Гемфры Дэві (англ.: Humphry Davy; 17 снежня 1778, Пензанс — 29 мая 1829, Жэнева) — англійскі хімік і фізік.

Гемфры Дэві
англ.: Humphrey Davy
Дата нараджэння 17 снежня 1778(1778-12-17)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 29 мая 1829(1829-05-29)[3][2][…] (50 гадоў)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Бацька Robert Davy[d][6]
Маці Grace Millett[d][6]
Жонка Джэйн Дэві[d][7][8][…]
Род дзейнасці хімік, вынаходнік, фізік, геолаг, фатограф, паэт, пісьменнік
Навуковая сфера хімія, фізіка і геалогія
Месца працы
Альма-матар
Вядомыя вучні Майкл Фарадэй
Член у
Узнагароды
Подпіс Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Гемфры Дэві

1799 Дэві адкрыў ап’яняльнае дзеянне закісу азоту, названая вяселяльным газам. У 1800 годзе Дэві прапанаваў электрахімічную тэорыю хімічнага сродства, пазней распрацаваную Ё. Берцэліусам. У 1807 г. атрымаў металічны калій і натрый электролізам іх гідравокісы, якія лічыліся нераскладальнымі рэчывамі. У 1808 г. атрымаў электралітычным шляхам амальгамы кальцыю, стронцыю, барыю і магнію. Незалежна ад Ж.Гей-Люсака і Л. Тэнара Дэві вылучыў бор з борнай кіслаты і ў 1810 г. пацвердзіў элементарную прыроду хлору. Дэві прапанаваў вадародную тэорыю кіслот, аспрэчыўшы погляд А. Лавуазье, які лічыў, што кожная кіслата павінна ўтрымліваць кісларод. У 1808—1809 гг. апісаў з’яву так званай электрычнай дугі (гл. дугавы разрад). У 1815 г. Дэві сканструяваў бяспечную руднічную лямпу з металічнай сеткай (гл. Лямпа Дэві). У 1821 годзе ён усталяваў залежнасць электрычнага супраціву правадніка ад яго даўжыні і сячэння і адзначыў залежнасць электраправоднасці ад тэмпературы. У 1803—1813 чытаў курс сельскагаспадарчай хіміі. Дэві выказаў думку, што мінеральныя солі неабходныя для сілкавання раслін, і ўказаў на неабходнасць палявых доследаў для вырашэння пытанняў земляробства.

Зноскі

  1. а б в Яковлев В. А. Деви, Хэмфри // Энциклопедический словарьСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1893. — Т. X. — С. 242–243.
  2. а б Gibbs F. W. Sir Humphry Davy, Baronet // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Hunt R. Davy, Sir Humphry // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. LeeLondon: Smith, Elder & Co., 1885.
  4. а б Дэви Гемфри // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  5. Rossel P. Une visite du cimetière de PlainpalaisPully: 1994.
  6. а б Lundy D. R. The Peerage
  7. Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  8. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

Літаратура

правіць