві-метал, зараджэнне асноўных (класічных) напрамкаў металічнай музыкі;
- 1986 — з’яўленне visual kei у Японіі.