Мадлен Олбрайт

Мадлен Корбел Олбрайт (англ.: Madeleine Korbel Albright, імя пры нараджэнні Марыя Яна Ко́рбелава, чэш. Marie Jana Korbelová; 15 мая 1937, Прага — 23 сакавіка 2022) — першая жанчына на пасадзе дзяржаўнага сакратара ЗША (1997—2001).

Мадлен Олбрайт
англ.: Madeleine Albright
20-ы пастаянны прадстаўнік ЗША пры ААН[d] 27 студзеня 1993 — 21 студзеня 1997
Папярэднік	Edward J. Perkins[d]
Пераемнік	Біл Рычардсан
64-ы дзяржаўны сакратар ЗША 23 студзеня 1997 — 20 студзеня 2001
Папярэднік	Уорэн Крыстафер
Пераемнік	Колін Паўэл
Нараджэнне	15 мая 1937(1937-05-15)[…] Прага, Чэхаславакія
Смерць	23 сакавіка 2022(2022-03-23) (84 гады) Вашынгтон, акруга Калумбія, ЗША
Імя пры нараджэнні	чэшск.: Marie Jana Körbelová
Бацька	Josef Korbel[d]
Маці	Anna Spiegelová[d]
Муж	Joseph Albright[d]
Дзеці	Alice Albright[d], Anne Korbel Albright[d] і Katie Albright[d]
Веравызнанне	Епіскапальная царква
Партыя	Дэмакратычная партыя ЗША
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук
Адукацыя	Каледж Уэлслі[d] Калумбійскі ўніверсітэт Універсітэт Джонса Хопкінса Школа перадавых міжнародных даследаванняў Пола Нітцэ[d] Kent Denver School[d] Школа міжнародных адносін Калумбійскага ўніверсітэта[d]
Дзейнасць	дыпламат, палітык, пісьменніца, палітолаг, пасол, выкладчыца ўніверсітэта, публіцыстка, міністр, міністр замежных спраў
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера	паліталогія, знешняя палітыка, дыпламатыя і публіцыстыка
Месца працы	Джорджтаўнскі ўніверсітэт
Аўтограф
Узнагароды	Anna Lindh Memorial Fund[d] узнагарода Свабоды[d] (1999) медаль «За службу дэмакратыі»[d] Нацыянальная зала славы жанчын[d] (1998) Жывая легенда Бібліятэкі Кангрэса[d] (красавік 2000) Colorado Women's Hall of Fame[d] (2010) прэмія Тэадора Рузвельта[d] (2009) Elizabeth Blackwell Award[d] (2001) ганаровы доктар Браўнаўскага ўніверсітэта[d] (28 мая 2001) член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук Great Gold Medal of Masaryk University[d] (2000) ганаровы доктар (7 чэрвеня 2008) ганаровы доктар Брандэйскага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Гданьскага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Універсітэта Маямі[d] (12 мая 2006) Сярэбраны памятны медаль Сената[d] (2019) Great Immigrants Award[d] (2006) Margaret Brent Award[d] (1996)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Палітычная дзейнасць

Палітычную дзейнасць Олбрайт пачынала ў якасці актывіста Дэмакратычнай партыі ЗША, у 1972 годзе ўвайшла ў каманду сенатара Эдмунда Маскі, у 1976—1978 была яго памочнікам па пытаннях заканадаўства. У 1978 годзе яна была прызначаная членам Савета нацыянальнай бяспекі пры прэзідэнце Картэры, адказвала за сувязі з грамадскасцю. Пасля паразы дэмакратаў у барацьбе за Белы дом Мадлен Олбрайт ў 1982—1993 гадах была прафесарам Джорджтаўнскага ўніверсітэта, вяла семінар па палітыцы СССР і краін Усходняй Еўропы, кіравала праграмай «Жанчыны ў знешняй палітыцы», была прэзідэнтам Цэнтра за нацыянальную палітыку.

Праца ў ААН

У 1992 годзе Олбрайт стала дарадцам Біла Клінтана і пасля яго абрання на пасаду прэзідэнта была прызначаная на пасаду пастаяннага прадстаўніка ЗША пры ААН. Падчас працы ў ААН яна была ў вельмі нацягнутых ўзаемаадносінах з Генеральным сакратаром ААН Бутрасам Галі.

Олбрайт падтрымлівала санкцыі супраць Ірака.

Факты

У 2015 годзе сустрэлася з кандыдатам у прэзідэнты Беларусі Таццянай Караткевіч.

Кнігі

• Madam Secretary (2003) ISBN 0-7868-6843-0
• The Mighty and the Almighty: Reflections on America, God, and World Affairs (2006) ISBN 0-06-089257-9.