Дзмітрый Мікалаевіч Полазаў

Дзмітрый Мікалаевіч Полазаў (23 студзеня 1875, Рослаўль, Смаленская губерня, Расійская імперыя — красавік 1953, Ленінград, РСФСР, СССР) — рускі і беларускі культурны дзеяч, мастак.

Дзмітрый Мікалаевіч Полазаў
Дата нараджэння	23 студзеня 1875(1875-01-23)
Месца нараджэння	Рослаўль, Рослаўскі павет, Смаленская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	красавік 1953 (78 гадоў)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Род дзейнасці	мастак
Вучоба	Імператарская Акадэмія мастацтваў Маскоўскае вучылішча жывапісу, скульптуры і дойлідства
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Партрэт Янкі Купалы, 1923

Нарадзіўся 23 студзеня 1875 у Раслаўлі ў купецкай сям’і. Скончыў чатырохкласнае гарадское вучылішча (1890), Маскоўскае вучылішча жывапісу, разьбярства і дойлідства (1899), вышэйшае мастацкае вучылішча і педагагічныя курсы пры Імператарскай Акадэміі мастацтваў (1902). У Акадэміі мастацтваў вучыўся ў Уладзіміра Макоўскага.

Партрэт Янкі Купалы (1921, II)

З 1903 Д. М. Полазаў жыў у Смаленску, працаваў выкладчыкам малявання і чыстапісання ў мужчынскай гімназіі, браў удзел у працы Смаленскага гарадскога музея. У лютым 1914 Д. М. Полазаў пераехаў у Мінск, атрымаў пасаду выкладчыка Мінскага рэальнага вучылішча, дзе працаваў да 1920. З верасня 1914 па чэрвень 1915 выкладаў маляванне і сацыялогію мастацтва ў настаўніцкім інстытуце. Прымаў удзел у працы Мінскага таварыства аматараў прыгожых мастацтваў.

У 1919—1920 чытаў лекцыі на Мінскіх вышэйшых універсітэцкіх курсах. Са жніўня 1920 працаваў у інстытуце народнай адукацыі, мінскай чыгуначнай школе № 5, Беларускім політэхнічным інстытуце. Член Мінскага таварыства гісторыі і старажытнасці, арганізатар літаратурна-мастацкіх вечарын, прысвечаных творчасці Джорджа Байрана, Оскара Уайльда, Шарля Бадлера. Прыхільна ставіўся да хору Міколы Равенскага і быў адным з першых папулярызатараў яго творчасці. У 1921 сумесна з мастакамі К. Елісеевым і К. Ціханавым адкрыў у Мінску (вул. Вясёлая, дом Снітко) мастацкую студыю, якую праз нейкі час улады збіраліся пераўтварыць у мастацкае вучылішча, але гэта не адбылося. У студыі Д. М. Полазаў працаваў з вучнямі, ужо маючымі першасныя веды прыёмаў малявання і жывапісу.

Уваходзіў у Акадэмічны цэнтр Наркамата асветы БССР, стварыў даследчую групу па вывучэнню беларускага народнага мастацтва. У верасні 1921 узначаліў этнаграфічную экспедыцыю, накіраваную ў Слуцкі і Мазырскі паветы для вывучэння фальклору і ўзораў традыцыйнага народнага беларускага мастацтва. У экспедыцыі бралі ўдзел Янка Купала, Міхаіл Філіповіч, Янкель Кругер, Канстанцін Елісееў, Уладзімір Тэраўскі, Фларыян Ждановіч і М. Шкляеў. Вынікам працы экспедыціі сталі альбомы замалёвак скарбаў беларускай народнай культуры, якія былі перададзены ў Дзяржаўны Беларускі музей.

У сярэдзіне 1920-х Д. М. Полазаў пераехаў у Ленінград.

Сумесны ўдзел ў экспедыцыі паспрыяў блізкаму знаёмству з Янкам Купалам. Шматлікія рэліквіі, звязаныя з народным паэтам Беларусі, якія захоўваліся ў сям’і Полазавых, карціны мастака, частка яго асабістага архіва былі перададзены музею Янкі Купалы ў Мінску.

Творчая спадчына

Працаваў у галіне кампазіцыйнага партрэта, архітэктурнага пейзажа (выканаў віды даваеннага Мінска), валодаў тэхнікай станковага малюнка і станковага алейнага жывапісу.

У верасні 1921 карціны Д. М. Полазава былі паказаны на 1-й Мінская мастацкай выстаўцы, дзе дэманстраваліся партрэты беларускіх пісьменнікаў Янкі Купалы (1921), Якуба Коласа, Змітрака Бядулі. Д. М. Полазаў браў удзел у Першай Усебеларускай выстаўцы (1925), на якой былі прадстаўлены яго партрэты Янкі Купалы (1923), Уладзіміра Самойлы і інш.

Выканаў каля 50 жывапісных і графічных работ. Многія творы мастака загінулі ў час блакады Ленінграда, у тым ліку партрэты Якуба Коласа і Змітрака Бядулі.

Творчая спадчына Д. М. Полазава ў асноўным захоўваецца ў фондзе Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы (Мінск).

Літаратура

• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 6. Кн. 2. — Мн., 2003. — С. 424.
• Ваданосава Ф. і інш. Забытае імя: нарыс пра жыццё і творчасць мастака Дзмітрыя Полазава / Ф. Ваданосава // Мастацтва. — 2003. № 3 — 4.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дзмітрый Мікалаевіч Полазаў
• СЕМЬЯ КУПЦОВ ПОЛОЗОВЫХ(недаступная спасылка)
• Дмитрий Николаевич Полозов(недаступная спасылка)