Бенгт Самуэльсан

Бенгт Інгемар Самуэльсан (шведск.: Bengt Ingemar Samuelsson, нар. 21 мая 1934, Хальмстад, Швецыя) — шведскі біяхімік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1982 годзе «за адкрыцці, якія датычацца простагландзінаў і блізкіх да іх біялагічна актыўных рэчываў» з Сунэ Бергстрэмам і Джонам Вейнам.

Бенгт Інгемар Самуэльсан
шведск.: Bengt Ingemar Samuelsson
Дата нараджэння	21 мая 1934(1934-05-21)[…]
Месца нараджэння	Хальмстад, камуна Хальмстад, Халанд, Швецыя
Дата смерці	5 ліпеня 2024(2024-07-05) (90 гадоў)
Месца смерці	Mölle[d], Хеганес, лен Сконэ, Швецыя
Грамадзянства	Швецыя
Род дзейнасці	біяхімік, выкладчык універсітэта, хімік, урач
Навуковая сфера	біяхімія, медыцына і medicinal chemistry[d]
Месца працы	Каралінскі інстытут
Альма-матар	Каралінскі інстытут Лундскі ўніверсітэт Стакгольмскі ўніверсітэт
Навуковы кіраўнік	Сунэ Бергстрэм
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША (2024) Французская акадэмія навук Шведская каралеўская акадэмія навук Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Еўрапейская акадэмія[d] (2024) Buenos Aires National Academy of Medicine[d] Каралеўская нацыянальная акадэмія медыцыны[d] Лонданскае каралеўскае таварыства
Узнагароды	прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні (1977) міжнародная прэмія Фонда Гайрднера (1981) прэмія Луізы Грос-Хорвіц (1975) Rosenstiel Award[d] (1980) прэмія Генрыха Віланда[d] (1981) медаль сэра Ханса Крэбса[d] (1998) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (28 чэрвеня 1990) ганаровы доктар Мадрыдскага ўніверсітэта Камплутэнсэ[d] (1991) George M. Kober Lectureship[d] (1982)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Бенгт Самуэльсан нарадзіўся ў шведскім партовым горадзе Хальмстад. Яго бацькі былі Крысціна і Андэрс Самуэльсаны. Пасля заканчэння мясцовай школы паступіў у медыцынскі каледж Лундскага ўніверсітэта, дзе стаў працаваць у даследчай лабараторыі Сунэ Бергстрэма, прафесара фізіялагічнай хіміі. У 1958 годзе Самуэльсан разам з даследчай групай Бергстрэма перайшоў у Каралінскі інстытут у Стакгольме, дзе актыўна вывучаў медыцыну і біяхімію.

З 1972 года прафесар у Каралінскім інстытуце, з 1982 года — рэктар, у 1967—1972 гадах прафесар Стакгольмскага каралеўскага ветэрынарнага каледжа.

Даследуючы метабалізм халестэрыну і прадукты трансфармацыі арахідонавай кіслаты, Самуэльсан адкрыў і ахарактарызаваў сярод гэтых прадуктаў, такія важныя кампаненты як простагландзіны, тромбаксаны і лейкатрыены. Вылучыў і ўстанавіў хімічную структуру і біяхімічныя якасці некаторых простагландзінаў і звязаных з імі біялагічна актыўных рэчываў. Паказаў іх утварэнне з арахідонавай кіслаты, а таксама, што арахідонавая кіслата і ферментатыўныя сістэмы ўтварэння простагландзінаў ёсць ва ўсіх ядзерных клетках жывёльных арганізмаў.

Член Шведскай каралеўскай АН, замежны член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук.

Бенгт Самуэльсан жанаты з Карын Бергстэн Самуэльсан. Дзве дачкі — Элізабэт і Астрыд Самуэльсан.

Узнагароды

• Прэмія Андэрса Ярэ па медыцыне, якая прысуджаецца ўніверсітэтам Осла (1970)
• Прэмія Луізы Грос-Хорвіц Калумбійскага ўніверсітэта (1975)
• Прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні (1977)
• Міжнародная прэмія Гайрднера (1981)
• Медаль Бара Хольберга Шведскага хімічнага таварыства (1982)

Літаратура

• Raju, T N (1999), «The Nobel chronicles. 1982: Sune Karl Bergström (b 1916); Bengt Ingemar Samuelsson (b 1934); John Robert Vane (b 1927)», Lancet 354 (9193): 1914, 1999 Nov 27, PMID 10584758
• Маніна А. Ю. Самуэльсан Бенгт Інгемар // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 142. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

• Аўтабіяграфія Бенгта Самуэльсана на Нобелеўскім сайце (англ.)