Базіліка Нараджэння Хрыстова

Базіліка Нараджэння Хрыстова (араб. كنيسة المهد‎‎, арм.: Սուրբ Ծննդյան տաճար, грэч. Βασιλικὴ τῆς Γεννήσεως, іўр.: כנסיית המולד) — хрысціянская царква ў Віфлееме, пабудаваная, паводле падання, над месцам нараджэння Ісуса Хрыста. Нароўні з Храмам Труны Гасподняй з'яўляецца адным з двух галоўных хрысціянскіх храмаў Святой зямлі.

Славутасць
Базіліка Нараджэння Хрыстова
араб. كنيسة المهد‎‎
31°42′16″ пн. ш. 35°12′27″ у. д.
Краіна	Палесціна
Месцазнаходжанне	Віфлеем
Канфесія	каталіцтва
Епархія	Іерусалімская праваслаўная царква, Лацінскі Патрыярх Іерусаліма і Іерусалімскі патрыярхат Армянскай апостальскай царквы
Архітэктурны стыль	раннехрысціянская архітэктура[d]
Дата заснавання	327
Матэрыял	горная парода
Сайт	custodia.org/it/santuari…
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Адна з найстарэйшых бесперапынна дзейных цэркваў у свеце. Першы храм над пячорай Каляд быў пабудаваны ў 330-х гадах па ўказанні імператара Канстанціна Вялікага. Яго асвячэнне адбылося 31 мая 339 года і з тых часоў набажэнствы тут практычна не перапыняліся. Сучасная базыліка VI—VII стст. — гэта адзіны хрысціянскі храм у Палесціне, захаваны ў цэласці з дамусульманскага перыяду.

29 чэрвеня 2012 года на 36 сесіі Камітэта Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, якая праходзіла ў Санкт-Пецярбургу, базіліка была занесена ў Спіс сусветнай спадчыны.

Пячора Каляд

Асноўны артыкул: Пячора Раства

Пад амбонам базілікі знаходзіцца найбольшая хрысціянская святыня — пячора Каляд. Месца нараджэння Хрыста знаходзіцца ва ўсходняй частцы пячоры і адзначана срэбнай зоркай. У захаваных пісьмовых крыніцах пячора ўпершыню згадана каля 150 года. Падземны храм тут мясцуецца з часоў святой Алены.

Гісторыя базылікі

Візантыйскі перыяд

Базіліка Каляд была закладзена святой імператрыцай Аленай падчас яе паломніцтва ў Святую зямлю ў сярэдзіне 330-х гадоў. Згодна Яўсевію Кесарыйскаму:

Выгляд на грэчаскі праваслаўны алтар базілікі.

…узвяла яна Богу два храмы: адзін пры пячоры нараджэння, іншай на гары ўшэсця, бо Эмануіл (з намі Бог) спрыяў нарадзіцца для нас пад зямлёй, і месцам цялесных яго народзінаў габрэі прызнаюць менавіта Віфлеем. Таму, васіліса ўсяляк упрыгожыла гэту святую пячору і ўшанавала дзівоснымі помнікамі цяжар Багародзіцы. А спусцячы крыху, тую ж самую пячору ўшанаваў сваімі прынашэннямі і васілеўс, да шчодрасцей сваёй маці далучыўшы залатыя і срэбныя дарункі і розныя заслоны.

Месца, якое выбрала Алена, непасрэдна не паказана ў Евангеллях, пра нейкую пячору расказвае толькі апакрыфічнае Протаевангелле Якава. Упершыню пра пячору ў Віфлееме напісаў Арыген каля 247 года, ён сцвярджае, што Хрыстос нарадзіўся ў самым горадзе (іншыя аўтары, прыкладам Юстын, змяшчалі пячору ў наваколлі Віфлеема ці на паўдарогі з Іерусаліма) і месцам нараджэння заве пячору, якую жыхары паказваюць паломнікам.

Дадзены храм, як і шэраг іншых, пабудаваных імператарам Канстанцінам у Святой зямлі, па сведчанні Яўсевія Кесарыйскага і Кірыла Скіфапольскага, меў мэтай не правядзенне набажэнстваў, а стварэнне магчымасці кожнаму ўбачыць месцы евангельскай гісторыі. Аднак паломніца Сільвія (Этэрыя) (канец IV стагоддзя) у сваіх запісках пра паломніцтва ў Святую Зямлю паведамляе, што ў чацвер Светлай сядміцы з Іерусаліма вернікі ідуць у Віфлеем для ўсяночнага няспання, адзначаючы, што яно здзяйсняецца ў цэрквы, дзе «знаходзіцца пячора, дзе нарадзіўся Бог».

Спасылкі

• Фоторассказ. Базилика Рождества Христова Архівавана 22 красавіка 2017.
• В базилике Рождества в Вифлееме реставраторы открыли древнюю мозаику с изображением ангела