Аляксандр Фёдаравіч Емяльянаў

Алякса́ндр Фёдаравіч Емялья́наў (нар. 15 чэрвеня 1936) — савецкі і расійскі энтамолаг, доктар біялагічных навук, прафесар, галоўны навуковы супрацоўнік Заалагічнага інстытута РАН, адзін з найбуйнейшых спецыялістаў па цыкадавых насякомых (Auchenorrhyncha), апісаў больш 400 новых для навукі відаў[2].

Аляксандр Фёдаравіч Емяльянаў
руск.: Александр Федорович Емельянов
Дата нараджэння 15 чэрвеня 1936(1936-06-15)[1] (87 гадоў)
Месца нараджэння
Грамадзянства
Род дзейнасці навуковец, энтамолаг
Навуковая сфера энтамалогія
Месца працы
Навуковая ступень доктар біялагічных навук
Навуковае званне
  • прафесар[d]
Альма-матар
Сістэматык жывой прыроды
Даследчык, які апісаў шэраг заалагічных таксонаў. Для ўказання аўтарства, назвы гэтых таксонаў суправаджаюць абазначэннем «Emeljanov».

Emeljanov на Віківідах
Старонка на Віківідах

Біяграфія правіць

  • 1953 — пачатак вучобы ў Ленінградскім універсітэце[2].
  • 1965 — кандыдацкая дысертацыя «Стацыяльные, харчовыя і заагеаграфічныя сувязі цыкадавых Цэнтральнага Казахстана».
  • 1980 — доктарская дысертацыя «Насаткі (Homoptera, Dictyopharidae) фаўны СССР і іх эвалюцыя. Аўтарэферат доктарскай дысертацыі».

Прыняў удзел у 38 экспедыцыях і паездках у многіх рэгіёнах свету, уключаючы Казахстан (1957, 1959—1962, 1969, 1979, 1981, 1983, 1986—1988), Астраханскую вобласць (1961), Забайкалле (1963), Алтай (1964) і Туву (1964), Узбекістан (1965—1966, 1969, 1976, 1979), Кыргызстан (1966, 1979, 1981, 1986), Манголію (1967—1968, 1970—1971, 1975, 1978), Якуцію (1974), Туркменію (1973, 1979, 1981, 1987), Таджыкістан (1979, 1981, 1986), Арменію і Грузію (1984), Кубу (1986), Эфіопію (1990), в. Тайвань (1997), Аўстралію (1997), Грэцыю (1998), Балгарыю (2000—2001), Славенію (2001), Германію (2002), ПАР (2005), ЗША (2005). У гэтыя гады ім была сабрана вялікая калекцыя насякомых, якая захоўваецца ў фондах Заалагічнага інстытута РАН.

Асноўныя працы правіць

Апублікаваў больш 160 навуковых работ. Апісаў больш 400 новых для навукі відаў насякомых (цыкадавых), больш 100 новых родаў, 28 новых трыбаў і 4 новых падсямействы.

