Ада Вабэ
А́да (Адольф Георгіевіч) Ва́бэ (эст.: Ado Vabbe, Adolf Vabbe; 19 сакавіка 1892, г. горад Тапа, Эстонія — 20 красавіка 1961, Тарту, Эстонія) — эстонскі жывапісец і графік. Заслужаны дзеяч мастацтваў Эстоніі (1946).
| Ада Вабэ | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 19 сакавіка 1892[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 20 красавіка 1961[1] (69 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | мастак, мастак-гравёр, настаўнік, графік |
| Вучоба | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Біяграфія правіць
У 1900 годзе сям'я будучага мастака перасялілася ў Нарву. Там Вабэ вучыўся ў гарадской школе. Ён пазнаёміўся з Глафірай Лаўраўцовай, вядомым у Нарве калекцыянерам мастацтва. Лаўраўцова дапамагла Вабэ працягнуць адукацыю ў Рызе і Мюнхене.
У Рызе Вабэ вучыўся ў гарадской мастацкай школе і працаваў у тэатры рабочым сцэны і дэкаратарам. У Рыжскай школе дамінаваў рэалізм, але ўжо распаўсюдзіліся мадэрн і імпрэсіянізм.
З 1911 па 1913 год Вабэ навучаўся ў Мюнхене, у студыі Антона Ажбэ, у 1914 — падарожнічаў у Італіі, у 1915—1916 працаваў у Маскве. У 1917 годзе быў выкладчыкам малявання ў Нарве ў школе ў фабрыкі Крэнгальма. У 1918—1919 выкладаў у Таліне ў гімназіі Вестгальма і на курсах настаўнікаў Міністэрства адукацыі. Быў членам Саюза мастакоў Эстоніі.
Ада Вабэ з'яўляецца адным са стваральнікаў таварыства мастакоў Палас і аднайменнай мастацкай школы (у Тарту), у якой затым выкладаў і дзе быў дырэктарам у 1926—1929 гады. Вучні Вабэ: Айна Бах-Лійманд, Андрус Ёхані, Эльмар Кітс і іншыя — усяго 28 маладых мастакоў. Нягледзячы на свой замкнёны і дзёрзкі характар, ён быў папулярны сярод вучняў.
У 1920—1930 гадах Вабэ мала экспанаваўся; у 1938 у Таліне адбылася самая буйная выстаўка яго прац, у тым жа годзе ён атрымаў тытул прафесара.
У 1940—1941 гадах выкладаў у Вышэйшым мастацкім вучылішчы імя К. Мягі, у 1944—1950 гадах у мастацкім інстытуце ў Тарту. У 1946 годзе атрымаў званне Заслужанага дзеяч мастацтваў Эстонскай ССР.
Працы Вабэ паваенных гадоў не адпавядалі савецкай рэальнасці і патрабаванням сацыялістычнага рэалізму. У 1948 годзе ён быў выгнаны з Саюза мастакоў, а ў 1950 — звольнены з інстытута. У 1953—1956 гадах узначаліў эксперыментальную графічную майстэрню ў Таліне. 1955—1961 гады былі творча прадуктыўныя, але ў выстаўках Вабэ больш да самай сваёй смерці не ўдзельнічаў.
Творчасць правіць
У творчасці прыкметны ўплыў імпрэсіянізму і футурызму: «У кавярні» (1918), «Рачны порт» (1938) і інш. Працаваў у галіне кніжнай графікі: «Чалавек і сфінкс» І. Барбаруса (1919), «Песня песень» Саламона (1932) і інш.
Зноскі
- ↑ а б The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
Літаратура правіць
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Спасылкі правіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ада Вабэ
