Луннік ажываючы

Лу́ннік ажыва́ючы (Lunaria rediviva) — шматгадовая травяністая расліна, від роду Луннік (Lunaria) сямейства Капуставыя (Brassicaceae).

Луннік ажываючы
Агульны выгляд квітнеючай расліны.
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Капустакветныя Сямейства:  Капуставыя Трыба:  Lunarieae Род:  Луннік Від:  Луннік ажываючы
Міжнародная навуковая назва
Lunaria rediviva L.
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   23239 NCBI   283746 EOL   583862 GRIN   t:22796 IPNI   286670 TPL   kew-2344210

Рэлікт трацічнага перыяду, арэал скарачаецца, рэдкі від.

Распаўсюджанне і экалогія

Арэал віду ахоплівае амаль усю тэрыторыю Еўропы (Данія, поўдзень Швецыі, Аўстрыя, Бельгія, Германія, Венгрыя, Польшча, Албанія, Балгарыя, Югаславія, Італія, уключаючы Сардзінію, Румынія, Францыя, Партугалія, Іспанія), у тым ліку Еўрапейскую частку Расіі (паўночны ўсход), Беларусь, Украіну. Занесена ў Паўночную Амерыку.

Расце ў цяністых лісцяных лясах на свежых, слабакіслых, багатых пажыўнымі рэчывамі, гумусных, друзлых, шчабністых або гліністых глебах.

Батанічнае апісанне

Сцябло вышынёй 30-100 см, прамы, наверсе разгалінаваны, шурпаты, пакрыты бялёсымі адлеглымі валасінкамі.

Лісце на хвосціках, сэрцападобныя, зубчастыя, каротка-валасістыя. Ніжняе лісце супратыўнае, верхняе чарговае. Зверху цёмна-зялёнае, коратка апушанае, знізу сіне-зялёнае, апушана валасінкамі ў асноўным па жылках.

Кветкі буйныя, духмяныя, сабраны ў мяцёлкавае суквецце. Пялёсткі ліловыя, зрэдку белыя, даўжынёй каля 14 мм. Цвіце ў красавіку — чэрвені.

Стручкі павіслыя, буйныя, даўжынёй 4-5 см, даўгавата-эліптычныя, з абодвух канцоў вострыя. Насенне пупышкападобнае, шырыня іх удвая больш даўжыні. Насенне спее ў жніўні.

Від апісаны з Еўропы.

Злева направа: Ліст (верхні бок). Кветка (павялічана). Стручкі.

Практычнае выкарыстанне

Насенне лунніку ажываючага валодае мачагонным і заспакаяльным дзеяннем. У старадаўніх рускіх лячэбніках можна знайсці шматлікія згадкі пра гэту расліну. Водны настой насення лунніку ўжывалі пры курчах ў дзяцей, так званым «радзімчыку», пры эпілепсіі, а таксама як мачагонны сродак.

Хімічны склад расліны пакуль не вывучаны. Цяпер як лекавую яе амаль не выкарыстоўваюць.

Аддае перавагу друзлай, добра ўвільготненай глебе. Размнажаецца вегетатыўна і насеннем. У спрыяльных умовах дае багаты самасеў. Частых перасадак не любіць.

Таксономия

Вид Лунник оживающий входит в род Луннік (Lunaria) сямейства Капуставыя (Brassicaceae) парадку Капустакветныя (Brassicales).

яшчэ 14 сямействаў (згодна Сістэме APG II)

яшчэ 1 ці 2 віды

парадак Капустакветныя

род Луннік

аддзел Кветкавыя, ці Пакрытанасенныя

сямейства Капуставыя

від Луннік ажываючы

яшчэ 44 парадкі кветкавых раслін (згодна Сістэме APG II)

яшчэ больш 400 родаў

Ахова

Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам. IV катэгорыя (NT)

Расліна ставіцца да рэдкіх і знікаючых відаў. Занесена Ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь.

Літаратура

• Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Н. А. Буш. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1939. — Т. VIII. — С. 335—336. — 696 + XXX с. — 5 200 экз.
• Всё о лекарственных растениях на ваших грядках / Под ред. Раделова С. Ю.. — СПб: ООО «СЗКЭО», 2010. — С. 179. — 224 с. — ISBN 978-5-9603-0124-4.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 679. Lunaria rediviva L. — Лунник оживающий // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 305. — ISBN 9-87317-128-9.
• Рандушка Д., Шомшак Л., Габерова И. Цветовой атлас растений. — Братислава: Издательство «Обзор», 1990. — С.416. — ISBN 80-215-0068-9