  • Емельянов А. Ф. 1964. Подотряд Cicadinea (Auchenorrhyncha) — цикадовые // Определитель насекомых европейской части СССР. Т.1. С.337-437.
  • Емельянов А. Ф. 1964. Новые виды степных цикадок из Забайкалья и других восточных районов СССР // Энтомологическое обозрение. Т.43. No.3. C.626-632.
  • Емельянов А. Ф. 1964. Новые цикадовые из Казахстана (Homoptera, Auchenorrhyncha) // Тр ЗИН АН СССР Т.34. С.3-51.
  • Емельянов А. Ф. 1965. О существенных различиях консорции доминантов и ассектаторов, проявляющихся в распределении цикадок олигофагов по растениям // Ботан. журн. Т.50. Ыо.2. С.221-223.
  • Емельянов А. Ф. 1965. Стациальные, пищевые и зоогеографические связи цикадовых Центрального Казахстана. Автореферат кандидатской диссертации. Л. 11 с.
  • Емельянов А. Ф. 1966. О трибе Stirellini trib. n. и её систематическом положении // Зоологический журнал. Т.45. No.4. С.609-610.
  • Емельянов А. Ф. 1967. Некоторые особенности распределения насекомых-олигофагов по кормовым растениям // Чтения памяти Н. А. Холодковского. Л. Т.19. С.28-65.
  • Емельянов А. Ф. 1972. Обзор взглядов на историю формирования биоты пустынь Центральной Азии // Насекомые Монголии. Т.1. С.11-49.
  • Емельянов А. Ф. 1972. Новые цикадовые из МНР // Насекомые Монголии. T.l. C.199-260.
  • Емельянов А. Ф. 1972. Новые роды цикадовых сем. Delphacidae (Homoptera, Auchenorrhyncha) из Казахстана // Вести, зоол. Т.6. No.2. С.79-81.
  • Емельянов А. ф. 1972. Новые виды носаток подсемейства Orgeriinae палеарктической фауны // Тр. ВЭО. Т.55. С.14-38.
  • Емельянов А.ф. 1972. Подотряд Auchenorrhviicha — цикадовые // Насекомые и клещи — вредители с/х культур T.l. C.117-138, 283.
  • Емельянов А. Ф. 1977. Гомология крыловых структур у цикадовых и примитивных Polyneoptera // Тр. ВЭО. Т.58. C.3-48.
  • Емельянов А. Ф. 1977. Цикадовые (Homoptera, Auchenorrhyncha) Монгольской Народной Республики преимущественно по материалам советско-монгольских зоологических экспедиций 1967—1969 годов // Насекомые Монголии. Т.5. С.96-195.
  • Емельянов А. Ф. 1980. Носатки (Homoptera, Dictyopharidae) фауны СССР и их эволюция. Автореферат докторской диссертации. Л. 41 с.
  • Емельянов А. Ф. 1980. Филогения и эволюция носаток подсемейства Orgeriinae (Homoprera, Dicryopharidae) // Чтения памяти Н. А. Холодковского. Л. Т.32. С.3—96.
  • Емельянов А. Ф. 1987. филогения цикадопых (Homoprera, Cicadina) no сравнительно-морфологическим данным // Тр. ВЭО. Т.69. С19-109.
  • Емельянов А. Ф. 1987. Подотряд цикадовые — Auchenor-rhyncha // Определитель вредных и полезных насекомых и клещей хлопчатника в СССР. Ал Колос. G34-35.
  • Емельянов А. Ф. 1988. Отряд Homoprera — Равнокрылые // Определитель насекомых Дальнего Востока СССР. Т2. С.9-11.
  • Ануфриев А. Г., Емельянов А. Ф. 1988. Подотряд Cicadinea (Auchenorrhyncha) — Цикадовые // Определитель насекомых Дальнего Востока СССР. Т2. С.12-495.
  • Емельянов А. Ф. 1989. К вопросу о подразделении сем. Cixiidae (Homoprera, Cicadina) // Эптомол. обозр. Т.68. No.l. С.93-106.
  • Емельянов А. Ф. 1989. Новые виды цикадок (Homoprera, Cicadellidae) из МНР и сопредельных районов СССР // Насекомые Монголии. Т.10. С.118-125.
  • Емельянов А. Ф., Кириллова В. И. 1989. Направления и формы эволюции кариотипа у цикадовых (Homoprera, Cicadina). I. Кариотипические особенности и эволюционные изменения кариотипов цикадовых надсемейства CicadelIoidea // Эптомол. обозр. Т.68. No3. С.587-603.
  • Емельянов А. Ф., Лобанов А. Л. 1990. Построение филогенетического древа с использованием ЭВМ. I. Метод полного перебора возможных программ // Тр. ЗИН АН СССР. Т.202. С.20-43.
  • Емельянов А. Ф. 1990. Опыт построения филогенетического древа фулгороидпых цикадовых(Homoptera, Cicadina) // Энтомол. обозр. Т.69. No.2. C.353-356.
  • Емельянов А. Ф. 1990. Филогения, классификация и система // Тр. ЗИН АН СССР. Т.206. С. 152—170.
  • Емельянов А. Ф., Расницын А. П. 1991. Систематика, филогения, кладистика // Природа. No.7. С.26-37.
  • Емельянов А. Ф. 1991. К вопросу об объёме и подразделениях сем. Achilidae (Homoptera, Cicadina) // Энтомол. обозр. Т.70. No.2. С.373-392.
  • Емельянов А. Ф., Кириллова В. И. 1991. Направления и формы эволюции кариотипа у цикадовых (Homoptera, Cicadina). II. Кариотипические особенности и эволюционные изменения кариотипов в надсемействах Сеrсороidea, Cicadoidea, Fulgoroidea и у цикадовых в целом // Энтомол. обозр. Т.70. No.4. С.796-817.
  • Emeljanov, A.F. 1993: Planthoppers of the family Cixiidae from vicinity of Ambo, Ethiopia (Homoptera, Cicadina). Zoosystematica Rossica 1(0): 20-36.
  • Емельянов А. Ф. 1994. Первая ископаемая находка семейства Derbidae и переописание палеогенового рода Hooleya Cockerell (Achilidae) (Insecta: Homoptera, Fulgoroidea) // Палеонтологический журнал. No.3. C.76-82 + 1 табл.
  • Emeljanov, A. F. 2000: New genera of the family Cixiidae (Homoptera, Fulgoroidea) from Australia and neighbouring Territories. Entomol. Obozr., 79(1): 12-34. [in Russian]
  • Emeljanov, A. F. 2000: New genera of the Family Cixiidae (Homoptera, Fulgoroidea) from Australia and Neighboring Territories. Entomol. Rev., 80(3): 251—270. [English translation]
  • Emeljanov, A. F. 2002: Contribution to classification and phylogeny of the family Cixiidae (Hemiptera, Fulgoromorpha). Denisia, 4: 103—112.
  • Emeljanov A. F., Kuznetsova V.N., Nokkala С. & Nokkala S. 2005. Phylogeny and evolution of the subfamily Orgeriinae (Homoptera, Dictyopharidae) // 12th International Auchenorrhyncha Congress, USA, Berkeley, August 7—12, 2005. Abstracts of talks and posters. S-5-16.
  • Емельянов А. Ф. , Ф. Мозаффариан. (2012). Обзор фауны Orgeriinae (Homoptera, Dictyopharidae) Ирана с описанием новых видов.(недаступная спасылка) // Зоологический журнал. Т.91. No.4. С. 428—434.

Прызнанне правіць

70-годдзю А. Ф. Емяльянава быў прысвечаны спецыяльны нумар «Рускага Энтамалагічнага часопіса». (№ 3, том 15, 2006 год). У яго гонар названы дзясяткі новых для навукі відаў і родаў насякомых, у тым ліку: Emeljanocarinus gargantua Bourgoin & Adeline Soulier-Perkins, 2006, Salka emeljanovi Dworakowska, Maana emeljanovi Soulier-Perkins & Bourgoin, †Emiliana alexandri Shcherbakov, Bothriocera emelyanovi O’Brien, †Emeljanovedusa gentarna Szwedo.

Зноскі

  1. Emeljanov, Alexandr F. // biographiesSenckenberg German Entomological Institute. Праверана 1 мая 2020.
  2. а б в Козлов М. А.  (руск.), Рихтер В. А. (2006). К 70-летию А. Ф. Емельянова. — Русский энтомологический журнал. 2006. 15 (3): 239—246.

Літаратура правіць

Спасылкі правіць