Гваліёр

Гваліёр
	Сцяг
Краіна	Індыя
Каардынаты	26°13′52″ пн. ш. 78°10′08″ у. д.HGЯO
Першая згадка	520
Плошча	289 км²
Вышыня цэнтра	211 м
Водныя аб’екты	Sonrekha River[d]
Афіцыйная мова	хіндзі
Насельніцтва	1069276 чалавек (2017)
Нацыянальны склад	хіндустанцы
Канфесійны склад	індуізм, іслам, хрысціянства, джайнізм
Часавы пояс	UTC+5:30
Тэлефонны код	0497
Паштовы індэкс	474001
Паштовыя індэксы	0751
Аўтамабільны код	MP-07
Афіцыйны сайт	gwalior.nic.in (хіндзі)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гваліёр (хіндзі: ग्वालियर) — адзін з найбуйнейшых гарадоў штата Мадх’я-Прадэш у Індыі. Насельніцтва — 1 069 276 (2017 г.).

Гісторыя правіць

Згодна паданню, Гваліёр быў заснаваны князем Сураджам Сенам у пачатку нашай эры і названы ім у гонар аскета Гваліпы, які выратаваў князя ад лепры. У пісьмовых крыніцах горад узгаданы пад 520 г. У канцы XIV ст. Гваліёр стаў сталіцай самастойнай дзяржавы. Тут былі ўзведзены магутная крэпасць і палац Ман-Мандзір.

У 1526 г. махараджа Гваліёра загінуў у бітве пры Паніпаце, а яго валоданні трапілі ў склад імперыі Вялікіх Маголаў. У 1818 г. Гваліёрам авалодала раджпуцкая дынастыя Шындыя. Яна знаходзілася ў саюзе з Брытанскай Ост-Індскай кампаніяй, а таму Гваліёрскае княства захоўвала аўтаномію ў складзе Брытанскай Індыі. Падчас паўстання 1857 г. Гваліёр быў заняты Лакшмі-Бай, але хутка вернуты брытанцамі князю Шындыя.

Гваліёрскае княства было далучана да незалежнай Індыі ў 1947 г. Дзякуючы развіццю чыгункі ён хутка ператварыўся ў важны транзітны і прамысловы цэнтр штата Мадх’я-Прадэш.

Эканоміка правіць

Гваліёр — буйны цэнтр тэкстыльнай, гарбарнай і хімічнай прамысловасці. Дзякуючы перакрыжаванню чыгуначных магістралей, Гваліёр лічыцца важным транзітным пунктам паміж рознымі часткамі Індыі. Працуюць аэрапорт, 6 універсітэтаў, медыцынскі, тэхналагічны, інжынерны і інфармацыйны каледжы. Развіваецца турызм.

Славутыя мясціны правіць

Гваліёр знакаміты славутымі мясцінамі, якія прыцягваюць мноства вандроўнікаў:

Крэпасць Гваліёр, узведзеная дынастыяй Тамар у XIV ст. Бабур лічыў яе адной з самых прыгожых і моцных крэпасцяў Індыі. Знутры знаходзіцца княскі палац, часткова перабудаваны ў XIX ст. пад уплывам архітэктуры Версаля. У нашы дні ў ім працуе музей.

Муры крэпасці
Палацавы комплекс
Храм Вішну

Скальна-пячорны комплекс каля крэпасці Гваліёр. У XV ст. ён стаў важным рэлігійным цэнтрам джайнаў. У спадчыну ад іх засталіся вялікія каменныя статуі (да 18 м).