Балачанка (вёска)

Балачанка
Краіна	Беларусь
Вобласць	Мінская
Раён	Пухавіцкі
Сельсавет	Пухавіцкі
Каардынаты	53°29′00″ пн. ш. 28°20′49″ у. д.HGЯO
Водныя аб’екты	Балачанка
Насельніцтва	▲10 чал. (2019);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1713
Аўтамабільны код	5

Балача́нка^[1] (трансліт.: Balačanka, руск.: Болочанка) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Пухавіцкага сельсавета. Месціцца за 13 км на ўсход ад Мар’інай Горкі, 64 км ад Мінска, на рацэ Балачанка.

Гісторыя

Ранняя гісторыя

З 2,5 км на паўднёвы ўсход ад вёскі, на правым беразе Балачанкі, у лесе ўва ўрочышчы Дубы месціцца гарадзішча з мясцовай назвай Акопы Кацярыны.

Паводле перапісу 1917 года быў маёнтак Балачанка ў Пухавіцкай воласці Ігуменскага павета Мінскай губерні. Ён месціўся на супрацьлеглым (левым) беразе Балачанкі, супроць сённяшняй вёскі.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай воласць абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. На месцы сённяшняй Балачанкі быў створаны пасёлак, які пэўны час на картах абазначаўся як Нова-Балачанка. У 1921 годзе адкрыта працоўная школа 1-й ступені, у якой у 1922 годзе было 34 вучні. У пачатку 1930-х гадоў праведзена прымусовая калектывізацыя, створаны калгас імя В. М. Молатава, была кузня. У 1937 годзе ў вёсцы адпачываў Якуб Колас, які адлюстраваў мясціны ў сваіх творах^[2].

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі. З 1942 да 1943 года ў наваколлі базіравалася савецкая партызанская брыгада «Полымя», падпольныя Пухавіцкія раённыя камітэты КП(б) і ЛКСМБ. У снежні 1942 года ў ходзе нямецкай карнай аперацыі вёска была спалена, забіта 19 чалавек^[3]. Пасля вайны вёска адноўлена.

Насельніцтва

1917 год — 4 двары, 9 жыхароў
1926 год — 15 двароў, 83 жыхары
1960 год — 68 жыхароў
2002 год — 3 двары, 5 жыхароў
2009 год — 4 жыхары
2019 год — 10 жыхароў

Славутасці

Гарадзішча
Мемарыяльная дошка на доме ў якім адпачываў і працаваў Якуба Коласа^[4]

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
↑ Дзяржаўны літаратурна-мемарыяльны музей Якуба Коласа (нявызн.). kolasmuseum.by. Праверана 21 чэрвеня 2024.
↑ Поиск - Белорусские деревни, сожжённые в годы Великой Отечественной войны (нявызн.). db.narb.by. Праверана 21 чэрвеня 2024.
↑ Болочанка и Березянка помнят народного поэта Беларуси Якуба Коласа (нявызн.). www.bel-jurist.com. Праверана 21 чэрвеня 2024.

Літаратура

Балачанка // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 4 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 114—115. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
Bołocianka, Bołoczanka // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna (польск.). — Warszawa, 1880. — S. 303.

Спасылкі

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)

[2] Дзяржаўны літаратурна-мемарыяльны музей Якуба Коласа (нявызн.). kolasmuseum.by. Праверана 21 чэрвеня 2024.

[3] Поиск - Белорусские деревни, сожжённые в годы Великой Отечественной войны (нявызн.). db.narb.by. Праверана 21 чэрвеня 2024.

[4] Болочанка и Березянка помнят народного поэта Беларуси Якуба Коласа (нявызн.). www.bel-jurist.com. Праверана 21 чэрвеня 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]