Закаханасць
Закаханасць — моцнае станоўча афарбаванае пачуццё (комплекс пачуццяў), накіраванае на іншага чалавека. На думку псіхолагаў, закаханасць суправаджаецца звужэннем свядомасці, следствам чаго можа быць скажоная ацэнка аб’екта закаханасці. Закаханы закрывае вочы на недахопы каханага чалавека і на супярэчнасці, якія ўзнікаюць у стасунках з ім, у той час як яго станоўчыя якасці і пазітыўны досвед узаемадзеяння набываюць асаблівую каштоўнасць. Нягледзячы на станоўчую афарбоўку самога пачуцця закаханасці, яно можа прыводзіць да моцных адмоўна афарбаваных перажыванняў, напрыклад, калі аб’ект закаханасці негатыўна рэагуе на дзеянні закаханага.
| Міжасобасныя адносіны
|
|---|
| Тыпы адносін |
|
Агамія · Шлюб · Bromance · Удаўство · Грамадзянскае партнёрства · Сяброўства · Жонка · Значны іншы · Канкубінат · Куртызанка · Палюбоўнік (палюбоўніца) · Манагамія · Муж · Аднаполыя сувязі · Педэрастыя · Паліаморыя · Палівернасць · Палігамія · Сваяцтва · Рамантычныя · Сям’я · Сексуальны партнёр · Сужыццё · Адносіны для секса |
| Падзеі |
| Асабістае жыццё
Флірт · Шлюб · Развод · Спатканне · Растанне · Палавы акт · Шлюбная здрада · Заляцанне |
| Пачуцці і эмоцыі |
|
Блізкая сувязь · Цяга · Камперсія · Закаханасць · Каханне (эрас, філія, старгэ, агапэ) · Прыхільнасць · Рэўнасць · Платанічнае каханне · Рамантычнае каханне · Страсць |
| Учынкі |
|
Калым (Пасаг) · Гіпергамія · Шлюбная здрада · Секс · Выкраданне нявесты |
| Гвалт у адносінах |
|
Закаханасць з’яўляецца няўстойлівым станам свядомасці: яна існуе як фаза, якая працякае ў той ці іншы, заўсёды канечны перыяд часу. Яна можа сціхаць, заканчвацца і з’яўляцца зноў. Па заканчэнні закаханасць можа пераходзіць у іншае пачуццё, напрыклад, у каханне.
У англамоўнай псіхалагічнай літаратуры часьцяком выкарыстоўваецца неалагізм(руск.) бел. лімерэнцыя (англ.: limerence), уведзены амерыканскім прафесарам — біхевіярыстам Дораці Тэнаў. Цікава, што гэтае слова з’яўляецца чыста апрыёрным(руск.) бел. вынаходствам аўтара, складзеным па меркаваннях мілагучнасці, і не падымаецца ні да якога іншага слова. У нямецкай жа літаратуры лічыцца за лепшае традыцыйны тэрмін Verliebtheit.
Часам кажуць таксама аб закаханасці ў якой-небудзь прадмет ці занятак, калі маюць месца такія пачуцці ў адносінах да яго.
Межы паняцціПравіць
Адназначнае вызначэнне межаў паняцці «закаханасць» выклікае цяжкасці ў спецыялістаў. Закаханасць адрозніваецца ад палавой цягі(руск.) бел. тым, што не абмяжоўваецца чыста фізіялагічнай сферай, — закохваюцца ў чалавека ў цэлым, а не ў яго цела.
Адрозненні закаханасці ад кахання пазначыць найбольш цяжка. Звычайна падкрэсліваецца меншая працягласць закаханасці ў параўнанні з каханнем і вялікая інтэнсіўнасць звязаных з ёй перажыванняў. Тым не менш, нават гэта не з’яўляецца пэўным крытэрыем.
У рэлігіяхПравіць
У хрысціянствеПравіць
Хрысціянскае разуменне закаханасці характарызуецца асаблівым акцэнтаванне ўвагі на адрозненнях закаханасці ад кахання. Так, на думку хрысціян, закаханасць належыць да жывёльнай прыроды чалавека, тады як каханне — да духоўнай прыроды[1].