Альберт Вялікі
Альбе́рт Вялі́кі, ці Святы Альберт, Альберт Кёльнскі, Альберт фон Больштэт (лац.: Albertus Magnus, каля 1200 — 15 лістапада 1280) — філосаф, тэолаг, навуковец. Выдатны прадстаўнік сярэдневяковай схаластыкі, дамініканец, прызнаны Каталіцкай Царквой Настаўнікам Царквы, настаўнік Фамы Аквінскага.
| Альберт Вялікі | |
| ням.: Albertus Magnus | |
 | |
| Імя пры нараджэнні: | ням.: Albrecht von Bollstädt |
|---|---|
| Дата нараджэння | каля 1200[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 15 лістапада 1280[4] |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Месца працы | |
| Альма-матар: | |
 Альберт Вялікі на Вікісховішчы | |
Нарадзіўся ў сям'і графа фон Больштэта ў Лаўінгене. Дакладная дата нараджэння невядомая, як мяркуюць, нарадзіўся паміж 1193 і 1206 гадамі.
БіяграфіяПравіць
Каля 1212 года паступіў у Падуанскі ўніверсітэт, дзе вывучаў працы Арыстоцеля і Айцоў царквы, а таксама праявіў вялікія здольнасці да прыродазнаўчых навук. У 1223 годзе ўступіў у дамініканскі ордэн, працягваючы заняткі тэалогіяй і навукай. З 1228 па 1254 гады Альберт выкладае ў найбуйнейшых універсітэтах Баварыі і Францыі і знаходзіць славу найвялікшага схаласта Еўропы. Яшчэ да пачатку выкладання ў Парыжы (1245) адбываецца знаёмства з Фамой Аквінскім, які затым стане адным з любімых вучняў Альберта і будзе суправаджаць яго ў паездках па ўніверсітэтах і шматлікіх падарожжах.
У 1254 годзе прызначаны правінцыялам Дамініканскага ордэна. Дзейнасць Альберта на гэтай пасадзе спрыяла развіццю ордэна ў даручанай яму правінцыі Тэўтонія і росту колькасці братоў. У 1260 Папа Рымскі Аляксандр IV прызначыў Альберта біскупам Рэгенсбурга, але па заканчэнні двух гадоў Альберт адмовіўся ад біскупскага служэння, якое замінала яго навуковым і тэалагічным заняткам.
Да 1270 годзе Альберт жыў у Рэгенсбургу, потым пераехаў у Кёльн, дзе і жыў да смерці.
Памёр у 1280 годзе ў Кёльне, дзе і пахаваны ў дамініканскай царквы св. Андрэя.
Беатыфікаваны у 1622 годзе, у 1931 годзе Папа Пій XI кананізаваў Альберта. У 1941 годзе быў абвешчаны заступнікам вучоных.
Дзень памяці ў Каталіцкай Царкве — 15 лістапада.
Зноскі
- ↑ Union List of Artist Names Праверана 14 верасня 2017.
- ↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118637649 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 снежня 2014.
- ↑ 3,0 3,1 Albert le Grand // Dictionnaire infernal (6e éd.) — 6 — Plon, 1863.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 41. — ISBN 978-2-221-06888-5
- ↑ (unspecified title) Праверана 8 ліпеня 2019.
ЛітаратураПравіць
- Альберт Вялікі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1996. С. 272.
- Альберт фон Больштедт // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
СпасылкіПравіць
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Альберт Вялікі- Фокин А. Р., Усков Н. Ф. Альберт Великий // Православная энциклопедия. Т. 2. — С. 72—75.
- Святы Альбэрт Вялікі, біскуп і доктар Касцёла
- St. Albertus Magnus. Артыкул на сайце NewAdvent(англ.) Праверана 12 верасня 2008 г.
- Albert the Great. Артыкул на сайце Stanford Encyclopedia of Philosophy(англ.) Праверана 12 верасня 2008 г.
- Удзел Цэрквы ў спрэчцы пра перпетуум мобіле. Артыкул на сайце Перпетуум мобіле Праверана 12 верасня 2008 г.
