Пальчатакарэннік бузінны

	Пальчатакарэннік бузінны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Аднадольныя
Парадак:	Спаржакветныя
Сямейства:	Архідныя
Падсямейства:	Orchidoideae
Трыба:	Orchideae
Род:	Пальчатакарэннік
Від:	Пальчатакарэннік бузінны
Міжнародная навуковая назва
	Dactylorhiza sambucina (L.) Soó, 1962
Сінонімы
	Гл. тэкст
Ахоўны статус
	Выклікаюць найменшыя асцярогі; IUCN 3.1 Least Concern : / 175983
NCBI	65785
EOL	1094609
GRIN	t:1234
IPNI	626671-1
TPL	kew-55564

Пальчатакарэннік бузінны, Ятрышнік бузінны^[3] (Dactylorhiza sambucina) — від шматгадовых травяністых раслін сямейства Архідныя.

Назва правіць

Відавы эпітэт тлумачыцца тым, што кветкі маюць слабы пах бузіны (Sambucus).

Батанічнае апісанне правіць


Батанічная ілюстрацыя — Adam och Eva, Orchis sambucinus L. — Dactylorhiza latifolia


Пальчатакарэннік бузінны


Кветка

Пальчатакарэннік бузінны — шматгадовая і травяністая расліна з 2-4-лопасцевым клубнямі вышынёй да 30 см. Кветкі могуць быць ці жаўтлявыя, ці пурпурныя.

Экалогія правіць

Расце ў лясах, на ўзлесках, сярод хмызнякоў, на мохавых балотах, вільготных лугах, лясных палянах і схілах.

Сінонімы правіць

Сінонімы:

Orchis sambucina L., 1755 basionym
Orchis incarnata var. sambucina (L.) Lapeyr. ex Bubani, 1897
Dactylorchis sambucina (L.) Verm., 1947
Orchis sambucina var. rubra Winterl, 1788
Orchis incarnata Willd., 1805, nom. illeg.
Orchis schleicheri Sweet, 1827
Orchis sambucina var. incarnata Gaudin, 1829
Orchis saccata Rchb., 1830, nom. illeg.
Orchis fasciculata Tineo, 1844
Orchis pallens Moritzi, 1844, sensu auct.
Orchis sambucina var. purpurea W.D.J.Koch, 1845
Orchis sambucina var. purpurascens R.Hinterh. & J.Hinterh., 1851
Orchis salina Fronius, 1857
Orchis lutea Dulac, 1867
Orchis laurentina R.Bolos ex Vayr., 1880
Orchis pseudosambucina var. fasciculata (Tineo) Nyman, 1882
Orchis sambucina f. bracteata M.Schulze, 1889
Orchis sambucina lusus candida Cariot & St.-Lag., 1889
Orchis sambucina laurentina (R.Bolos ex Vayr.) Willk., 1893
Orchis sambucina var. bracteata (M.Schulze) Harz, 1895
Orchis sambucina f. rubrobracteata Harz ex Schltdl., 1895
Orchis sambucina f. purpurea (W.D.J.Koch) Neuman, 1901
Orchis sambucina var. robusta Neuman, 1901
Orchis sambucina f. barlae Rouy, 1912
Orchis sambucina lusus lutea W.Zimm., 1912
Orchis sambucina subvar. luteopurpurea Rouy, 1912
Orchis sambucina subvar. purpurea (W.D.J.Koch) Rouy, 1912
Orchis sambucina lusus hybrida W.Zimm., 1916
Orchis sambucina f. lanceolata W.Zimm., 1916
Orchis sambucina f. obovata W.Zimm., 1916
Orchis sambucina f. tripartita A.Fuchs, 1921
Orchis sambucina f. hungarica Soó, 1927
Orchis sambucina f. laurentina (R.Bolos ex Vayr.) Soó, 1927
Orchis sambucina var. hungarica (Soó) A.Camus, 1928
Orchis sambucina lusus incarnata (Gaudin) Soó, 1928
Orchis sambucina var. lutea E.G.Camus, 1928, nom. illeg.
Orchis sambucina var. zimmermannii A.Camus, 1928
Orchis sambucina lusus luteopurpurea (Rouy) G.Keller & Soó, 1933
Orchis sambucina lusus rubra (Winterl) Soó, 1933
Orchis sambucina monstr. subregalis Soó, 1933
Dactylorhiza sambucina var. hungarica (Soó) Soó, 1962
Dactylorhiza sambucina lusus incarnata (Gaudin) Soó, 1962
Dactylorhiza sambucina var. laurentina (R.Bolos ex Vayr.) Soó, 1962
Dactylorhiza sambucina f. rubra (Winterl) Hyl., 1966
Dactylorhiza sambucina subsp. laurentina (R.Bolos ex Vayr.) Malag., 1968
Dactylorhiza sambucina f. robusta (Neuman) Soó, 1971
Dactylorhiza sambucina f. rubrobracteata (Harz ex Schltdl., 1971
Dactylorhiza sambucina var. hybrida (W.Zimm.) Peitz, 1972
Dactylorhiza fasciculata (Tineo) H.Baumann & Künkele, 1981
Dactylorhiza latifolia f. rubra (Winterl) D.Tyteca & Gathoye, 1990
Dactylorhiza sambucina f. chusae C.E.Hermos., 2000
Dactylorhiza sambucina f. hybrida (W.Zimm.) Kümpel, 2002
Dactylorhiza cantabrica H.A.Pedersen, 2006

Значэнне і выкарыстанне правіць

Выкарыстоўваецца ў народнай медыцыне; добры меданос.

Пальчатакарэннік у філатэліі правіць

Паштовая марка Германіі 1984 года

Ахова правіць

Занесены ў Чырвоную кнігу Украіны (1996, 2009). Прыродаахоўны статус віду: уразлівы.

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».
↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 90. — 160 с. — 2 350 экз. у крыніцы пад назвай Orchis sambucina L.

Літаратура правіць

Тернопільський енциклопедичний словник / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль: видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2004—2010. — Т. 1-4. — ISBN 978-966-528-279-2. — Т. 3: П-Я. — 2008. — 708 c., Н. Мшанецька.

Спасылкі правіць

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».

[Киселевский-3] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 90. — 160 с. — 2 350 экз. у крыніцы пад назвай Orchis sambucina L.

[3]

[1]

[2]