Белавочка, таксама Сапа[1] (мясцовыя назвы кляпец, глазар, лупар, лац. Ballerus sapa) — рыба сямейства карпавых з роду ляшчоў.

Белавочка
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Ballerus sapa (Pallas, 1814)

Арэал

выява

Ахоўны статус

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  639434
NCBI  155073
EOL  225843

Апісанне правіць

Дасягае даўжыні да 41 см, масы да 0,8 кг. Цела белавочкі — сціснутае з бакоў, больш выцягнута ў даўжыню, чым у роднаснага ёй ляшча. Афарбоўка серабрыстая, спіна цёмная, плаўнікі шэрыя, некаторыя з больш цьмянымі краямі. Выцягнутая з вады хутка губляе серабрыстае адценне, пругкасць цягліц.

Рыла тоўстае, тупое, уздутае. Рот высоўны, паўніжні. Вочы вялікія (да 30 % ад даўжыні галавы) з бела-срэбранай рагавіцай (адсюль назва).

Плаўнікі няпарныя. Ніжняя лопасць хваставога плаўніка падоўжаная. Спінны плаўнік кароткі, з 3 простымі і 8-9 галінастымі промнямі. Анальны плаўнік вельмі доўгі, промняў адпаведна 3 і 36-41.

Жаберныя тычынкі доўгія, густыя, у колькасці 17-23. Глотачныя зубы аднарадныя. Луска звычайна вялікая, шчыльная, у бакавой лініі 48-52 (часам да 54) лускавінак. Пазванкоў 45-48.

Пашырэнне правіць

Існуюць дзве формы: жылая і паўпрахадная. Арэал перарваны. Водзіцца ў рэках басейна Чорнага, Азоўскага, Каспійскага мораў, у р. Волхаў басейна Балтыйскага мора. На Беларусі сустракаецца ў басейне Дняпра і яго прытокаў (Прыпяці, Сажа, Бярэзіны), на поўначы даходзіць да Оршы.

Асаблівасці біялогіі правіць

Аддае перавагу біятопам з хуткім і ўмераным цячэннем, пазбягае поймавых вадаёмаў. Дарослыя асобіны заўсёды прытрымліваюцца глыбокіх участкаў ракі і цячэння, моладзь некаторы час трымаецца на мелкаводдзях. У час нагулу трымаецца невялікімі чародкамі, збіраецца разам у час нересту і зімоўкі. Да восені ідзе ўніз па цячэнні на зімоўку на глыбокія ямы, а ранняй вясной падымаецца ўверх па рэках да нерастовішчаў.

Корміцца лічынкамі насякомых, малюскамі, расліннасцю. Моладзь інтэнсіўна спажывае планктон, пазней рацыён узбагачаецца знойдзенымі на дне беспазваночнымі, дробнымі ракамі, лічынкамі насякомых і інш.

Палавой спеласці дасягае ў 4-5 гадоў пры даўжыні цела 18-22 см. Нерастуецца пры тэмпературы вады 10,5-12 градусаў, часцей за ўсё ў другой палове красавіка на поймавых перакатах. Ікра клейкая, 2 мм ў дыяметры.

Максімальны ўзрост 7-8 гадоў.

Промысел правіць

Мае другаснае прамысловае значэнне, аб'ект аматарскага рыбалоўства.

Зноскі

  1. Напісанне Белавочка, Сапа ў адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах., Т.2. Мн., 1996, С.381