Чынгіл
Чынгіл[3] (Halimodendron) — манатыпны род раслін сямейства Бабовыя (Fabaceae). Адзіны прадстаўнік — Halimodendron halodendron Pall., лістападны солеўстойлівы і засухаўстойлівы калючы куст, які выкарыстоўваецца як дэкаратыўная расліна.
Чынгіл | |||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||
Сінонімы | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Адзіны від | |||||||||||||||
Halimodendron halodendron (Pall.) C.K.Schneid., 1907 — Чынгіл серабрысты
| |||||||||||||||
|
Апісанне
правіцьКуст вышынёй ад 0,5 да 2-3 метраў, моцна калючы, з калючкамі 2-6 см даўжынёй. Кара шэрая, растрэсквальная. Лісце чарговае, парнапёрыстае, складаюцца з 1-5 пар лісточкаў. Лісточкі зваротнаяйкападобныя, з шыпікам на канцы, маладыя апушаны шаўкавістымі валасінкамі з абодвух бакоў, пазней — з ніжняга. Вясной лісце серабрыста-зялёнае, летам — шаравата-зялёнае, да восені — жаўтлява-зялёнае.
Цвіце ў чэрвені-ліпені. Кветкі светла-фіялетавыя, ружовыя, або бледна-ружовыя, сабраны ў пазухавыя парасонікі. У гэты час чынгіл з’яўляецца добрым меданосам.
Плады — няправільнай формы, скурыстыя, уздутыя шматнасенныя бабы даўжынёй да 3 см, жоўта-бурага колеру, спеюць у жніўні-верасні. Насенне карычневага або цёмна-аліўкавага колеру, пупышкападобнае.
Экалогія
правіцьЧынгіл добра выносіць засаленне глебы, светолюбив, засухоустойчив, валодае магутнай і разгалінаванай каранёвай сістэмай, дае багатую каранёвую параснік. Звычайны ў солонцеватых стэпах і пустынях, на саланчакі, у тугайных супольнасцях.
Распаўсюджанне
правіцьЕўразійскі від: распаўсюджаны ў краінах Сярэдняй Азіі, у Казахстане, Манголіі, Пакістане, Афганістане, Іране, Турцыі, у краінах Закаўказзя, на поўдні еўрапейскай часткі Расіі (звычайны ў нізоўях Дона) і на поўдні Украіны.
Інтрадуцыраваны на іншыя кантыненты. У Каліфорніі, дзе ён вядомы як Russian salttree, лічыцца небяспечным інвазіўным пустазеллем[4].
Выкарыстанне
правіцьЧынгіл выкарыстоўваецца ў культуры як непатрабавальная дэкаратыўная расліна для азелянення, калючых жывых агароджаў, у ахоўным лесаразвядзенні. Рэкамендуецца прышчэпка на штамб жоўтай акацыі.
З каранёў атрымліваюць жоўты фарбавальнік для воўны.
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 62. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Halimodendron genus
Літаратура
правіць- Деревья и кустарники СССР / П.И. Лапин. — М.: "Мысль", 1966. — С. 430. — 637 с.
- Лесная энциклопедия: В 2-х т., т.2 / Г.И. Воробьёв. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — С. [1]. — 631 с.
- Флора Казахстана. Том V. Бобовые / Н.В. Павлов. — Алма-Ата: Издательство Академии наук Казахской ССР, 1961. — С. 70-72. — 515 с.
Спасылкі
правіць- БСЭ: Чингиль