Аўтакефальная Праваслаўная Царква Албаніі

Аўтакефальная праваслаўная царква Албаніі (алб.: Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë) — аўтакефальная праваслаўная царква, створаная ў 1922 г. Прызнана патрыярхам Канстанцінопальскім у 1937 г.

Аўтакефальная праваслаўная царква Албаніі
Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë

Праваслаўны манастыр у Апалоніі
Асноўная інфармацыя
Аўтакефалія з 1922
Прызнанне аўтакефаліі 1937
Цэнтр Тырана
Юрысдыкцыя (тэрыторыя) Албанія
Царква-маці Сусветны Канстанцінопальскі патрыярхат
Мова набажэнстваў албанская
Колькасць
Епархій 8
Сайт [1]

Гісторыя правіць

Праваслаўе распаўсюджвалася на тэрыторыі Албаніі з пачатку нашай эры. Першым місіянерам лічыцца апостал Павел. З 1767 г. праваслаўныя прыходы Албаніі былі падпарадкаваны патрыярху Канстанцінопальскаму.

У другой палове XIX — пачатку XX ст. частка праваслаўнага кліра ўдзельнічала ў албанскім нацыянальным адраджэнні ў тым ліку за межамі Албаніі. Адным з найбольш актыўных прыхільнікаў стварэння асобнай албанскай царквы быў Феафан Нолі (18821965 гг.), грамадзянін ЗША. У 1907 г. у Масачусетсе святары праваслаўнай царквы, якая падпарадкоўвалася Канстанцінопальскай патрыярхіі, забаранілі хаваць на могілках албанскага нацыяналіста Крыштафа Дысніцу, што прывяло да канфлікту паміж вернікамі-албанцамі і грэкамі. У 1908 г. Феафан Нолі быў пасвечаны як святар Рускай праваслаўнай царквы і пад яе юрысдыкцыяй стварыў асобны албанскі прыход Св. Мікалая у Нью-Ёрку. Пасля абвяшчэння незалежнасці Албаніі ён пераехаў у Тырану, дзе займаўся актыўнай палітычнай і культурнай дзейнасцю.

У верасні 1922 г. у Бераце адбыўся першы агульнанацыянальны праваслаўны сход, падчас якога 17 верасня была абвешчана аўтакефальная царква Албаніі, прыняты яе статут. У 1923 г. Феафан Нолі быў абраны яе кіраўніком. Патрыярх Канстанцінопальскі прызнаў Албанскую праваслаўную царкву толькі ў 1937 г. пасля ад'езду Феафана Нолі з Албаніі і доўгай чаргі перагавораў з прадстаўнікамі албанскага кліра.

У 1967 г. камуністычны ўрад абвясціў Албанію атэістычнай дзяржавай. Царква апынулася пад забаронай. 1608 цэркваў і манастыроў былі разбураны, многія святары і манахі сталі ахвярамі палітычных рэпрэсій. Дзейнасць прыходаў узнавілася толькі ў 1990 г. У 1991 г. канстанцінопальскі патрыярх прызначыў сваім экзархам у Албаніі грамадзяніна Грэцыі, што прывяло да канфлікту паміж дзяржавай і часткай вернікаў з аднаго боку і прадстаўнікамі Канстанцінопальскай патрыярхіі з другога. Пасля перагавораў у 1998 г. Аўтакефальная праваслаўная царква Албаніі зноў набыла свой афіцыйны прававы статус. Згодна пагадненню 1998 г. два кіраўніка царквы павінны быць грэкамі, два — албанцамі.

У лістападзе 2006 г. царкоўная асамблея ў Дурэсе, што складалася з 250 удзельнікаў — святароў і парафіян, — прыняла новы статут. У 2009 г. было заключана новае пагадненне паміж аўтакефальнай праваслаўнай царквой Албаніі і ўрадам гэтай краіны, якое рэгулюе ўзаемаадносіны і супрацоўніцтва паміж дзяржавай і царкоўнай арганізацыяй. Яно прадугледжвае права царквы арганізоўваць і здзейсняць сваю місію незалежна ад дзяржавы. У сваю чаргу дзяржава гарантуе павагу і прызнае прадстаўнікамі царквы толькі асоб, упаўнаважаных Найсвятым Сінодам.

Кіраванне правіць

Вышэйшым органам кіравання аўтакефальнай праваслаўнай царквы Албаніі з'яўляецца Найсвяты Сінод, у які ўваходзяць 8 епіскапаў, у тым ліку архіепіскап Тыраны і Дурэса, а таксама генеральны сакратар. Кіраўніком Найсвятога Сінода з'яўляецца архіепіскап Тыраныі Дурэса, першасвятар усёй царквы. Згодна статуту 2006 г., дазваляецца арганізацыя царкоўнай асамблеі для абмеркавання найбольш надзённых пытанняў.

Міжнародныя сувязі правіць

Аўтакефальнай праваслаўная царква Албаніі з'яўляецца адзіным прадстаўніком гэтай краіны ў Сусветнай радзе цэркваў.

Спасылкі правіць